Bài 50. Hệ sinh thái

KIỂM TRA BÀI CỦ
- Trình bày khái niệm và dấu hiệu của quần xã sinh vật?
- Ngoại cảnh và quần xã có quan hệ gì?
BÀI 50. HỆ SINH THÁI
I) THẾ NÀO LÀ HỆ SINH THÁI
Nghiên cứu thông tin SGK và quan sát tranh
Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
- Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật?


Quan sát tranh, thảo luận (5’) và hoàn thành câu hỏi sau:
Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
Thành phần vô sinh:đất đá,nu?c, lá rụng, mùn hữu cơ.

Thành phần hữu sinh: cây cỏ, cây gỗ, địa y, hươu, hổ, chuột, cầy, bọ ngựa, sâu.
Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
Lá và cành cây mục là thức ăn của các sinh vật phân giải: vi khuẩn, giun đất, nấm, s�u,.
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí hậu ôn hòa cho động vật sinh sống
[email protected]
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
=> ĐV rừng ăn thực vật, thụ phấn, bón phân cho cây
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật?
=> Mất nguồn thức ăn, nơi ở, đất, nước, khí hậu thay đổi
- Một hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm những thành phần nào?
=> Các thành phần chủ yếu của hệ sinh thái:
+ Thành phần vô sinh (d?t d�, nu?c, th?m m?c.)
+ Thành phần hữu sinh : Sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thu, sinh vật phân giải.
- Thực vật có khả năng tự dưỡng cung cấp thức ăn cho động vật khác=> SV s?n xu?t.
- Động vật ăn thực vật và động vật => SV ti�u th?
- Vi sinh vật, giun đất, nấm .. phân giải xác động vật và thực vật thành các chất vô cơ => SV ph�n h?y


BÀI 50. HỆ SINH THÁI
I) THẾ NÀO LÀ HỆ SINH THÁI?
 Heä sinh thaùi bao goàm quaàn xaõ sinh vaät vaø khu vöïc soáng cuûa quaàn xaõ(sinh caûnh).
 Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa heä sinh thaùi:
+ Thaønh phaàn voâ sinh.
+ Thaønh phaàn höõu sinh : Sinh vaät saûn xuaát, sinh vaät tieâu thu, sinh vaät phaân giaûi.
? Hệ sinh thái là gì?
? Thành phần chính của hệ sinh thái
H? SINH TH�I SA M?C

II) CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
Quan sát tranh 50.2 sgk trang 151
1) Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Xác sinh vật
vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
Xác sinh vật
vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
? Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột?
Chuột
Cây cỏ
Rắn
Chuột
Cầy
Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống trong chuỗi thức ăn sau
Cây lớn
?
Bọ ngựa
Sâu ăn lá cây
Rắn
?
?
Sâu ăn lá cây
Cây
Bọ ngựa
?
?
Cầy
Chuột
Đại bàng
?
? Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống trong các chuỗi thức ăn sau:
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xíchsđgsgfd vừa là sinh vật bị mắt xích tiêu thụ.
phía sau
phía trước
HÃY ÑIEÀN TỪ THÍCH HỢP VAØO CHOÃ TROÁNG
?Trong chu?i th?c an, m?i lồi sinh v?t l� m?t m?c xích. Em hãy nhận xét về mối quan hệ giữa một mắt xích với mắt xích phía trước và mắt xích phía sau trong chuỗi thức ăn?
=> Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ
1. Chuỗi thức ăn l� gì?
? Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau.
2. Lưới thức ăn
Quan sát hinh 50.2 SGK trang 151
Xác sinh vật
vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
Sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
LƯỚI THỨC ĂN
Cây gỗ
Sâu ăn lá cây
Bọ ngựa
Cây gỗ
Cầy
Cây cỏ
Cây cỏ
Cây cỏ
Bọ ngựa
Chuột
Cầy
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Cây gỗ
Chuột
Các chuỗi thức ăn có sâu ăn lá cây tham gia:
H3
Xác sinh vật
Vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Cây gỗ
Cây cỏ
Xét 3 chuỗi thức ăn sau:
Xác sinh vật
vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
? Hãy sắp xếp các sinh vật theo từng thành phần
chủ yếu của hệ sinh thái.
Xác sinh vật
vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
Sinh vật sản xuất: cây gỗ, cây cỏ
Sinh vật tiêu thụ cấp 1: Sâu ăn lá cây, chuột, hươu
Sinh vật tiêu thụ cấp 2: Bọ ngựa, cầy, rắn
Sinh vật tiêu thụ cấp 3: Rắn, đại bàng, hổ
Sinh vật phân giải: Vi sinh vật, nấm, địa y, giun đất
Sắp xếp vi sinh vật theo từng thành phần chủ yếu của hệ sinh thái.
.- Sinh vật sản xuất: cây gỗ, cây cỏ
- Sinh vật tiêu thụ:
+ Sinh vật tiêu thụ cấp 1: sâu ăn lá cây, chuột, hươu.
Sinh vật tiêu thụ cấp 2: bọ ngựa, cầy, rắn.
+ Sinh vật phân giải: vi sinh vật, nấm, giun đất.
? Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm những thành phần chủ yếu nào?
 Moät löôùi thöùc aên hoaøn chænh goàm 3 thaønh phaàn chuû yeáu:
Sinh vật sản xuất
Sinh vật tiêu thụ
Sinh vật phân giải.
? Thế nào là lưới thức ăn?
? Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành một lưới thức ăn
2. Thế nào là lưới thức ăn?
Hệ sinh thái
Khái niệm HST
Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh)
Các thành phần
Chuỗi và lưới thức ăn
- Các thành phần vô sinh
- C�c th�nh ph?n h?u sinh
Chuỗi T/A
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau.
Lưới thức ăn gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
Lưới T/A
Câu 1: Hệ thống hóa kiến thức
Câu 2: Việc làm nào sau đây làm tổn hại đến hệ sinh thái?
a. Sử dụng thuốc trừ sâu quá mức.
b. Trồng cây gây rừng.
c. Sử dụng mìn, lưới có mắt nhỏ để đánh bắt cá
d. Cả câu a,c đều đúng
- Học bài, trả lời các câu hỏi trong SGK
- Đọc mục "em có biết" tr153
- Chuẩn bị bài thực hành:
+ Kẻ các bảng của bài 51,52
+ Tìm hiểu môi trường xung quanh nơi em đang sống
Hướng dẫn về nhà