Bài 50. Hệ sinh thái

Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
1
Tiết 52: Bài 50
HỆ SINH THÁI
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
2
Quan sát đoạn phim sau thảo luận nhóm trả lời câu hỏi
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
3
Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật?
Một hệ sinh thái rừng nhiệt đới có những đặc đểm nào? Thế nào là một hệ sinh thái? Cho VD
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
4
Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
Thành phần vô sinh: đất đá, lá rụng, mùn hữu cơ.
Thành phần hữu sinh: cây cỏ, cây gỗ, địa y, hươu, hổ, chuột, cầy, bọ ngựa, sâu.
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
5
Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
Lá và cành cây mục là thức ăn của các sinh vật phân giải: vi khuẩn, giun đất, nấm.
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
6
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí hậu ôn hòa cho động vật sinh sống
[email protected]
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
7
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
Động vật rừng có ảnh hưởng đối với thực vật: động vật ăn thực vật nhưng đồng thời cũng góp phần thụ phấn và phát tán cho thực vật, phân bón cho thực vật.
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
8
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật?
Cháy rừng quốc gia Hoàng Liên
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
9
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
10
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
11
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
12
Một hệ sinh thái rừng nhiệt đới có những đặc đểm nào? Thế nào là một hệ sinh thái?
Hệ sinh thái bao gồm: quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh)
Các sinh vật luôn tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành 1 hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
13
Trong hệ sinh thái các sinh vật có mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhau về tạo cho hệ sinh thái có cấu trúc ổn định và cân bằng. Một trong các mối quan hệ đó là quan hệ về dinh dưỡng. Mối quan hệ này thể hiện thông qua chuỗi thức ăn và lưới thức ăn. Vậy thế nào là chuỗi thức ăn và lưới thức ăn, ta cùng tìm hiểu.
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
14
HỆ SINH THÁI RỪNG NHIỆT ĐỚI (Rừng qu?c gia Hồng Li�n)
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
15
HỆ SINH THÁI RỪNG NHIỆT ĐỚI (Rừng qu?c gia Hồng Li�n)
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
16
HỆ SINH THÁI RỪNG NHIỆT ĐỚI (Rừng qu?c gia Hồng Li�n)
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
17
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
18
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
19
Xác sinh vật
vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
LƯỚI THỨC ĂN
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
20
Xác sinh vật
vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
? Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột? Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống trong chuỗi thức ăn sau
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
21
?
Chuột
Cây cỏ
Rắn
?
?
?
Chuột
Cây cỏ
Cầy
Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống trong chuỗi thức ăn sau
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
22
?
Bọ ngựa
Sâu ăn lá cây
Rắn
?
?
Sâu ăn lá cây
Cây
Bọ ngựa
?
?
Cầy
Chuột
Đại bàng
?
? Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống trong các chuỗi thức ăn sau:
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
23
Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
24
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xíchsđgsgfd vừa là sinh vật bị mắt xích tiêu thụ.
phía sau
phía trước
ĐIỀN VÀO CHỖ TRỐNG
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
25
Xác sinh vật
vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
? Sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
? Hãy sắp xếp các sinh vật theo từng thành phần chủ yếu của hệ sinh thái.
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
26
Cây gỗ
Sâu ăn lá cây
Bọ ngựa
Cây gỗ
Cầy
Cây cỏ
Cây cỏ
Cây cỏ
Bọ ngựa
Chuột
Cầy
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Cây gỗ
Chuột
Các chuỗi thức ăn có sâu ăn lá cây tham gia:
H3
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
27
Xác sinh vật
vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
Sinh vật sản xuất: cây gỗ, cây cỏ
Sinh vật tiêu thụ cấp 1: Sâu ăn lá cây, chuột, hươu
Sinh vật tiêu thụ cấp 2: Bọ ngựa, cầy, rắn
Sinh vật tiêu thụ cấp 3: Rắn, đại bàng, hổ
Sinh vật phân giải: Vi sinh vật, nấm, địa y, giun đất
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
28
Sắp xếp vi sinh vật theo từng thành phần chủ yếu của hệ sinh thái.
Sinh vật sản xuất: cây gỗ, cây cỏ
Sinh vật tiêu thụ:
.Sinh vật tiêu thụ cấp 1: sâu ăn lá cây, chuột, hươu.
Sinh vật tiêu thụ cấp 2: bọ ngựa, cầy, rắn.
Sinh vật phân giải: vi sinh vật, nấm, giun đất.
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
29
? Thế nào là lưới thức ăn
Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành một lưới thức ăn
? Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm những thành phần chủ yếu nào?
Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm 3 thành phần chủ yếu:
Sinh vật sản xuất
Sinh vật tiêu thụ
Sinh vật phân giải.
Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
30
Trong hệ sinh thái luôn có sự tuần hoàn vật chất
Thực vật
Vô cơ
Động vật
Mùn hữu cơ
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
31
Hệ sinh thái
Khái niệm HST
Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh) tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Các thành phần
Chuỗi và lưới thức ăn
Các thành phần vô sinh
.Sinh vật sản xuất
.Sinh vật tiêu thụ
.Sinh vật phân giải
Chuỗi TA
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau.
Lưới thức ăn gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
Lưới TA
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
32
Câu 1: Trong thực tiễn sản xuất người nông dân đã làm gì để tận thu nguồn thức ăn của vật nuôi
Chọn ý trả lời đúng nhất trong các câu sau:
a. Thả nhiều cá trong ao nuôi
b. Thực hiện mô hình VAC kết hợp vườn- ao - chuồng
c. Dự trữ rơm rạ cho trâu bò ăn trong mùa khô
d. Cả câu a,b,c đều đúng
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
33
Câu 2: Việc làm nào sau đây làm tổn hại đến hệ sinh thái?
a. Sử dụng thuốc trừ sâu quá mức.
b. Trồng cây gây rừng.
c. Sử dụng mìn, lưới có mắt nhỏ để đánh bắt cá
d. Cả câu a,b đều đúng
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
34
Một quần xã sinh vật có các loài sinh vật sau: vi sinh vật, chim ăn sâu, sâu, hổ, mèo, cỏ, thỏ, dê
a/ Hãy viết các chuỗi thức ăn có thể có trong quần xã sinh vật?
b/ Vẽ lưới thức ăn của quần xã sinh vật trên?
? Trả lời:
a. Các chuỗi thức ăn:
Cỏ ? thỏ ? mèo ?? vi sinh vật
Cỏ ? thỏ ? hổ ?? vi sinh vật
Cỏ ? dê ? hổ ?? vi sinh vật
Cỏ ? sâu ? chim ăn sâu?? vi sinh vật
35
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
CỦNG CỐ:
Một quần xã sinh vật có các loài sinh vật sau: vi sinh vật, chim ăn sâu, sâu, hổ, mèo, cỏ, thỏ, dê
a. Hãy viết các chuỗi thức ăn có thể có trong quần xã sinh vật?
b. Vẽ lưới thức ăn của quần xã sinh vật trên?
? Trả lời:
b. Sơ đồ lưới thức ăn của quần xã sinh vật trên:
Cỏ
Thỏ
Dê
Sâu
Mèo
Hổ
Chim ăn sâu
Vi sinh vật
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
36
-Học bài, trả lời các câu hỏi trong SGK
-Đọc mục "em có biết" tr153
-Chuẩn bị bài thực hành:
+ Kẻ các bảng của bài 51,52
+ Tìm hiểu môi trường xung quanh nơi em đang sống
Hướng dẫn về nhà
Nguyễn Văn Minh Trường THCS Lùng Vai Mường Khương Lào Cai
37