Bài 50. Hệ sinh thái

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐẾN THAM DỰ
TRƯỜNG THCS
PHAN BỘI CHÂU
?Quần xã sinh vật là tập hợp nhiều quần thể sinh vật thuộc các loài khác nhau cùng sống trong một không gian xác định có quan hệ mật thiết gắn bó với nhau, có cấu trúc tương đối ổn định.
Câu 1:Thế nào là quần xã sinh vật? Cho thí dụ?
?Thí dụ: Quần xã rừng mưa nhiệt đới, quần xã đồng ruộng, quần xã ao hồ.
Câu 2:Thế nào là cân bằng sinh học? Cho thí du?�
?Số lượng cá thể của mỗi quần thể trong quần xã luôn luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với khả năng của môi trường, tạo nên sự cân bằng sinh học trong quần xã.
?Ví d?: Khí hậu thuận lợi cây cối xanh tốt ? số lượng sâu ăn lá tăng ? số lượng chim ăn sâu tăng ? số lượng sâu giảm.
Quần thể sinh vật
Quần xã sinh vật
Quần xã sinh vật
+
Khu vực sống
=
Hệ sinh thái
Các cá thể cùng loài, cùng sống trong một khu vực nhất định
Tập hợp nhiều quần thể sinh vật thuộc các loài sinh vật khác nhau, cùng sống trong một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết gắn bó với nhau

HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn?
Bài : 50
Tiết: 50
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
Hình 50.1. Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới.
Quan sát hình 50.1 thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi ở SGK trang 150.
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
+ Thành phần vô sinh: Đất, nước, nhiệt độ, lá rụng...
+ Thành phần hữu sinh: Động vật, thực vật, nấm...
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
Laù vaø caønh caây muïc laø thöùc aên cuûa nhöõng sinh vaät naøo?
Laù vaø caønh caây muïc laø thöùc aên cuûa vi khuaån, naám, giun ñaát...
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với sinh vật?
?Cây rừng là thức ăn, nơi ở, nơi sinh sản của động vật, khí hậu ôn hòa cho động vật sinh sống.
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào tới thực vật?
? Động vật ăn thực vật nhưng đồng thời cũng góp phần thụ phấn và phát tán cho thực vật, phân bón cho thực vật.
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
Nếu cây rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?
?Rừng cháy : nhiều loài động vật sẽ bị chết, do mất nguồn thức ăn, nơi trú ẩn, nguồn nước, khí hậu khô cạn.
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
Hãy cho biết nguyên nhân dẫn đến cháy rừng?
Trước vấn đề đó chúng ta phải làm gì để hạn chế tối đa việc cháy rừng?
?Do đốt rừng làm nương rẫy, vứt tàn thuốc bừa bãi, đốt lửa để nướng thức ăn.
?Không vứt tàn thuốc bừa bãi, không tùy tiện đốt lửa nướng thức ăn trong rừng.
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
Cho biết thế nào là một hệ sinh thái?
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh).
- Trong hệ sinh thái, các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động với nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.

HỆ SINH THÁI
Ví dụ: Hệ sinh thái rừng nhiệt đới, thảo nguyên,.
Có nhận xét gì về mối quan hệ giữa các loài sinh vật với nhân tố vô sinh của môi trường?
- Hệ sinh thái bao gồm.
- Trong hệ sinh thái, các sinh vật.
Cho ví dụ về hệ sinh thái?
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
Hệ sinh thái bao gồm. Ví dụ: Hệ sinh thái rừng nhiệt đới,.
Một hệ sinh thái hoàn chỉnh có các thành phần chủ yếu nào?
- Các thành phần chủ yếu của hệ sinh thái:
+Nhân tố vô sinh: Đất, đá, nước, thảm mục...
+Sinh vật sản xuất là thực vật.
+ Sinh vật tiêu thụ gồm động vật ăn thực vật(bậc I), động vật ăn thịt (bậc II.)
+ Sinh vật phân giải như vi khuẩn, nấm, giun đất...
Các thành phần chủ yếu của hệ sinh thái:
+Các thành phần vô sinh.
+Sinh vật sản xuất.
+Sinh vật tiêu thụ.
+Sinh vật phân giải.

HỆ SINH THÁI
HỆ SINH THÁI
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
II/- CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
1/ Chuỗi thức ăn:
II/- CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
1/ Chuỗi thức ăn:
(Thức ăn của chuột)
(Động vật ăn thịt chuột)
Thức ăn của chu?t là gì? Động vật nào ăn thịt chu?t ?
II/ CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
Trong chuỗi thức ăn mỗi loài là một mắt xích. Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa một mắt xích đứng trước và mắt xích đứng sau trong chuỗi thức ăn?
Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
- Haõy ñieàn töø phuø hôïp vaøo choã troáng trong caùc caâu sau:
Chuoãi thöùc aên laø 1 daõy nhieàu loaøi sinh vaät coù quan heä dinh döôõng vôùi nhau. Moãi loaøi trong chuoãi thöùc aên vöøa laø sinh vaät tieâu thuï maét xích………………………., vöøa laø sinh vaät bò maéc xích …………………………..tieâu thuï
đứng trước
đứng sau
Thế nào là một chuỗi thức ăn?
HỆ SINH THÁI
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
II/- CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
1/ Chuỗi thức ăn:
Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích đứng trước, vừa là sinh vật bị mắc xích đứng sau tiêu thụ
Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau.
? Có nhận xét gì về hai chuỗi thức ăn trên.
 Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng cây xanh
 Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng chất mùn bã
Cây xanh
HỆ SINH THÁI
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
II/- CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
1/ Chuỗi thức ăn:
Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau.
Có 2 loại chuỗi thức ăn:
+ Chuỗi thức ăn mở đầu là cây xanh
+ Chuỗi thức ăn mở đầu là sinh vật phân hủy
Có mấy loại chuỗi thức ăn? Đó là những chuỗi thức ăn nào?
2/- Thế nào là lưới thức ăn:
Quan sát hình 50.2 cho biết sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
Cây gỗ ? Sâu ăn lá ? chuột
Cây gỗ ? Sâu ăn lá ? bọ ngựa
Cây gỗ ? Sâu ăn lá ? cầy
Cây cỏ ? Sâu ăn lá ? chuột
Cây cỏ ? Sâu ăn lá ? bọ ngựa
Cây cỏ ? Sâu ăn lá ? cầy
H50.2. Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng.
Cây gỗ
(cây cỏ)
Sâu ăn lá
Bọ ngựa
Chuột
Cầy
Vi sinh vật
Chuột tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
Sâu ăn lá cây tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
HỆ SINH THÁI
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
II/- CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
1/ Chuỗi thức ăn:
Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau.
2/ Lưới thức ăn:
Mỗi loài của một quần xã là một mắt xích của nhiều chuỗi thức ăn. Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt
xích chung tạo thành một lưới thức ăn.
Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm những thành phần chủ yếu nào?
- Một lưới thức ăn hoàn chỉnh bao gồm ba thành phần chủ yếu:
+ Sinh vật sản xuất.
+ Sinh vật tiêu thụ.
+ Sinh vật phân giải.
- Một lưới thức ăn hoàn chỉnh bao gồm ba thành phần chủ yếu:.
Thế nào là một lưới thức ăn?
- Mỗi loài của một quần xã là.
H50.2. Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng.
Hãy xếp các sinh vật theo từng thành phần chủ yếu của hệ sinh thái?
-Sinh vật sản xuất: cây gỗ, cây cỏ
-Sinh vật tiêu thụ bậc 1: sâu ăn lá cây, chuột hươu
-Sinh vật tiêu thụ bậc 2: bọ ngựa, cầy, rắn,
-Sinh vật tiêu thụ bậc 3: rắn, đại bàng, hổ
-Sinh vật phân giải: vi sinh vật, nấm, địa y, giun đất
- Qua những hình ảnh trên, em có nhận xét gì về hệ sinh thái của môi trường hiện nay? Hậu quả như thế nào?
?Các hệ sinh thái môi trường bị ô nhiễm trầm trọng ? các sinh vật trong hệ sinh thái bị chết hàng loạt, giảm độ đa dạng của quần thể sinh vật, mất cân bằng sinh thái..
?Nguyên nhân: Do đánh bắt cá sử dụng điện, hóa chất, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng quy định..
- Cho biết nguyên nhân dẫn đến những hậu quả trên?
Vậy chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ hệ sinh thái của môi trường?
Các khu công nghiệp hay khu dân cư cần có hệ tống xử lí nước thải.
Hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật được phép lưu hành và thực hiện theo đúng quy trình.
Bảo vệ và nuôi các loài sinh vật quý hiếm.
Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường
....
-Bảo vệ rừng và trồng rừng
-Có kế hoạch khai thác tài nguyên một cách hợp lí
Mỗi người là một tuyên truyền viên: vận động toàn dân bảo vệ môi trường - bảo vệ trái đất của chúng ta
?Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh).
Câu 1: Thế nào là một hệ sinh thái? Cho một vài ví dụ hệ sinh thái mà em biết ở địa phương?
?Ví dụ: Hệ sinh thái rừng tràm Trà Sư, HST ao hồ, HST đồng ruộng,.
Câu 2: Các thành phần chủ yếu của hệ sinh thái gồm:
Chất hữu cơ và chất vô cơ
Chất hữu cơ, chất vô cơ và chế độ khí hậu
Sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải.
Chất hữu cơ, sinh vật sản xuất, sinh vật phân giải, sinh vật tiêu thụ.
Cả B và C
A
E
B
C
D
Đúng

Sai
Câu 3: Giả sử có một quần xã sinh vật gồm các loài sinh vật sau: cỏ, thỏ, dê, sâu hại thực vật, hổ, cáo, chim ăn sâu và vi sinh vật.
Cho sơ đồ lưới thức ăn:
1 2
Cỏ Thỏ Cáo
3 4
Hãy bổ sung loài sinh vật thích hợp vào vị trí số 1, 2, 3, 4
Dê
Sâu
Hổ
Chim
Vi sinh vật
DẶN DÒ
- Học bài.
- Đọc mục "Em có biết?"
- Cho ví dụ chuỗi thức ăn, lưới thức ăn. So sánh các kiến thức về quần thể�, quần xã, hệ sinh thái.
- Làm bài tập 2 trang 153 SGK, trả lời các câu hỏi SGK.
- Xem lại các bài đã học từ bài 34 - 50 ? Tiết tới ôn tập chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.
Chúc các em học giỏi
Kính chúc sức khỏe qúi thầy cô
Kính mong sự đóng góp ý kiến chân thành
của quý Thầy Cô, xin chân thành cảm ơn!
I/- THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI:
Ruộng lúa và bể cá cảnh có phải là hệ sinh thái không?
Ruộng lúa, bể cá cảnh là hệ sinh thái nhân tạo