Bài 50. Hệ sinh thái

GV:TR?N TH? C?M ANH
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN THAM DỰ TIẾT THAO GIẢNG MÔN SINH HỌC 9
KIỂM TRA BÀI CŨ :
Thế nào là một quần xã sinh vật? Cho thí dụ?
QXSV là tập hợp nhiều QTSV thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau.
2) Nêu đặc điểm cơ bản của quần xã ?
QX có các đặc điểm cơ bản về số lượng và thành phần các loài SV
Số lượng các loài được đánh giá qua những chỉ số về độ đa dạng, độ nhiều, độ thường gặp.
Thành phần các loài SV được thể hiện qua việc xác định loài ưu thế, loài đặc trưng
VD : QX rừng mưa nhiệt đới, QX rừng ngập mặn ven biển,...
Quần thể sinh vật
Quần xã sinh vật
Quần xã sinh vật
+
khu vực sống
=
Hệ sinh thái
Trong một hệ sinh thái hoàn chỉnh có các thành phần nào? Và giữa các sinh vật trong hệ sinh thái có mối quan hệ như thế nào, chúng ta tìm hiểu những vấn đề này trong bài học hôm nay
Bài 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái ?
Quan sát hình 50.1 : M?t h? sinh th�i r?ng nhi?t d?i.
Trả lời các câu hỏi sau:
Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? 1 hệ sinh thái rừng nhiệt đới có những đặc đểm nào?
6. Th? n�o l� m?t h? sinh th�i ? M?t h? sinh th�i hồn ch?nh g?m c�c th�nh ph?n ch? y?u n�o ?
Trả lời các câu hỏi sau:
Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
Thành phần vô sinh: đất đá, lá rụng, mùn hữu cơ.
Thành phần hữu sinh: cây cỏ, cây gỗ, địa y, hươu, hổ, chuột, cầy, bọ ngựa, sâu.
Trả lời các câu hỏi sau:
Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
Lá và cành cây mục là thức ăn của các sinh vật phân giải: vi khuẩn, giun đất, nấm.
Trả lời các câu hỏi sau:
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí hậu ôn hòa cho động vật sinh sống
Trả lời các câu hỏi sau:
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
Động vật rừng có ảnh hưởng đối với thực vật: động vật ăn thực vật nhưng đồng thời cũng góp phần thụ phấn và phát tán cho thực vật, phân bón cho thực vật.
Trả lời các câu hỏi sau:
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật?
Nếu như rừng bị cháy: động vật mất nơi ở, mất nguồn thức ăn, nơi trú ẩn, nguồn nước, khí hậu khô cạn. nhiều loài động vật ưa ẩm sẽ bị chết
Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu v?c sống của quần xã (sinh cảnh).Trong HST c�c sinh v?t luơn t�c d?ng qua l?i v?i nhau v� v?i nh�n t? vơ sinh c?a mơi tru?ng tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Vd: Rừng nhiệt đới, thảo nguyên
Bài 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái ?

Các thành phần của hệ sinh thái:
.Các thành phần vô sinh như đất đá, nước, thảm mục.
.Sinh vật sản xuất (thực vật)
.Sinh vật tiêu thụ (có động vật ăn thực vật và động vật ăn động vật)
.Sinh vật phân giải (vi khuẩn, nấm, giun đất.)
Bài 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái ?
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.
1. Thế nào là 1 chuỗi thức ăn ?
? Thức ăn của chuột là gì ?Động vật nào ăn thịt chuột ?
Hình 50.2: Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng.
?
Chuột
Cây cỏ
Rắn
?
?
?
Chuột
Cây cỏ
Cầy
?
Bọ ngựa
Sâu ăn lá cây
Rắn
?
?
Sâu ăn lá cây
Cây
Bọ ngựa
?
?
Cầy
Chuột
Đại bàng
?
Nhận xét về mối quan hệ giữa một mắt xích với mắt xích phía trước và mắt xích phía sau trong chuỗi thức ăn?
Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích vừa là sinh vật bị mắt xích tiêu thụ.
phía sau
phía trước
Hoàn thành bài tập điền từ sau :
Sâu ăn lá cây
Cây
Bọ ngựa
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau.
Mỗi loài trong chu?i th?c an là một mắt xích, vừa là SV tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là SV bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
Bài 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái ?
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.
1. Thế nào là 1 chuỗi thức ăn ?
2. Thế nào là 1 lưới thức ăn ?
VD: cây cỏ chuột cầy hổ VSV
Quan sát hình 50.2 : S�u an l� c�y tham gia v�o chu?i th?c an n�o ?
Cây gỗ
Sâu ăn lá cây
Bọ ngựa
Cây gỗ
Cầy
Cây cỏ
Cây cỏ
Cây cỏ
Bọ ngựa
Chuột
Cầy
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Sâu ăn lá cây
Cây gỗ
Chuột
Viết ra tất cả các chuỗi thức ăn có sâu ăn lá cây tham gia:
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau.
Mỗi loài trong chu?i th?c an là một mắt xích, vừa là SV tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là SV bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
Bài 50: HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái ?
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.
1. Thế nào là 1 chuỗi thức ăn ?
2. Thế nào là 1 lưới thức ăn ?
Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành một lưới thức ăn
VD: cây cỏ chuột cầy hổ VSV
Sinh vật sản xuất:
Sinh vật tiêu thụ:
.Sinh vật tiêu thụ cấp 1:
( DV an TV )
Sinh vật tiêu thụ cấp 2:
( DV an DV kh�c )
Sinh vật phân giải:
Sắp xếp sinh vật theo từng thành phần chủ yếu của hệ sinh thái
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau.
Mỗi loài trong chu?i th?c an là một mắt xích, vừa là SV tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là SV bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
Bài 50: HỆ SINH THÁI
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.
1. Thế nào là 1 chuỗi thức ăn ?
2. Thế nào là 1 lưới thức ăn ?
Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành một lưới thức ăn
- Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm 3 thành phần : Sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân hủy.
VD: ( L�m BT 2 / SGK / 153 )
VD: cây cỏ chuột cầy hổ VSV
Cây cỏ Sâu Bọ ngựa Vi sinh vật
Cây cỏ Chuột Rắn Vi sinh vật
Cây cỏ Sâu Cầy Vi sinh vật
Cây cỏ
Sâu
Chuột
Bọ ngựa
Cầy
Vi sinh vật
Rắn
CỦNG CỐ
Câu 1 : Sinh vật nào được coi là mắt xích chung trong lưới thức ăn sau :
Rau cải Sâu đo chim ăn sâu bọ vsv.
Cỏ châu chấu
Châu chấu
Chim ăn sâu bọ
Rau cải
Sâu đo
CỦNG CỐ
Câu 2 : Sinh vật nào sau đây là sinh vật phân hủy trong hệ sinh thái ?
Thực vật
Con hổ
Cây nắp ấm
Vi khuẩn.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
Học bài và trả lời câu hỏi 1,2 SGK / 153
Học từ bài 35 – 50 chuẩn bị tiết sau kiểm tra 1 tiết