Bài 50. Hệ sinh thái

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Quần xã sinh vật là gì? Lấy ví dụ?
* Quần xã sinh vật: là tập hợp nhiều quần thể sinh vật thuộc các loài khác nhau cùng sống trong một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau.
Ví dụ: Quần xã rừng mưa nhiệt đới, quần xã rừng ngập mặn ven biển …
Câu 2: Quần xã sinh vật khác với quần thể sinh vật như thế nào?
Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thể của một loài sinh vật.
Quần xã sinh vật là tập hợp nhiều quần thể sinh vật tức là có nhiều loài sinh vật cùng sinh sống.
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi mục  SGK tr.150
Quan sát hình sau
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
- Thành phần vô sinh: đất, nước, nhiệt độ, độ ẩm…
- Thành phần hữu sinh: động vật, thực vật …
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
 Chúng là thức ăn của vi khuẩn, nấm …
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đới sống động vật rừng?
 Cây rừng là thức ăn, nơi ở của động vật.
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào tới thực vật?
 Động vật ăn thực vật, thụ phấn và bón phân cho thực vật, x¸c ®éng vËt chÕt ®i t¹o chÊt mïn kho¸ng nu«i thùc vËt
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Nếu rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?
 Rừng cháy: động vật mất nguồn thức ăn, nơi ở, nước ...
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Một hệ sinh thái rừng nhiệt đới có đặc điểm gì?
Cụ thể:
Trong hệ sinh thái có những nhân tố nào?
Nguồn cung cấp thức ăn cho động vật là gì?
Các sinh vật trong hệ sinh thái có mối quan hệ gì?
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
 Có nhân tố vô sinh và hữu sinh; có nguồn cung cấp thức ăn là thực vật. Giữa các sinh vật có mối quan hệ dinh dưỡng tạo thành vòng khép kín vật chất.
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Thế nào là hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống (sinh cảnh), trong đó các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Hệ sinh thái và quần xã sinh vật có điểm gì khác nhau?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã(sinh cảnh), trong đó các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã.
Quần xã sinh vật gồm nhiều quần thể sinh vật thuộc các loài khác nhau.
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Nghiên cứu thông tin SGK kết hợp quan sát hình cho biết:
Một hệ sinh thái hoàn chỉnh bao gồm những thành phần nào?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống(sinh cảnh), trong đó các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Các thành phần của hệ sinh thái:
+ Nhân tố vô sinh.
+ Sinh vật sản xuất (thực vật).
+ Sinh vật tiêu thụ (ĐV ăn TV, ĐV ăn ĐV).
+ Sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm …
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống (sinh cảnh), trong đó các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Các thành phần của hệ sinh thái:
+ Nhân tố vô sinh.
+ Sinh vật sản xuất (thực vật).
+ Sinh vật tiêu thụ (ĐV ăn TV, ĐV ăn ĐV).
+ Sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm …
Hãy kể tên các hệ sinh thái mà em biết?
Hệ sinh thái biển
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống (sinh cảnh), trong đó các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Các thành phần của hệ sinh thái:
- Nhân tố vô sinh.
+ Sinh vật sản xuất (thực vật).
+ Sinh vật tiêu thụ (ĐV ăn TV, ĐV ăn ĐV).
+ Sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm …
Hãy kể tên các hệ sinh thái mà em biết?
Hệ sinh thái hoang mạc
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống (sinh cảnh), trong đó các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Các thành phần của hệ sinh thái:
- Nhân tố vô sinh.
+ Sinh vật sản xuất (thực vật).
+ Sinh vật tiêu thụ (ĐV ăn TV, ĐV ăn ĐV).
+ Sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm …
Hãy kể tên các hệ sinh thái mà em biết?
Hệ sinh thái sa mạc
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống (sinh cảnh), trong đó các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Các thành phần của hệ sinh thái:
+ Nhân tố vô sinh.
+ Sinh vật sản xuất (thực vật).
+ Sinh vật tiêu thụ (ĐV ăn TV, ĐV ăn ĐV).
+ Sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm …
Hãy kể tên các hệ sinh thái mà em biết?
Hệ sinh thái đồng cỏ
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Nghiên cứu thông tin trả lời câu hỏi:
? Chuỗi và lưới thức ăn biểu hiện điều gì?
Chuỗi và lưới thức ăn biểu hiện mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài sinh vật trong quần xã.
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
1. Chuỗi thức ăn:
Quan sát hình sau
Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
Thảo luận nhóm hoàn thành bài tập mục  SGK tr.152
(Chú ý chiều mũi tên, mũi tên chỉ vào loài nào chính là thức ăn của loài đó)
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
……...
Chuột
………
( thức ăn của chuột)
( ĐV ăn thịt chuột)
……..
Bọ ngựa
………
……..
Sâu
………
……..
………..
………
(Lưu ý mỗi 1 chuỗi chỉ viết 1 động vật).
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
1. Chuỗi thức ăn:
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
Quan sát hình sau
Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
….
Chuột
….
Cây cỏ
Rắn
Sâu
….
Bọ ngựa
Rắn
….
Thức ăn của chuột
Động vật ăn thịt chuột
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
1. Chuỗi thức ăn:
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
Quan sát hình sau
Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
….
Sâu
….
….
….
….
Lá cây
Cầy
Cỏ
Hươu
Hổ
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
1. Chuỗi thức ăn:
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
Quan sát hình sau
Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa một mắt xích đứng trước và mắt xích đứng sau trong chuỗi thức ăn?
Mỗi loài sinh vật là một mắt xích.
- Sinh vật đứng trước là thức ăn của sinh vật đứng sau.
- Mối quan hệ thức ăn (dinh dưỡng).
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
1. Chuỗi thức ăn:
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
Hãy điền tiếp các từ phù hợp vào chỗ trống trong câu sau:
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích ……………, vừa là sinh vật bị mắt xích ………….... tiêu thụ.
phía trước
phía sau
- Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, vừa là sinh vật bị mắt xích ở phía sau tiêu thụ.
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
1. Chuỗi thức ăn:
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
Một chuỗi thức ăn điển hình gồm những thành phần sinh vật nào?
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
1. Chuỗi thức ăn:
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
- Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ măt xích đứng trước, vừa là sinh vật bị mắt xích ở phía sau tiêu thụ.
Chuỗi thức ăn gồm các sinh vật:
+ Sinh vật sản xuất.
+ Sinh vật tiêu thụ.
+ Sinh vật phân hủy.
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
1. Chuỗi thức ăn:
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
Chú ý: Chuỗi thức ăn có thể mở đầu bằng cây xanh hoặc sinh vật bị phân hủy.
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
1. Chuỗi thức ăn:
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
2. Lưới thức ăn:
Quan sát hình sau
Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
Sâu ăn lá cây tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
Sâu
Lá cây
Bọ ngựa
Chuột
Cầy
Cây cỏ
Lưới thức ăn là gì?
- Lưới thức ăn bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
Cầy là thức ăn của những loài nào?
Đại bàng
Hổ
Bọ ngựa và chuột là thức ăn của sinh vật nào?
Rắn
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
1. Chuỗi thức ăn:
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
- Lưới thức ăn bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
Trong thực tiễn sản xuất, người nông dân có biện pháp kĩ thuật gì để tận dụng nguồn thức ăn của sinh vật?
Thả nhiều loại cá trong ao
Sự trao đổi năng lượng trong hệ sinh thái tức dòng năng lượng trong chuỗi thức ăn bị tiêu hao rất nhiều.
Dự trữ thức ăn cho động vật trong mùa khô hạn
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
2. Lưới thức ăn:
1. Chuỗi thức ăn:
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
1. Chuỗi thức ăn:
2. Lưới thức ăn:
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống (sinh cảnh), trong đó các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Các thành phần của hệ sinh thái:
+ Nhân tố vô sinh.
+ Sinh vật sản xuất (thực vật).
+ Sinh vật tiêu thụ (ĐV ăn TV, ĐV ăn ĐV).
+ Sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm …
- Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ măt xích đứng trước, vừa là sinh vật bị mắt xích ở phía sau tiêu thụ.
- Lưới thức ăn bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
TIếT 52- BàI 50- Hệ SINH THáI
CỦNG CỐ
Cho các loài sau:
Hãy lập thành các chuỗi thức ăn có thể?
CỦNG CỐ
Các chuỗi thức ăn:
…
CỦNG CỐ
Cho các loài sau:
Lập 1 lưới thức ăn từ các sinh vật trên?
CỦNG CỐ
Lưới thức ăn:
DẶN DÒ
Học bài, trả lới các câu hỏi SGK.
Đọc mục “Em có biết”/ tr. 153.