Bài 50. Hệ sinh thái

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ,
VÀ CÁC EM HỌC SINH
Kiểm tra bài cũ
Thế nào là một quần xã sinh vật? Nêu ví dụ?

Là tập hợp nhiều QTSV thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết gắn bó với nhau.

Ví dụ:
Quần xã rừng ngập mặn ven biển
Quần xã rừng mưa nhiệt đới
Quần xã đồng ruộng
Quần xã ao hồ










Khu vực sống
QXSV
QTSV(n)
QTSV1
QTSV2
L� đơn
vị sinh
học gì?
Tiết 52: Bài 50
HỆ SINH THÁI
Hình 50.1 Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Tiết 52: Bài 50
HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
* Quan sát hình 50.1 và cho biết:
1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?
Thảo luận nhóm
* Quan sát hình 50.1 và cho biết:
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào tới thực vật?
5. Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xẩy ra đối với các loài động vật? Tại sao?
Kết quả thảo luận nhóm
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của VSV phân giải: Vi khuẩn, nấm, giun đất, . . .
3. Cây rừng là nguồn thức ăn, nơi ở, nơi sinh sản, nơi cư trú . . . cho động vật.
4. Động vật rừng ảnh hưởng đến thực vật: Động vật ăn thực vật, phát tán, thụ phấn, cung cấp phân bón, động vật chết đi xác tạo chất mùn và muối khoáng nuôi thực vật.
5. Nếu rừng cháy động vật mất nơi ở, nguồn thức ăn, nguồn nước, khí hậu khô hạn . . . động vật sẽ chết hoặc di cư.
Tạo nên h? th?ng ho�n ch?nh, tuong d?i ?n d?nh.
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
Hệ sinh thái bao gồm quÇn x· sinh vËt (QXSV) và khu vực sống của quần xã (sinh cảnh). Trong hệ sinh thái, các sinh vật luôn luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Tiết 52 Bài 50. HỆ SINH THÁI
Vậy, một HST hoàn chỉnh có các thành phần chủ yếu nào?
HST hoàn chỉnh gồm:
Thành phần vô sinh: Đất, đá, mùn hữu cơ, lá rụng…
Thành phần hữu sinh:

? Lấy một ví dụ hệ sinh thái.
+ SV sản xuất l� thực vật.
+ SV tiêu thụ gồm có ĐV ăn TV v� ĐV ăn thịt.
+ SV phân giải như vi khuẩn, nấm..
Hệ sinh thái rừng
Hệ sinh thái biển
Hệ sinh thái hoang mạc
Bài tập: Vi?c l�m n�o sau dõy l�m t?n h?i d?n h? sinh thỏi ?
S? d?ng thu?c tr? s�u qu� m?c.
S? d?ng mìn, lu?i cĩ m?t nh? d? d�nh b?t c�.
Tr�ng c�y g�y r?ng.
C� a,b d?u d�ng.
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn ?
Tiết 52 Bài 50. HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
X�c sinh v?t
Rắn
M?t lu?i th?c an c?a HST r?ng
? Th?c an c?a chu?t l� gì? D?ng v?t n�o an chu?t? H�y di?n n?i dung ph� h?p v�o ch? tr?ng c?a d�y th?c an sau?
Rắn
Cầy
Hươu
Địa y
Đại bàng
Sâu ăn lá
Bọ ngựa
Cây cỏ
Cây gỗ
Giun đất
Nấm
Vi sinh vật
X�c sinh v?t
. . . . . Chu�t . . . . .
. . . . . Chu�t . . . . .
Cây cỏ
Rắn
Cây gỗ
Cày
?
B? ng?a
Sõu an lỏ cõy
R?n
?
?
Sâu ăn lá cây
Cây cỏ
Bọ ngựa
?
?
C?y
Chu?t
Đại b�ng
?
H�y di?n n?i dung ph� h?p v�o d�y th?c an sau?
M?i lồi trong d�y th?c an v?a l� sinh v?t ti�u th? m?t xích phía tru?c v?a l� sinh v?t b? m?t xích phía sau ti�u th?
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích……….…., vừa là sinh vật bị mắt xích ....… .… tiêu thụ.
phía sau
Phía trước
Điền vào chỗ trống
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn ?

Dãy thức ăn sau có phải là một chuỗi thức ăn không ?
Con cầy Con chuột Sâu ăn lá Bọ ngựa
X�c sinh v?t
Vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngưa
Sâu ăn lá cây
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
S�u an l� c�y tham gia v�o nh?ng chu?i th?c an n�o?
Quan sát hình 50.2
Trả lời câu hỏi
C�c chu?i th?c an cĩ s�u an l� c�y tham gia:
H3
Có thể ghép các chuỗi thức ăn trên lại thông qua mắt xích sâu ăn lá cây:
X�c sinh v?t
R?n
M?t lu?i th?c an c?a HST r?ng
Có thể ghép các chuỗi thức ăn trên lại thông qua mắt xích sâu ăn lá cây, bä ngùa, chuét:
Cây gỗ
Cây cỏ
Sâu ăn lá cây
chuột
bọ ngựa
rắn
cầy
hổ
Đại bàng
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Thế nào là một chuỗi thức ăn ?
2.Thế nào là một lưới thức ăn ?
Tiết 52 Bài 50. HỆ SINH THÁI
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
Lưới thức ăn là các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung
+ Sinh vật sản xuất: Cây gỗ, cây cỏ
Sinh vật tiêu thụ:
. Sinh vật tiêu thụ cÊp 1: Sâu ăn lá cây, chuột hươu.
. Sinh vật tiêu thụ cấp 2: Bọ ngựa, cÇy, rắn.
. Sinh vật tiêu thụ cấp 3: ®¹i bàng, hæ, r¾n.
Sinh vật phân giải: Vi sinh vật, nấm
Từ bài tập trên, cho biết, một lưới thức ăn hoàn chỉnh
bao gồm mấy thành phần, là những thành phần nào?
?. Quan sát hình 50.2 và thực hiện yêu cầu 2:
Hãy xếp các sinh vật theo từng th�nh phần chủ yếu của
hệ sinh thái?
Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm 3 thành phần:
Sinh vật sản xuất.
Sinh vật tiêu thụ.
Sinh vật phân giải.
- Ví dụ: Một lưới thức ăn hoàn chỉnh
Sơ đồ một lưới thức ăn có thể có trong hệ sinh thái rừng.
Thỏ
Chuột
Cáo
Mèo rừng
Dê
Hổ
Cây cỏ
Vi sinh vật
TD: Cho 5 chuỗi thức ăn sau, hãy vẽ sơ đồ có thể có trong lưới thức ăn
1) Cây cỏ ?dê ?hỗ ? vsv
2) cây cỏ ? thỏ ? cáo ? vsv
3) Cây cỏ ? chuột ? mèo rừng ? vsv
4) Cây cỏ ? thỏ ? mèo rừng ? vsv
5) Cây cỏ ? chuột ? cáo ? hỗ ? vsv
Chuột
Cú
Thực vật
Thỏ
Cáo
Vi sinh vật
Sâu
Ếch nhái
Rắn
2/ Cho các chuỗi thức ăn sau:
1. Thực vật ? thỏ ? cáo ? vi sinh vật.
2. Thực vật ? thỏ ? cú ? vi sinh vật.
3. Thực vật ? chuột ? cú ? vi sinh vật.
4. Thực vật ? sâu ? ếch nhái ? rắn ? vi sinh vật.
5. Thực vật ? sâu ?ếch nhái? rắn ? cú ? vi sinh vật.
Hãy xây dựng một lưới thức ăn.
Hướng dẫn về nhà
H?c b�i v� l�m tập trong SGK.
Bài 2:(Hướng dẫn)
Bước 1: Xây dựng chuỗi thức ăn.
Bước 2: Ghép các chuỗi thức ăn có mắt xích chung thành lưới thức ăn.
Ôn lại kiến thức 2 chương.
+ Sinh vật v� môi trường.
+ Hệ sinh thái.
Tiết sau kiểm tra 1 tiết.
Xin chân thành cảm ơn
các thầy, cô giáo và các em học sinh!