Bài 50. Hệ sinh thái

TRƯỜNG THCS TRẦN ĐĂNG NINH
GV: Nguyễn Thị Như Quỳnh
SINH HỌC
LỚP 9
Kiểm tra bài Cũ:
Nêu điểm khác nhau cơ bản giữa quần xã sinh vật và quần thể sinh vật?
Quần thể A
hệ
sinh
thái
Cá thể
Quần thể
sinh vật
Quần xã
sinh vật
+ Khu vực sống
Quần thể C
Quần thể B
quần xã sinh vật
khu vực sống
Quan sát hình 50.1 và cho biết:

1. Những thành phần vô sinh và hữu sinh có thể có trong hệ sinh thái rừng?

2. Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?

3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?

4. Ngược lại, động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào tới thực vật?

5. Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?
1. - Thành phần hữu sinh: thực vật, động vật, vi sinh vật, nấm, địa y.
- Thành phần vô sinh: đất, đá, nước, nhiệt độ, xác sinh vật ...
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của các sinh vật phân giải: vi khuẩn, giun đất, nấm.
3. Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản cho động vật.
4. Động vật ăn thực vật, thụ phấn và phát tán thực vật, cung cấp phân bón cho thực vật.
5. Nếu như rừng bị cháy thì động vật mất nơi ở, nơi trú ẩn, nơi sinh sản; mất nguồn thức ăn, nguồn nước; khí hậu khô cạn. => nhiều loài động vật bị chết hoặc bỏ đi nơi khác.
Thành phần hữu sinh
Thành phần vô sinh
Hệ
sinh
thái
Quần xã
sinh vật
Khu vực
sống
(Sinh cảnh)
Đáp án:
1. - Thành phần hữu sinh: thực vật, động vật, vi sinh vật, nấm, địa y...
- Thành phần vô sinh: đất, đá, nước, nhiệt độ, xác sinh vật chết...
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của các sinh vật phân giải: vi khuẩn, giun đất, nấm.
3. Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản cho động vật, điều hoà khí hậu.
4. Động vật ăn thực vật, thụ phấn và phát tán thực vật, cung cấp phân bón cho thực vật.
5. Nếu như rừng bị cháy thì động vật mất nơi ở, nơi trú ẩn, nơi sinh sản; mất nguồn thức ăn, nguồn nước; khí hậu khô cạn. => nhiều loài động vật bị chết hoặc bỏ đi nơi khác.
Thành phần hữu sinh
Thành phần vô sinh
Hệ
sinh
thái
Quần xã
sinh vật
Khu vực
sống
(Sinh cảnh)
Đáp án:
1. - Thành phần hữu sinh: thực vật, động vật, vi sinh vật, nấm, địa y...
- Thành phần vô sinh: đất, đá, nước, nhiệt độ, xác sinh vật chết...
2. Lá và cành cây mục là thức ăn của các sinh vật phân giải: vi khuẩn, giun đất, nấm.
3. Cây rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản cho động vật, điều hoà khí hậu.
4. Động vật ăn thực vật, thụ phấn và phát tán thực vật, cung cấp phân bón cho thực vật.
5. Nếu như rừng bị cháy thì động vật mất nơi ở, nơi trú ẩn, nơi sinh sản; mất nguồn thức ăn, nguồn nước; khí hậu khô cạn. => nhiều loài động vật bị chết hoặc bỏ đi nơi khác.
Hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định
Thực vật
Động vật
ánh sáng mặt trời
Chất vô cơ
Thực vật
Động vật
SV phân giải
Sinh vật sản xuất
Sinh vật tiêu thụ
Sinh vật phân giải
CO2
O2
H2O
SV phân giải
Thành phần hữu sinh
Thành phần vô sinh
Hệ
sinh
thái
Quần xã sinh vật
Khu vực sống
(Sinh cảnh)
Hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định
KHáI NIệM:
Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã (sinh cảnh). Trong hệ sinh thái, các sinh vật luôn luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.



1. Hệ sinh thái ở cạn:
Rừng nhiệt đới

2. Hệ sinh thái nước mặn:
Hệ sinh thái vùng biển khơi
2. Hệ sinh thái nước mặn:
Rừng ngập mặn ven biển
3. Hệ sinh thái nước ngọt: Suối
Hệ sinh thái nông nghiệp
Hệ sinh thái môi trường đô thị


Thực vật
Động vật
ánh sáng mặt trời
Chất vô cơ
Thực vật
Động vật
SV phân giải
Sinh vật sản xuất
Sinh vật tiêu thụ
Sinh vật phân giải
CO2
O2
H2O
SV phân giải
Hãy điền tiếp các từ phù hợp vào những chỗ trống trong câu sau:
" Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích ...................., vừa là sinh vật bị mắt xích................... tiêu thụ ".
đứng trước
đứng sau
* Khái niệm:
* Các chuỗi thức ăn có thể có là:

Thực vật ? Sâu ? Bọ ngựa ? Rắn ? VSV

Thực vật ? Sâu ? Chuột ? Rắn ? VSV

Thực vật ? Sâu ? Chuột ? Cầy ? Hổ? VSV

Thựcvật?Sâu?Chuột?Cầy?Đại bàng? VSV

Thực vật ? Sâu ? Cầy ? Đại bàng ? VSV

Thực vật ?Sâu ?Cầy ?Hổ ?VSV

Thảo luận nhóm:
Hãy quan sát hình bên và viết các chuỗi thức ăn có thể có giữa các sinh vật?
Hình 50.2 - Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
* Các chuỗi thức ăn có thể có là:
Thực vật ? Sâu ? Bọ ngựa ? Rắn ? VSV
Thực vật ? Sâu ? Chuột ? Rắn ? VSV
Thực vật ? Sâu ? Chuột ? Cầy ? Hổ? VSV
Thực vật ?Sâu?Chuột?Cầy?Đại bàng? VSV
Thực vật ?Sâu ?Cầy ?Hổ ?VSV
Thực vật ? Sâu ? Cầy ? Đại bàng ? VSV
Thực vật
Rắn
Hổ
Đại bàng
Sâu
Cầy
Bọ ngựa
Chuột
Xác sinh vật
Vi sinhvật
Thực vật
Rắn
Hổ
Sâu
Cầy
Bọ ngựa
Chuột
Xác sinh vật
Vi sinhvật
Đại bàng
Kết luận chung
PHẦN
THƯỞNG
PHẦN THƯỞNG LÀ MỘT CHUYẾN DU LỊCH QUA MÀN ẢNH NHỎ
Xét về mặt sinh thái học, hãy kể các cấp độ tổ chức sống trong tự nhiên?
Hãy cho biết vai trò của cây xanh trong hệ sinh thái môi trường đô thị?
Cá lớn
Cá trung bình
Cá bé
Sinh vật phù du
Hãy giải thích về mặt sinh học câu thành ngữ “ Cá lớn nuốt cá bé ” bằng cách viết một chuỗi thức ăn?
Hướng dẫn về nhà
- Học bài, làm bài tập 2(sgk - tr.153)
- Đọc mục " Em có biết"
- Xem lại nội dung các bài đã học ở các chương 1 và 2 để chuẩn bị cho tiết sau kiểm tra.
CảM ƠN CáC THầY - CÔ GIáO
Và CáC EM HọC SINH