Bài 50. Hệ sinh thái

Bài giảng sinh học 9
Thực hiện: Đỗ Thị Phương
Giáo viên trường THCS Liên Hồng
Xin trân trọng giới thiệu
- Quần xã sinh vật là gì? Lấy VD.
- Quần xã sinh vật là tập hợp nhiều quần thể sinh vật thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong một không gian nhất định, chúng có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau.
Ví dụ:
Bài 50 - Tieỏt 52: Hệ sinh thái
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Những thành phần vô sinh và hữu sinh nào có thể có trong hệ sinh thái rừng?
Hình 50.1-Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
- Thành phần vô sinh: ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, nước,...
- Thành phần hữu sinh: Cây cỏ, hổ, rắn, khỉ, voi, sâu..
Rừng
Bài 50: Hệ sinh thái
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Thành phần vô sinh: ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, nước,...
- Thành phần hữu sinh: Cây cỏ, hổ, rắn, khỉ, voi, sâu..
ánh sáng
Nhiệt độ
Độ ẩm
Không khí
...
Trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới có:
Quần xã sinh vật
Các nhân tố ảnh hưởng tới quần xã sinh vật
Thực vật
Động vật
Sinh vật
phân giải
- Động vật ăn thực vật, giúp thực vật thụ phấn, lấy O2 và thải CO2, xác của động vật phân huỷ là phân bón cho thực vật.



Rừng
Bài 50: Hệ sinh thái
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
ánh sáng
Nhiệt độ
Độ ẩm
Không khí
...
Trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới có:
Quần xã sinh vật
Các nhân tố ảnh hưởng tới quần xã sinh vật
Thực vật
Động vật
Sinh vật
phân giải
- Cây rừng và động vật rừng ảnh hưởng đến nhau như thế nào?
- Cây rừng là nguồn thức ăn, là nơi trú ngụ của động vật.
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh, tương đối ổn định bao gồm có quần xã và khu vực sống của quần xã (sinh cảnh).
Bài 50: Hệ sinh thái




Bài 50: Hệ sinh thái
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
ánh sáng
Nhiệt độ
Độ ẩm
Không khí
...
Quần xã sinh vật
Các nhân tố ảnh hưởng tới quần xã sinh vật
Động vật
Sinh vật
phân giải
HỆ SINH THÁI
? Hãy xác định các thành phần chủ yếu của
một hệ sinh thái .
Sinh vật
sản xuất
Sinh vật
tiêu thụ
Sinh vật
phân giải
Chất
hữu cơ
Chất
vô cơ
Chế độ
khí hậu
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh, tương đối ổn định bao gồm có quần xã và khu vực sống của quần xã (sinh cảnh).
Hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm có:
+ Các thành phần vô sinh.
+ Sinh vật sản xuất (thực vật).
+ Sinh vật tiêu thụ (động vật).
+ Sinh vật phân giải.
Bài 50: Hệ sinh thái
Một số dạng hệ sinh thái trên trái đất.
 Thảo nguyên
 Sa mạc
Các kiểu hệ sinh thái
 Hệ sinh thái nước mặn (san hô)
 Hệ sinh thái rừng ngập mặn
 Hệ sinh thái ao hồ
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột?
Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống:
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
.... ?Chuột ?.
Cây, cỏ
Rắn
.. .?Chuột ?...
Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột?
Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống:
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
.... ?Chuột ?.
Cây, cỏ
Rắn
.. .?Chuột ?...
Hình 50.2- Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
.... ?Chuột ?.
Cây, cỏ
Rắn
.. .?Chuột ?...
Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột?
Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống:
Hình 50.2- Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột?
Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống:
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
.... ?Chuột ?.
Cây, cỏ
Rắn
.. .?Chuột ?...
Hình 50.2- Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
.... ?Chuột ?.
Cây, cỏ
Rắn
.. .?Chuột ?...
Sâu ăn lá cây
Cầy
Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột?
Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống:
Hình 50.2- Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
.... ?Chuột ?.
Cây, cỏ
Rắn
.. .?Chuột ?...
Sâu ăn lá cây
Cầy
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột?
Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống:
Hình 50.2- Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
- Nhận xét về mối quan hệ giữa một mắt xích với một mắt xích đứng trước và một mắt xích đứng sau trong dãy thức ăn?
- Sinh vật đứng trước là thức ăn của sinh vật đứng sau.
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
Hình 50.2- Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
Hoàn thành bài tập điền từ sau:
- Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích .... vừa là sinh vật bị mắt xích .... tiêu thụ.
đứng trước
đứng sau
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
Hoàn thành bài tập điền từ sau:
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
? Thế nào là một chuỗi thức ăn.
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
- Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích .... vừa là sinh vật bị mắt xích .... tiêu thụ.
đứng trước
đứng sau
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
- Trung bình số lượng sinh vật tham gia trong một chuỗi thức ăn là bao nhiêu?
(Khoảng từ 3-5 sinh vật)
Bài 50: Hệ sinh thái
Hình 50.2- Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
Hình 50.2- Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
 Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng chất mùn bã
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn?
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
- Sâu ăn lá cây tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
Cây cỏ
Sâu
Cầy
Bọ ngựa
Rắn
Hổ
Đại bàng
- Chuột tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
Chuột
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn?
Lưới thức ăn bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
Cây cỏ
Sâu
Cầy
Bọ ngựa
Rắn
Hổ
Đại bàng
Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm thành phần sinh vật nào ?
Chuột
Sinh vật phân giải
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn?
Lưới thức ăn bao gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
- Lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm các thành phần:
+ Sinh vật sản xuất.
+ Sinh vật tiêu thụ.
+ Sinh vật phân giải.
Bài 50: Hệ sinh thái
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
2. Thế nào là một lưới thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
Sự trao đổi chất trong hệ sinh thái tạo thành chu trình khép kín:
* Trong sản xuất người ta có thể sử dụng biện pháp gì để tận dụng nguồn thức ăn?
Trong sản xuất, người ta có thể:
Thả nhiều loại cá trong 1 ao.
Thöïc hieän moâ hình VAC.
* Trong sản xuất người ta có thể ứng dụng lưới thức ăn để phoøng trừ sâu bệnh như thế nào?
Người ta có thể bảo vệ những loài thiên địch để tiêu diệt sâu hại bảo vệ mùa màng.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Trong các mối quan hệ sau đây, mối quan hệ nào đóng vai trò quan trọng cho sự hình thành chuỗi và lưới thức ăn:
Quan hệ sinh sản.
Quan hệ dinh dưỡng.
Quan hệ cùng loài.
Quan hệ hợp tác.
A
B
C
D
Đúng

Sai
Câu 2: Các thành phần chủ yếu của hệ sinh thái gồm:
Chất hữu cơ và chất vô cơ
Chất hữu cơ, chất vô cơ và chế độ khí hậu
Sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải.
Chất hữu cơ, sinh vật sản xuất, sinh vật phân giải, sinh vật tiêu thụ.
Cả B và C
A
E
B
C
D
Đúng

Sai
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
2. Thế nào là một lưới thức ăn?
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Bài 50: Hệ sinh thái
Hướng dẫn về nhà:
Học bài, trả lời câu hỏi và làm bài tập trong SGK.
- Chuẩn bị cho bài thực hành (theo nhóm):
+ Dao con, dụng cụ đào đất, vợt bắt côn trùng.
+ Giấy, bút chì.
+ Túi nilon thu nhặt mẫu sinh vật.
+ Kính lúp.
Cảm ơn các thầy cô đã tới dự giờ
Cảm ơn các em đã tích cực xây dựng bài