Bài 50. Hệ sinh thái

SINH HỌC 9
Giáo viên :PHẠM THỊ KIM PHƯỢNG
TRƯỜNG THCS NGUY?N VAN BÉ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Thế nào là một quần xã sinh vật? Quần xã sinh vật có gì khác so với quần thể sinh vật ?
 Quaàn xaõ sinh vaät laø taäp hôïp nhieàu quaàn theå sinh vaät thuoäc caùc loaøi khaùc nhau, cuøng soáng trong moät khoâng gian xaùc ñònh, chuùng coù moái quan heä maät thieát nhau.
? Quần thể sinh vật bao gồm các cá thể cùng loài, cùng sống trong một khu vực nhất định ở thời điểm nhất định, có khả năng sinh sản tạo ra thế hệ mới.
A
B
Quần xã
Quần thể
Câu 2: Cho biết hình nào dưới đây là
quần xã sinh vật? Hình nào là quần
thể sinh vật?

hệ sinh thái
Tiết 52 - Bài 50
NỘI DUNG
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI ?
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN:
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn ?
2. Thế nào là lưới thức ăn ?
?
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?
Hệ sinh thái là gì ?
Kênh hình 50.1 cung cấp thông tin gì?
Mô tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Dựa vào ? mục I và hình 50.1, thảo luận nhóm, thực hiện ? mục I/ trang 150
Thành phần vô sinh và hữu sinh có trong hệ sinh thái rừng?
Lá và cành cây mục là thức ăn của sinh vật nào?
Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống động vật rừng?
Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào đối với thực vật?
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, cây nhỏ và cây cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?
1. Thành phần vô sinh và hữu sinh có trong hệ sinh thái rừng?

Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
? Thành phần vô sinh như: đất, nước, thảm mục...
? Thành phần hữu sinh:
- Sinh vật sản xuất: thực vật.
- Sinh vật tiêu thụ: . Động vật ăn thực vật . Động vật ăn thịt.
- Sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm.
?

2. Lá và cành cây mục là thức ăn
của sinh vật nào?
Lá và cành cây mục là thức ăn của sinh vật phân giải như: Vi khuẩn, giun đất, nấm...
?
3. Cây rừng có ý nghĩa như thế nào đối với động vật?
Cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí hậu ôn hòa cho động vật sinh sống.
?
4. Động vật rừng có ảnh hưởng như thế nào tới thực vật?
Động vật ăn thực vật, nhưng đồng thời cũng góp phần thụ phấn và phát tán cho thực vật, tạo phân bón cho thực vật.
Nếu rừng bị cháy, động vật mất nơi ở, mất nguồn thức ăn, mất nơi trú ẩn, mất nguồn nước, khí hậu khô hạn, nhiều loài động vật, nhất là loài ưa ẩm sẽ bị chết.
5. Nếu rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, gỗ nhỏ, cây cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?
?
I. THẾ NÀO LÀ MỘT HỆ SINH THÁI?

Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh). Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN
Kênh hình 50.2 cung cấp thông tin gì?
Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
?
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
Dựa vào hình 50.2, thảo luận nhóm, thực hiện ? mục II, phần 1/ trang 152
Cây cỏ
Cầy
Rắn
. . . . ....... ? ? ..... . . . .
Sâu
Cây gỗ
1. Thức ăn của chuột là gì? Động vật nào ăn thịt chuột ?
Hãy điền nội dung phu �hợp vào chỗ trống của chuỗi thức ăn sau:
Chuột
. . . . ? ? . . . .
2.
3.
. . . . ? ? . . . .
4.
. . . . ? ? . . . .
?
Sinh vật ở mắt xích đứng trước là thức ăn của sinh vật ở mắt xích đứng sau.
5. Trong chuỗi thức ăn, mỗi loài sinh vật là một mắt xích. Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa mắt xích đứng trước và mắt xích đứng sau trong chuỗi thức ăn ?

Chuỗi thức ăn là 1 dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích........., vừa là sinh vật bị mắt xích.........tiêu thụ.
6. Hãy điền các từ phù hợp vào chỗ trống trong câu sau:
phía trước
phía sau
II. CHUỖI THỨC ĂN VÀ LƯỚI THỨC ĂN

Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn ?
?
2. Thế nào là một lưới thức ăn?
Một lưới thức ăn của hệ sinh thái rừng
Quan sát hình 50.2, thảo luận nhóm, thực hiện ? mục II, phần 2/ trang 152
a. Cho biết sâu ăn lá cây tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?
b. Hãy sắp xếp các sinh vật theo từng thành phần chủ yếu của hệ sinh thái.
..... ? ? .....
..... ? ? .....
..... ? ? .....
..... ? ? .....
..... ? ? .....
..... ? ? .....
a. Sâu ăn lá cây tham gia vào các chuỗi thức ăn sau:
- Sinh vật sản xuất: Cây cỏ, cây gỗ
- Sinh vật tiêu thụ:
Cấp I : Sâu, chuột ,hươu
Cấp II : Bọ ngựa, cầy, rắn Cấp III: Đại bàng, hổ
- Sinh vật phân giải: nấm, vi sinh vật, địa y,
giun đất
b. Các sinh vật xếp theo thành
phần chủ yếu của hệ sinh thái:

2. Thế nào là một lưới thức ăn ?
? Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt
xích chung gọi là lưới thức ăn.
? Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm 3 thành phần chủ yếu: sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải.
CỦNG CỐ
Thế nào là một hệ sinh thái?
Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã (sinh cảnh). Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Thành phần chủ yếu của một hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm có:
a. Thành phần vô sinh như: đất,
nước, thảm mục...
b. Sinh vật sản xuất là thực vật,
sinh vật phân giải như vi khuẩn.
c. Sinh vật tiêu thụ như động vật
ăn thực vật, động vật ăn thịt.
d. Cả 3 câu a, b, c đều đúng.
Thế nào là chuỗi thức ăn?
Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
Chuỗi thức ăn nào sau đây thể hiện được mối quan hệ dinh dưỡng của các sinh vật: bọ rùa, rắn, vi khuẩn, cỏ, ếch nhái?

a. Cỏ? Ếch nhái? Bọ rùa? Rắn? Vi
khuẩn
b. Cỏ? Bọ rùa? Ếch nhái ? Rắn? Vi
khuẩn
c. Cỏ? Rắn ? Ếch nhái ? Bọ rùa ? Vi
khuẩn
d. Vi khuẩn? Bọ rùa? Rắn ? Ếch nhái
?Cỏ
Thế nào là lưới thức ăn ?
? Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt
xích chung gọi là lưới thức ăn.
? Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm
3 thành phần chủ yếu: sinh vật
sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh
vật phân giải.
Vẽ một lưới thức ăn, trong đó có các sinh vật: cây cỏ, bọ rùa, ếch nhái, rắn, cào cào, bọ rùa, diều hâu, nấm, vi khuẩn, cáo , gà rừng, dê, hổ?
EM CÓ BIẾT?
Hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới
Hệ sinh thái đồi và thảo nguyên
Hệ sinh thái rừng ngập mặn
Hệ sinh thái biển
? Học bài: "Hệ sinh thái".
? Trả lời câu 1, 2/ trang 153.
? Đọc mục: "Em có biết?"/ trang 153.
? Chuẩn bị bài: "Thực hành: Hệ sinh
thái"

DẶ��N DÒ
mến chào các em học sinh
Kính chào quý thầy cô,
Nhân tố vô sinh
Nhân tố hữu sinh
Nhiệt độ
Lượng mưa
Ánh sáng
Thủy triều
Độ mặn
Cây
ngập mặn
Động vật trên cạn
Động vật dưới nước
Hệ sinh thái rừng ngập mặn