Bài 50. Hệ sinh thái

Hân hoan chào đón quý thầy, cô giáo về dự giờ thăm lớp 9.B

TRƯỜNG THCS Mỹ Lương
BỘ MÔN: SINH HỌC 9
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Luận
Quần xã sinh vật là tập hợp nhiều . . . . . . . . . . . . . . . thuộc các
loài khác nhau, cùng sống trong một . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
giữa các sinh vật có mối quan hệ gắn bó với nhau như một
. . . . . . . . . . . ., do vậy, quần xã có cấu trúc . . . . . . . . . . . . . . ..
Các sinh vật thích nghi với môi trường sống của chúng
Câu 1: Điền từ, cụm từ thích hợp
vào chỗ trống để hoàn thành
khái niệm quần xã sinh vật:
1. quần thể sinh vật
2. tương đối ổn định
3.thể thống nhất
6. không gian xác định
4. loài động vật
5. loài thực vật
Câu 2: Dặc trưng nào sau đây chỉ có ở quần xã mà không có ở quần thể:
Mật độ;
Tỉ lệ tử vong.
Tỉ lệ đực cái;
Tỉ lệ nhóm tuổi.
dộ đa dạng

Câu 3: Cân bằng sinh học là gì?
B. Khi số lượng cá thể của loài này bị số lượng cá thể của loài kia kìm hãm
C. Số lượng cá thể của mỗi quần thể trong quần xã luôn luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với khả năng của môi trường
D. Khi có sự hỗ trợ giữa các loài
A. Khi môi trường sống ổn định
Quần thể A
Đơn vị sinh học gì?
Cá thể
Quần thể
sinh vật
Quần xã
sinh vật
+ Khu vực sống
Quần thể C
Quần thể B
quần xã sinh vật
khu vực sống

TIẾT 53 – BÀI 50: HỆ SINH THÁI
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
TIẾT 53 – BÀI 50: HỆ SINH THÁI
Hệ sinh thái
Qu?n xã
sinh vật
+ Khu vực sống
Hệ sinh thái là gì?
Mối quan hệ giữa các thành phần trong hệ sinh thái?
Quan sát hình 50.1/SGK - 150
H 50.1. Mô tả một HST rừng nhiệt đới
Lá, cành cây mục và xác động vật là thức ăn của những sinh vật nào?
Th?c v?t và động vật rừng có mối quan hệ với nhau như thế nào
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? T?i sao?
Th?o lu?n nhóm (3 phút)
Nh?ng th�nh ph?n vơ sinh v� h?u sinh cĩ th? cĩ trong h? sinh th�i r?ng?.


Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 3
Nhóm 4
03:00
02:59
02:58
02:57
02:56
02:55
02:54
02:53
02:52
02:51
02:50
02:49
02:48
02:47
02:46
02:45
02:44
02:43
02:42
02:41
02:40
02:39
02:38
02:37
02:36
02:35
02:34
02:33
02:32
02:31
02:30
02:29
02:28
02:27
02:26
02:25
02:24
02:23
02:22
02:21
02:20
02:19
02:18
02:17
02:16
02:15
02:14
02:13
02:12
02:11
02:10
02:09
02:08
02:07
02:06
02:05
02:04
02:03
02:02
02:01
02:00
01:59
01:58
01:57
01:56
01:55
01:54
01:53
01:52
01:51
01:50
01:49
01:48
01:47
01:46
01:45
01:44
01:43
01:42
01:41
01:40
01:39
01:38
01:37
01:36
01:35
01:34
01:33
01:32
01:31
01:30
01:29
01:28
01:27
01:26
01:25
01:24
01:23
01:22
01:21
01:20
01:19
01:18
01:17
01:16
01:15
01:14
01:13
01:12
01:11
01:10
01:09
01:08
01:07
01:06
01:05
01:04
01:03
01:02
01:01
01:00
00:59
00:58
00:57
00:56
00:55
00:54
00:53
00:52
00:51
00:50
00:49
00:48
00:47
00:46
00:45
00:44
00:43
00:42
00:41
00:40
00:39
00:38
00:37
00:36
00:35
00:34
00:33
00:32
00:31
00:30
00:29
00:28
00:27
00:26
00:25
00:24
00:23
00:22
00:21
00:20
00:19
00:18
00:17
00:16
00:15
00:14
00:13
00:12
00:11
00:10
00:09
00:08
00:07
00:06
00:05
00:04
00:03
00:02
00:01
00:00
Lá, cành cây mục và xác động vật là thức ăn của những sinh vật nào?
Th?c v?t và động vật rừng có mối quan hệ với nhau như thế nào
Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? T?i sao?
Nh?ng th�nh ph?n vơ sinh v� h?u sinh cĩ th? cĩ trong h? sinh th�i r?ng?.


Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 3
Nhóm 4
1/ Những thành phần có thể có trong hệ sinh thái rừng?
Thành phần vô sinh:đất đá,nước,mùn hữu cơ,lá rụng .

Thành phần hữu sinh: cây cỏ, cây gỗ, địa y, hươu, hổ, chuột, cầy, bọ ngựa, sâu.
-> Sinh c?nh
-> Qu?n xã
2/ Lá và cành cây mục là thức ăn của những sinh vật nào?
Lá và cành cây mục là thức ăn của các sinh vật phân giải: giun đất, nấm, vi khuẩn, .
3/ Th?c v?t và động vật rừng có mối quan hệ với nhau như thế nào?
Thực vật rừng cung cấp thức ăn, nơi trú ẩn, nơi sinh sản, khí hậu ôn hòa cho động vật sinh sống
Động vật rừng ảnh hưởng đến sự phát triển của thực vật như: giúp thụ phấn, phát tán, bắt sâu, bón phân cho thực vật,.
4/ Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài động vật? Tại sao?
Vì mất nguồn thức ăn, nơi ở, nước, khí hậu thay đổi.
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Vô sinh
Hữu sinh
Thực vật
Nấm, vsv,..
Động vật
Môi trường sống (sinh cảnh)
?
Mối quan hệ giữa các nhân tố vô sinh và hữu sinh trong hệ sinh thái được thể hiện như thế nào?
HỆ SINH THÁI
Thành phần vô sinh (Sinh cảnh)
Thành phần hữu sinh (Quần xã sinh vật)
CÁC THÀNH PHẦN CẤU TRÚC CỦA HỆ SINH THÁI

I- Thế nào là một hệ sinh thái?
TIẾT 53 – BÀI 50: HỆ SINH THÁI
- Khái niệm hệ sinh thái:
- Các thành phần trong hệ sinh thái:
Thành phần vô sinh (Sinh cảnh)
- Gồm: ánh sáng, khí hậu (nhiệt độ, lượng mưa, gió…), đất, nước, xác sinh vật…

Thành phần hữu sinh (Quần xã sinh vật)
3 nhóm sinh vật
- Sinh vật sản xuất
+ Có khả năng sử dụng năng lượng mặt trời để tổng hợp chất hữu cơ
+ Gồm: thực vật (là chủ yếu) và 1 số vi sinh vật tự dưỡng.

3 nhóm sinh vật
Sinh vật sản xuất
b. Sinh vật tiêu thụ
- Gồm động vật ăn thực vật và động vật ăn thịt.
c. Sinh vật phân giải
Phân giải xác và chất thải của sinh vật -> chất vô cơ.
Gồm vi khuẩn, nấm, giun đất, sâu bọ…
Thành phần hữu sinh (Quần xã sinh vật)
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
TIẾT 53 – BÀI 50: HỆ SINH THÁI
- Khái niệm hệ sinh thái:
- Các hệ sinh thái:
- Các thành phần cấu tạo một hệ sinh thái:
HỆ SINH THÁI TRÊN CẠN
Sa mạc
HỆ SINH THÁI DƯỚI NƯỚC (NƯỚC MẶN)
HỆ SINH THÁI DƯỚI NƯỚC (NƯỚC NGỌT)
Hệ sinh thái nhân tạo:
Thành phố
Kể tên một số hệ sinh thái ở Việt Nam mà em biết
Hồ Ba Bể
Chùa hương
Cúc phương
Tam đảo
Vịnh Hạ Long
Cần giờ
U minh
Chất mùn
Chất vô cơ
(T/p vô sinh)
Thực vật
Động vật
Động vật
Vi sinh vật
Chết
Mối quan hệ dinh dưỡng.
Mối quan hệ chủ
yếu nhất giữa các
sinh vật trong
hệ sinh thái là gì?
?
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
TIẾT 53 – BÀI 50: HỆ SINH THÁI
- Khái niệm hệ sinh thái:
- Các hệ sinh thái:
- Các thành phần cấu tạo một hệ sinh thái:
II – Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
TIẾT 53 – BÀI 50: HỆ SINH THÁI
- Khái niệm hệ sinh thái:
- Các hệ sinh thái:
- Các thành phần cấu tạo một hệ sinh thái:
II – Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
- Chuỗi thức ăn:
?
Chuột
Cây cỏ
Rắn
?
?
?
Chuột
Cây cỏ
Cầy
Hãy điền nội dung phù hợp vào chỗ trống trong so d? dinh du?ng sau
Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ
Sinh vật
sản xuất
Sinh vật
tiêu thụ
bậc 1
Thực vật sâu bọ ngựa rắn VSV
Sinh vật
tiêu thụ
Sinh vật
tiêu thụ
bậc 2
Sinh vật
tiêu thụ
bậc 3
Sinh vật
phân giải
Lấy ví dụ chuỗi thức ăn?
Sơ đồ lưới thức ăn của hệ sinh thái:
Chuột
Sâu
Rắn
Cầy
Rắn
Rắn
Chuột
Chuột
Thực vật
Thực vật
Thực vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật
Vi sinh vật
Thực vật
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
TIẾT 53 – BÀI 50: HỆ SINH THÁI
- Khái niệm hệ sinh thái:
- Các hệ sinh thái:
- Các thành phần cấu tạo một hệ sinh thái:
II – Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
- Chuỗi thức ăn:
- Lưới thức ăn:
Xác sinh vật
vi sinh vật
Đại bàng
Hổ
Rắn
Cầy
Bọ ngựa
Sâu ăn lá
Hươu
Cây gỗ
Cây cỏ
Địa y
Giun đất
Nấm
Sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn nào?

Quan sát hình 50.2
Hãy xây dựng lưới thức ăn trong đó có các sinh vật sau:
Thỏ, Thực vật, Gà, Cáo, Vi sinh vật, Đại bàng.
Cáo
Thực vật
Gà
Thỏ
Đại bàng
Vi sinh vật
Vận dụng mối quan hệ dinh dưỡng giữa
các loài sinh vật trong HST, người nông dân
có những biện pháp gì để vận dụng vào
trong chăn nuôi, trồng trọt nhằm nâng
cao năng suất?
Mô hình sản xuất VAC (Vườn – Ao – Chuồng)
V A
C
Kiến vàng
Nuôi ong thụ phấn cho hoa
BIỆN PHÁP BẢO VỆ CÁC HỆ SINH THÁI RỪNG
Trồng và bảo vệ rừng.
Xây dựng kế hoạch khai thác rừng hợp lý.
Xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia.
Cấm chặt phá rừng bừa bãi
Phòng, chống cháy rừng.
Vận động đồng bào dân tộc định canh định cư.
Tuyên truyền ý thức bảo vệ rừng đến từng người dân
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
TIẾT 53 – BÀI 50: HỆ SINH THÁI
- Khái niệm hệ sinh thái: Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã (sinh cảnh). Trong hệ sinh thái, các sinh vật luôn luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
- Các hệ sinh thái:
+ Hệ sinh thái tự nhiên: Hệ sinh thái trên cạn, hệ sinh thái dưới nước
+ Hệ sinh thái nhân tạo
II – Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
- Chuỗi thức ăn: là một dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Trong đó moãi loaøi trong chuoãi thöùc aên vöøa laø sinh vaät tieâu thuï maét xích phía tröôùc vöøa laø sinh vaät bò maét xích phía sau tieâu thuï
- Lưới thức ăn: Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành một lưới thức ăn.
- Chuỗi và lưới thức ăn biểu hiện mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài sinh vật trong quần xã
TIẾT 53 – BÀI 50: HỆ SINH THÁI
trò chơi ô chữ
1
2
3
4
5
6
S I N H C A N H
Khu vực sống của quần xã còn gọi là gì?
CHÌA KHOÁ
C
N
Tập hợp nhiều cá thể cùng loài, cùng không gian, thời gian gọi là:
Q U Ầ N T H Ể
U
H
Trong chuổi thức ăn mỗi sinh vật gọi là một:
M Ắ T X Í C H
I
Quần xã và khu vực sống của quần xã gọi là:
H Ệ S I N H T H Á I
H
Đây là sinh vật tiêu thụ:
Đ Ộ N G V Ậ T
T
Trong chuỗi thức ăn mắt xích đứng trước là....của mắt xích sau
T H Ứ C Ă N
Ô
Ư
Ă
EM
CHỌN CÂU
NÀO?
C
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
-Học bài, khái niệm hệ sinh thái, nhận biết được hệ sinh thái trong tự nhiên, phân biệt chuỗi thức ăn, lưới thức ăn, cho ví dụ về chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
- Làm BT 2/153, trả lời câu hỏi SGK/153
- Đọc mục: “Em có biết” SGK/153.
-Học bài theo các nội dung đã hướng dẫn ở cuối mỗi bài học trong chương 1 và 2 để chuẩn bị kiểm tra ở tiết 53
KÍNH CHÚC CÁC THẦY GIÁO,
CÔ GIÁO MẠNH KHỎE !
CHÚC CÁC EM HỌC SINH CHĂM NGOAN – HỌC GIỎI