Bài 5. Từ Hán Việt

Chào mừng các giáo viên và học sinh đến với buổi học hôm nay
Đại từ là gì? Cho ví dụ minh họa?
Kiểm tra bài cũ
Hãy lựa chọn câu hỏi của mình phía sau các bông hoa
I.Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt
1. Ví dụ:
(nước) Nam
Hà
Sơn
Quốc
Nam
Nước
Sông
Núi
a)
b)
- Thiên Thư
- Thiên niên kỉ
Thiên lí mã
- (Lí Công Uẩn) thiên đô về Thăng Long
=> Thiên là trời
}
=> Thiên là nghìn
=> Thiên là dời (chuyển)
2. Ghi nhớ
Trong tiếng Việt có một khối lượng khá lớn từ Hán Việt. Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt.
Phần lớn các yếu tố Hán Việt không được dùng độc lập như từ mà dùng để tạo từ ghép. Một số yếu tố Hán Việt như hoa, quả, bút, bảng, học, tập,… có lúc dùng để tạo từ ghép, có lúc được dùng độc lập như một từ.
Có nhiều yếu tố Hán Việt đồng âm nhưng nghĩa khác xa nhau.
II. Từ ghép Hán Việt
1. Ví dụ
Sơn Hà
Xâm phạm
Giang San
Thiên thư
Thạch mã
Tái phạm
Ái quốc
Thủ môn
Chiến thắng
}
}
}
=> Từ ghép đẳng lập
=> Từ ghép chính phụ
=> Từ ghép chính phụ
C P
P C
Xếp các từ ghép: Hữu ích, thi nhân, đại thắng, phát thanh, bảo mật, tân binh, hậu đãi, phòng hoả vào nhóm thích hợp.
?
Cũng như từ ghép thuần Việt, từ ghép Hán Việt có hai loại chính: từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ.
Trật tự của các yếu tố trong từ ghép chính phụ Hán Việt:
-Có trường hợp giống với trật tự từ ghép thuần Việt: yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau;
-Có trường hợp khác với trường hợp từ ghép thuần Việt: yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau.
2. Ghi nhớ
Luyện tập
1. Phân biệt nghĩa của các yếu tố Hán Việt đồng âm trong các từ ngữ sau:
Hoa1 :hoa quả, hương hoa
Hoa2 : hoa mĩ, hoa lệ
Phi1 :phi công, phi đội
Phi2 : phi pháp, phi nghĩa
Phi3 : cung phi, vương phi
Tham1:tham vọng, tham lam
Tham2 :tham gia, tham chiến
Gia1 :gia chủ, gia súc
Gia2:gia vị, gia tăng.
=> sự vật, cơ quan sinh sản hữu tính
=>phồn hoa bóng bẩy
=>bay
=>trái lẽ phải pháp luật
=>vợ thứ vua
=>nhà
=>thêm vào
=> ham muốn
=>dự vào
2.Tìm những từ ghép Hán Việt có chứa yếu tố Hán Việt quốc,sơn, cư, bại (đã được chú nghĩa dưới bài Nam quốc sơn hà)
Mẫu: quốc: Quốc gia, cường quốc...
Sơn:sơn hà, giang sơn....
Cư: cư trú, an cư.....
Bại: thất bại, đại bại.....
Trả lời:
Củng cố
Ngư nghiệp, nhật nguyệt, ái quốc.

Dặn dò
- Nắm đơn vị cấu tạo từ Hán Việt, trật tự từ ghép Hán Việt.
Hoàn thành các bài tập.
Chuẩn bị bài “Từ Hán Việt” tiếp theo.
- Chuẩn bị bài: “Tìm hiểu chung về văn biểu cảm”.