Bài 5. Từ Hán Việt

PHÒNG GIÁO DỤC THÀNH PHỐ TUYÊN QUANG TRƯỜNG THCS LÊ PHAN THIẾT
Gi�o vi�n: NGUY?N TH? L�
NG? VAN 7

trân trọng kính chào
Quý Thầy , Cô đến dự tiết học !
KIỂM TRA BÀI CŨ


Đọc thuộc lòng bài thơ: Sông núi nước nam bằng bản phiên âm và bản dịch thơ




TRẢ LỜI
- Phiên âm: Nam quốc sơn hà
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

-Dịch thơ: Sông núi nước Nam
Sông núi nước Nam vua Nam ở
Vằng vặc sách trời chia xứ sở
Giặc dữ cớ sao phạm đến đây
Chúng mày nhất định phải tan vỡ.

Tiết 18
TỪ HÁN VIỆT
Tiếng việt
I/ Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt :
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
Hán
Tự
Từ
Hán
Việt
Ti?t 18 T? H�N VI?T

1/ Các tiếng Nam, quốc, sơn, hà có
nghĩa là gì ?




Tiết 18 TỪ HÁN VIỆT


Nam :
quốc :
sơn :
hà :



phương nam, nước Nam











nước

núi

sông

1. Nhà tôi ở hướng nam.
2. Cụ là nhà thơ yêu nước.
3. Mới ra tù Bác đã tập leo núi.
4. Nó thích tắm sông.
1. Quê tôi ở miền nam.
2. Cụ là nhà thơ yêu quốc.
3. Mới ra tù Bác đã tập leo sơn.
4. Nó thích tắm hà.
? T? Nam cĩ th? d�ng d?c l?p.
? C�c t? qu?c, son, h� khơng th? d�ng d?c l?p
m� ch? l� y?u t? d�ng d? t?o t? gh�p.
Ti?ng l� y?u t? H�n Vi?t d? c?u t?o t? H�n Vi?t g?i l� y?u t? H�n Vi?t
* Ngoài ra một số yếu tố Hán Việt như:Hoa,quả,bút ,bảng, học,tập….có lúc dùng để tạo từ ghép,có lúc được dùng độc lập như một từ.
Ti?t 18 T? H�N VI?T
2/ Y?u t? "thi�n" trong :
- Thi�n thu :
- Thi�n ni�n k? :
Thi�n dơ v? Thang Long :
nghìn
D?i
Em cĩ nh?n x�t gì v? c�c y?u t? H�n Vi?t tr�n ?
Các yếu tố Hán Việt trên đồng âm nhưng
khác nghĩa.


tr?i
Ví d? : T?, Hoa

Hoa1 : hoa quả, hương hoa(cơ quan sinh sản hữu tính )
Hoa2 : hoa mĩ, hoa lệ (phồn hoa, bóng bẩy )
Tử 1: Chết ( tử trận )
Tử 2: Con ( phụ tử )
Tử 3: Người đàn ông ( quân tử )
Ti?t 18 T? H�N VI?T
Ghi nh? : SGK/69
Trong tiếng việt có một khối lượng khá lớn từ Hán Việt. Tiếng cấu tạo từ Hán Việt là yếu tố Hán Việt .
phần lớn các yếu tố Hán Việt không được dùng độc lập như tư mà chỉ dùng để tạo từ ghép.Một số yếu tố Hán Việt như:hoa,quả,bút,bảng,học,tập,...có lúc dùng để tạo từ ghép ,có lúc được dùng độc lập như một từ.
Có nhiều yếu tố Hán Việt đồng âm nhưng nghĩa khác xa nhau .
II/ Từ ghép Hán Việt :
1/ Các từ sơn hà, xâm phạm, giang san thuộc loại từ ghép chính phụ hay đẳng lập ?
 Từ ghép đẳng lập

2/ a/ Các từ ái quốc, thủ môn, chiến thắng thuộc loại từ ghép gì ?
 Từ ghép chính phụ
- Trật tự của các yếu tố từ ghép Hán Việt này có giống trật tự của các tiếng trong từ ghép thuần việt không ?
 giống trật tự từ ghép thuần việt ở chỗ yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau.
Tiết 18 TỪ HÁN VIỆT

b/ Các từ thiên thư, thạch mã, tái phạm thuộc loại từ ghép nào ?

- Trật tự của các yếu tố từ ghép Hán Việt này có gì khác với các tiếng trong từ ghép thuần việt ?
 từ ghép chính phụ
 khác ở chỗ yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau.

Ti?t 18 T? H�N VI?T

? Ghi nh? SGK/70
- Cung nhu t? gh�p thu?n Vi?t ,t? gh�p H�n Vi?t cĩ hai lo?i chính : t? gh�p d?ng l?p v� t? gh�p chính ph? .
-Tr?t t? c?a c�c y?u t? trong t? gh�p H�n Vi?t :
+ Cĩ tru?ng h?p gi?ng v?i t? gh�p thu?n vi?t : y?u t? chính d?ng tru?c ,y?u t? ph? d?ng sau .
+ Cĩ tru?ng h?p kh�c v?i tr?t t? t? gh�p thu?n vi?t : y?u t? ph? tru?c , y?u t? chính sau .
III/ Luy?n t?p :
1/ Ph�n bi?t nghia c?a c�c y?u t? H�n Vi?t d?ng �m trong c�c t? ng? sau :
Phi1 : phi cơng, phi d?i
Phi2 : phi ph�p, phi nghia
Phi3 : cung phi, vuong phi
Tham1: tham v?ng, tham lam
Tham2 : tham gia, tham chi?n
Gia1 : gia ch?, gia s�c
Gia2 : gia v?, gia tang
=>
=> bay
=> trái lẽ phải, pháp luật
=> vợ thứ vua
=> nhà
=> thêm vào
=> ham muốn
=> dự vào
2/ Tìm những từ ghép Hán Việt có chứa yếu tố
Hán Việt quốc, sơn, cư, bại
VD : quốc : quốc gia, cường quốc,quốc tế...
Sơn :
Cư :
Bại :
sơn hà, giang sơn, sơn dương ....
thất bại, đại bại, bại trận ...

cư trú, an cư, cư dân .....
Qu?c
son
cu
kì
gia
Ng?
l�m
kh�
th?y
giang
chung
d�n
x�
tr�
d?nh
3/ X?p c�c t? gh�p h?u ích, thi nh�n, d?i th?ng, ph�t thanh, b?o m?t, t�n binh, h?u d�i, phịng h?a v�o nhĩm thích h?p :
a. T? cĩ y?u t? chính d�ng tru?c, y?u t? ph? d?ng sau.
b. T? cĩ y?u t? ph? d?ng tru?c, y?u t? chính d?ng sau.
a. T? cĩ y?u t? chính d?ng tru?c, y?u t? ph? d?ng sau : h?u ích, ph�t thanh , phĩng h?a, b?o m?t.
b. T? cĩ y?u t? ph? d?ng tru?c, y?u t? chính d?ng sau : thi nh�n, d?i th?ng, t�n binh, h?u d�i.
4/ Tìm 5 từ ghép Hán Việt có yếu tố phụ đứng
truớc, yếu tố chính đứng sau.
- 5 từ ghép Hán Việt có yếu tố chính đứng
truớc, yếu tố phụ đứng sau :
Ái quốc, tam giác, tứ giác, bất tử, vô ý …
cường quốc, hoàng tử, thăng long, thạch mã
TRÒ CHƠI
Đuổi hình bắt chữ
TÌNH MẪU TỬ
Nhất ,nhị ,tam ,tứ ,ngũ ,lục ,thất ,bát ,cửu ,thập
1,2,3,4,5,6
7,8,9,10
Ngũ cốc
QU?C KÌ
Lá lành đùm lá rách
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

DẶN DÒ
- Tìm hiểu nghĩa của các yếu tố Hán Việt xuất hiện nhiều trong các văn bản đã học.
- Soạn:Tìm hiểu chung về văn biểu cảm
+ Đọc ví dụ SGK/71,72
+ Trả lời câu hỏi mục 1,2 SGK/ 72,73
TẠM BIỆT
HẸN GẶP LẠI