Bài 5. Tìm hiểu chung về văn biểu cảm

Nhiệt liệt chào mừng
quý thầy cô đến dự giờ !
MÔN
NGỮ VĂN
LỚP 7A
1
T
TRƯỜNG THCS
TAM PHÚC
GD
TRƯỜNG THCS
GD
TAM PHÚC
Lớp 7A
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY




Tu?n 6 tiết 23
TÌM HIỂU CHUNG
VỀ VĂN BIỂU CẢM
TiÕt 23 t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m
thơ,
nhạc,
Thương thay giữa trời
Dầu kêu ra máu có người nào nghe
Đứng bên ni , ngó bên tê , mênh mông bát ngát
Đứng bên tê , ngó bên ni , bát ngát mênh mông
như chẽn lúa đòng đòng
Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai
con cuốc
Thân em
-> Biểu cảm bằng họa,
đồng
đồng
đồng
đồng
TiÕt 23 t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m
Thương thay giữa trời
Dầu kêu ra máu có người nào nghe
Đứng bên ni , ngó bên tê , mênh mông bát ngát
Đứng bên tê , ngó bên ni , bát ngát mênh mông
như chẽn lúa đòng đòng
Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai
-> xót thương với con cuốc, số phận những con người thấp cổ bé họng trong xã hội cũ.
-> Biểu đạt vẻ đẹp trù phú của cánh đồng và hình ảnh cô gái trẻ trung, mảnh mai. Qua đó thể hiện tình yêu ruộng đồng, quê hương, yêu con người.
Biểu đạt tình cảm, cảm xúc
-> Đối tượng mà hai bài ca dao biểu đạt tình cảm là: con vật, cánh đồng, con người ( )
con cuốc
Thân em
thế giới xung quanh ta
-> Thấy thương con quốc, thương con người thấp cổ be họng, yêu mến tự hào vẻ đẹp quê hương, yêu con người lao động.
khơi đậy lòng đồng cảm nơi người đọc.
->
đồng
đồng
đồng
đồng
sự đánh giá
TiÕt 20 t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m
- Thương thay con quốc giữa trời
Dầu kêu ra máu có người nào nghe
- Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát
Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng, bát ngát mênh mông
Thân em như chẽn lúa đòng đòng
Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai
Ca dao trữ tình
“Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại, bà ngoại đứng ngoiaf cánh cổng như đứng bên ngoài cái thế giới mà mẹ vừa bước vào.”
Bút kí
“Bên ngoài trời mưa tuôn
Nước mắt con đẫm buồn
Tại sao xảy ra thế?
Tất cả cùng mất luôn”
(Thế giới rộng vô cùng – Báo Hoa học trò)
Thơ trữ tình
->
->
->
TiÕt 20 t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m
Đoạn văn 1
Thảo thương nhớ ơi ! Mới ngày nào Thảo còn ngồi chung một bàn với Hồng, Minh, Ngọc, thế mà nay Thảo đã theo cha mẹ vào Thành phố Hồ Chí minmh, để bọ mình
xiết bao mong nhớ. Thảo có nhớ những lần chúng mình dạo hồ Tây, ùng chới Thủ Lệ, cùng tham quan Ao Vua ? Thảo có còn nhớ một lần mình ốm dài, Thảo chép bài cho mình ?
Đoạn văn 2
Trên đài, một người con gái nào đó vừa hát một bài dân ca của đất nước ta trong đêm khuya. Bây giờ tất cả im lặng rồi, giọt sao ngoài khung cửa đọng lại, đứng im, không nháy nữa, đêm đã đi vào chiều sâu, mà vẫn còn nghe âm vang mãi giọng hát của người con gái lúc nãy. Một giọng hát dân ca, ngân nga bát ngát như cánh cò trên đồng lúa miền Nam chạy tới chân trời, có lúc rụt rè, e thẹn như khóe mắt người yêu mới gặp, có lúc tinh nghịch , duyên dáng như những đôi chân thoăn thoắt gánh lúa chạy trên những con đường làng trộn lẫn bóng tre và bóng nắng... .... .
TiÕt 20 t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m
Thảo luận nhóm
Nhóm 1 : Doạn văn 1 biểu đạt nội dung gì ? Dó có phải l� văn bản biểu cảm không?
Nhóm 3 : Có ý kiến cho rằng: tình cảm, cảm xúc trong văn bản biểu cảm phải thấm nhuần tư tưởng nhân văn. Qua hai đoạn văn trên, em có tán thành với ý kiến đó không ?
Nhóm 2 : Doạn văn 2 biểu đạt nội dung gì ? Dó có phải l� văn bản biểu cảm không?
TiÕt 20 t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m
Đoạn văn 1
Thảo thương nhớ ơi ! Mới ngày nào Thảo còn ngồi chung một bàn với Hồng, Minh, Ngọc, thế mà nay Thảo đã theo cha mẹ vào Thành phố Hồ Chí minmh, để bọ mình
xiết bao mong nhớ. Thảo có nhớ những lần chúng mình dạo hồ Tây, ùng chới Thủ Lệ, cùng tham quan Ao Vua ? Thảo có còn nhớ một lần mình ốm dài, Thảo chép bài cho mình ?
Đoạn văn 2
Trên đài, một người con gái nào đó vừa hát mộ bài dân ca của đất nước ta trong đêm khuya. Bây giờ tất cả im lặng rồi, , giọt sao ngoài khung cửa đọng lại, đứng im, không nháy nữa, đêm đã đi vào chiều sâu, mà vẫn còn nghe âm vang mãi giọng hát của người con gái lúc nãy. Một giọng hát dân ca, ngân nga bát ngát như cánh cò trên đồng lúa miền Nam chạy tới chân trời, có lúc rụt rè, e thẹn như khóe mắt người yêu mới gặp, có lúc tinh nghịch , duyên dáng như những đôi chân thoăn thoắt gánh lúa chạy trên những con đường làng trộn lẫn bóng tre và bóng nắng .... .
- > Biểu đạt nỗi nhớ bạn.
- > Biểu d?t tình cảm gắn bó với quê hương, đất nước.
- Là những tình cảm đẹp, thấm nhuần tư tưởng nhân văn.
Nào tôi đâu biết cơ sự lại ra nông nỗi này!
Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm! Anh mà chết là chỉ tại cái tội ngông cuồng dại dột của tôi
Thôi tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng được. Nhưng trước khi nhắm mắt, tôi khuyên anh:

ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn gì cũng mang vạ vào mình đấy
Tuần 5 Tiết 20 t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m
TiÕt 20 t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m
Đoạn văn 1
Thảo thương nhớ ơi ! Mới ngày nào Thảo còn ngồi chung một bàn với Hồng, Minh, Ngọc, thế mà nay Thảo đã theo cha mẹ vào Thành phố Hồ Chí minmh, để bọ mình
xiết bao mong nhớ. Thảo có nhớ những lần chúng mình dạo hồ Tây, ùng chới Thủ Lệ, cùng tham quan Ao Vua ? Thảo có còn nhớ một lần mình ốm dài, Thảo chép bài cho mình ?
Đoạn văn 2
Trên đài, một người con gái nào đó vừa hát mộ bài dân ca của đất nước ta trong đêm khuya. Bây giờ tất cả im lặng rồi, , giọt sao ngoài khung cửa đọng lại, đứng im, không nháy nữa, đêm đã đi vào chiều sâu, mà vẫn còn nghe âm vang mãi giọng hát của người con gái lúc nãy. Một giọng hát dân ca, ngân nga bát ngát như cánh cò trên đồng lúa miền Nam chạy tới chân trời, có lúc rụt rè, e thẹn như khóe mắt người yêu mới gặp, có lúc tinh nghịch , duyên dáng như những đôi chân thoăn thoắt gánh lúa chạy trên những con đường làng trộn lẫn bóng tre và bóng nắng. .... .
- > Biểu đạt nỗi nhớ bạn
- > Biểu d?t tình cảm gắn bó với quê hương, đất nước.
= > Biểu c?m trực tiếp
- thông qua việc kể, miêu tả tiếng hát trên đài trong đêm khuya
= > Biểu c?m gián tiếp
- Thông qua các từ ng? biểu cảm : Thương nhớ, xiết bao mong nhớ, nh?.
Bài tập 1: So sánh hai đoạn văn sau và cho biết đoạn nào là văn biểu cảm. Vì sao? Hãy chỉ ra nội dung biểu cảm của đoạn văn ấy.
a. Hải đường: loài cây nhỡ, họ chè, lá dày. Mặt trên bóng, mép có nhiều răng, cưa. Hoa mọc từ 1 đến 3 đoá ở gần ngọn cây, ngọn cành, có cuống dài, tràng hoa màu đỏ tía, nhị đực rất nhiều. Hoa nở ở Việt Nam vào dịp tết âm lịch, đẹp, không thơm. Thường trồng làm cảnh.
(Theo từ điển Bách Khoa nông nghiệp)
b. Từ cổng vào, lần nào tôi cũng phải dừng lại ngắm những cây hải đường trong mùa hoa của nó, hai cây đứng đối nhau trước tấm bình phong cổ, rộ lên hàng trăm đoá ở đầu cành phơi phới như một lời chào hạnh phúc. Nhìn gần, hải đường có một màu đỏ thắm rất quý, hân hoan, say đắm. Tôi vốn không thích cái lối văn hoa của các nhà nho cứ muốn tôn xưng hoa hải đường bằng hình ảnh của những người đẹp vương giả. sự thực ở nước ta hải đường đâu phải chỉ mọc nơi sân nhà quyền quý, nó sống khắp các vườn dân, cả đình, chùa, nhà thờ họ. Dáng cây cũng vậy, lá to thật khỏe, sống lâu nên cội cành thường sần lên những lớp rêu da rắn màu gỉ đồng, trông dân dã như cây chè đất đỏ. Hoa hải đường rạng rỡ, nồng nàn, nhưng không có vẻ gì là yểu điệu thục nữ, cánh hoa khum khum như muốn phong lại cái nụ cười má lúm đồng tiền. Bỗng nhớ năm xưa, lần đầu từ miền Nam ra Bắc lên Đền Hùng, tôi ngẩn ngơ đứng ngắm hoa hải đường nở đỏ núi Nghĩa Lĩnh.
(Theo Hoàng Phủ Ngọc Tường, Hoa trái quanh tôi)
Đáp án:
Bài tập 1:
- Đoạn a không phải là văn biểu cảm vì nó chỉ tả, kể thuần túy về hoa hải đường dưới góc độ khoa học như một định nghĩa.
- Đoạn b là văn biểu cảm vì đoạn văn tả hoa để bộc lộ cảm xúc
Bài tập 2:
Tự hào kh?ng d?nh ch? quy?n, lónh th? c?a d?t nu?c. Nờu cao ý chớ quy?t tõm b?o v? t? qu?c tru?c m?i k? thự xõm lu?c
Thể hiện hào khí chiến thắng của quân dân ta và khát vọng thái bình thịnh trị của dân tộc
Bài tập củng cố
Bài tập 1: V¨n b¶n “ cổng trường mở ra” thuộc phương thức biểu đạt nào?
A. Tự sự B. Miêu tả
C. Biểu cảm D. Nghị luận

Bài tập 2: vì sao em biết văn b¶n“ cổng trường mở ra” thuộc phương thức biểu đạt mà em đã chọn?

A. Vì văn bản tái hiện trạng thái sự vật con người
B. Vì văn bản trình bày diễn biến sự việc
C. Vì văn bản nêu ý kiến đánh giá bàn luận
D. Vì văn bản bày tỏ tình cảm, cảm xúc
Hướng dẫn học bài
Học thuộc lòng ghi nhớ, làm bài tập 3. SGK/ 74
Soạn bài “Đặc điểm văn bản biểu cảm”.
Bài học đến đây kết thúc
Kính chúc quý thầy cô luôn thành công trong công tác
Các em học sinh luôn luôn học giỏi