Bài 49. Quần xã sinh vật

Chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh
Ao tự nhiên
Quần thể bèo
Quần thể cá trắm
Quần thể cá chép
Quần thể tôm
Quần thể cua
Quần thể rong
Quần xã sinh vật
Tiết 51:

Quần xã sinh vật
Sinh cảnh
Môi trường
Quần xã
A
B
C
Sơ đồ thể hiện cấu trúc của quần xã
Quan sát sơ đồ, mô tả mối quan hệ giữa các quần thể trong sơ đồ?
Quần thể
Quần thể
Quần thể
Thể thống nhất, tương đối ổn định
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một không gian xác định, chúng có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tương đối ổn định
I/ Thế nào là quần xã sinh vật?
- Ví dụ:
+ Quần xã rừng mưa nhiệt đới
+ Quần xã rừng ngập mặn ven biển
Một số quần xã sinh thái :
Quần xã hoang mạc
Quần xã rừng hàn đới
Quần xã rừng ôn đới
Quần xã đồng cỏ, savan
Mở rộng :
+ Trong một bể cá người ta thả 3 con cá rô phi, 2 con cá chép, 4 con cá trắm.
Vậy bể cá này có phải là một quần xã không? Vì sao?
+ Xác của một con thú bắt đầu phân huỷ có phải là một quần xã sinh vật không?
+ Trong sản xuất mô hình VAC ( vườn, ao, chuồng) có phải là quần xã sinh vật không?
II/ Dấu hiệu điển hình của một quần xã:
I/ Thế nào là quần xã sinh vật?
Quan sát tranh : Hoàn thành PHT so sánh những đặc điểm cơ bản của quần xã rừng nhiệt đới và quần xã sa mạc
Quần xã rừng quốc gia Cát Bà
Quần xã sa mạc Sa-ha-ra
Các đặc điểm của quần xã:
Phong phú
Nghèo nàn
Nhiều
ít
Nhỏ
Lớn
Xương rồng
Cây gỗ
Lạc đà
Voọc Cát Bà
Độ nhiều
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Mức độ phong phú về số lượng loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong quần xã
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài trong tổng số địa điểm quan sát
Loài đóng vai trò quan trọng trong quần xã
Loài chỉ có ở một quần xã hoặc có nhiều hơn hẳn các loài khác
Xác định loài đặc trưng của các quần xã sau:
Rừng ngập măn
Tam Đảo
Rừng cao su
Rừng thông
II/ Dấu hiệu điển hình của một quần xã:
I/ Thế nào là quần xã sinh vật?
- Bảng 49 (SGK)
III/ Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
Sinh cảnh
Môi trường
Quần xã
A
B
C
Sơ đồ thể hiện cấu trúc của quần xã
Nhân tố vô sinh
Quan sát sơ đồ trả lời câu hỏi:
Tác động trở lại
D
II/ Dấu hiệu điển hình của một quần xã:
I/ Thế nào là quần xã sinh vật?
III/ Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
- Khi ngoại cảnh thay đổi dẫn tới thành phần loài, số lượng cá thể trong quần xã thay đổi
Điều kiện thuận lợi
Quan sát sơ đồ và thể hiện sơ đồ bằng lời
Số lượng sâu tăng
Số lượng chim sâu tăng
Chim ăn nhiều sâu
Số lượng sâu giảm
II/ Dấu hiệu điển hình của một quần xã:
I/ Thế nào là quần xã sinh vật?
III/ Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
- Khi ngoại cảnh thay đổi dẫn tới số lượng cá thể trong quần xã thay đổi
- Khống chế sinh học là hiện tượng số lượng cá thể của quần thể này bị số lượng cá thể của quần thể khác kìm hãm
Điều kiện thuận lợi
Số lượng sâu tăng
Số lượng chim sâu tăng
Chim ăn nhiều sâu
Số lượng sâu giảm
ý nghĩa của hiện tượng khống chế sinh học?
II/ Dấu hiệu điển hình của một quần xã:
I/ Thế nào là quần xã sinh vật?
III/ Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
- Khi ngoại cảnh thay đổi dẫn tới thành phần loài số lượng cá thể trong quần xã thay đổi.
- Khống chế sinh học là hiện tượng số lượng cá thể của quần thể này bị số lượng cá thể của quần thể khác kìm hãm.
- Cân bằng sinh học trong quần xã là trạng thái số lượng cá thể của mỗi quần thể dao động quanh vị trí cân bằng phù hợp với khả năng của môi trường.
Bài tập :
- Phân biệt quần xã sinh vật với quần thể sinh vật ?
Nhiều loài
Tỷ lệ giới tính, nhóm tuổi, mật độ
Số lượng, thành phần loài
Quan hệ khác loài về nơi ở, sinh sản và sinh dưỡng
(Hỗ trợ và đối đich)
Quan hệ cùng loài chủ yếu là quan hệ sinh sản
Một loài
Luật chơi: Có 3 hộp quà khác nhau, trong mỗi hộp quà chứa một câu hỏi và một phần quà hấp dẫn. Nếu trả lời đúng câu hỏi thì món quà sẽ hiện ra. Nếu trả lời sai thì món quà không hiện ra. Thời gian suy nghĩ cho mỗi câu là 15 giây.
hộp quà may mắn


Hộp quà màu vàng
B
C
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
A
D
Đặc trưng nào sau đây chỉ có ở quần xã mà không có ở quần thể
A. Mật độ C. Tỉ lệ nhóm tuổi
B.Tỉ lệ đực cái D. Độ đa dạng
Phần thưởng là:
Một tràng pháo tay!
Hộp quà màu xanh
Ví dụ nào sau đây không phải là quần xã sinh vật
C
B
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
A. Các bầy voi sống trong rừng rậm Châu Phi
B. Các con chó nhà
C. Các con chó sói sống trong rừng
Đ. Các cá thể chim sống trong rừng

A
D
Phần thưởng là:
điểm 10
Hộp quà màu tím
B
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Vai trò của khống chế sinh học trong sự tồn tại của quần xã là:

Làm tăng số lượng cá thể trong quần xã
Làm giảm số lượng cá thể trong quần xã
Đảm bảo sự cân bằng trong quần xã.
C
A
Phần thưởng là một số hình ảnh " Đặc biệt" để giải trí.

Hướng dẫn về nhà
1- Học bài, trả lời câu hỏi ở SGK.
2- Làm bài tập còn lại trong vở bài tập.
3- Tìm hiểu chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.
xin chân thành cám ơn
các thầy, cô giáo và các em !