Bài 49. Quần xã sinh vật

BÀI 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
TIẾT: 53 __ SINH HỌC 9
Trường PTDT nội trú Mang Yang
H ĐƠK H’TY
Kiểm tra bài cũ:
Sự khác nhau đó là do con người có tư duy, có trí thông minh nên có khả năng tự điều chỉnh các đặc trưng sinh thái trong quần thể, đồng thời cải tạo thiên nhiên
Vì sao quần thể người lại có một số đặc trưng mà quần thể sinh vật khác không có?
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
I. Thế nào là một quần xã sinh vật?
Đọc thông tin SGK và quan sát các hình sau đây:
Cho biết trong một cái ao tự nhiên có những quần thể
sinh vật nào?
Quần thể cá, tôm,cua, rong, tảo…
?
Thứ tự xuất hiện các quần thể trong ao đó như thế nào?
Quần thể thực vật xuất hiện trước quần thể động vật
xuất hiện sau
Các quần thể có mối quan hệ sinh thái như thế nào?
Quan hệ cùng loài hoặc khác loài
?
Em hãy tìm các ví dụ khác tương tự và phân tích?

Rừng Nhiệt Đới
Vườn quốc gia tràm chim
Trong 1 bể cá người ta thả 1 số loài cá như: Cá chép, cá mè, cá trắm… vậy bể cá này có phải là quần xã hay không? Tại sao?
Không phải là quần xã vì chỉ là ngẫu nhiên nhốt chung không có mối quan hệ thống nhất
I. Thế nào là một quần xã sinh vật?
Vậy quần xã sinh vật là gì?
Quần xã sinh vật là một tập hợp những quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong một không gian nhất định. Các sinh vật trong quần xã có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất và do vậy, quần xã có cấu trúc tương đối ổn định. Các sinh vật trong quần xã thích nghi với môi trường sống của chúng
Ví dụ:Rừng mưa nhiệt đới, ao cá tự nhiên…
Trong sản xuất mô hình VAC có phải là quần xã sinh vật hay không ?
?
Mô hình VAC là quần xã nhân tạo
Mô hình VAC
?
Em hãy phân biệt những nét cơ bản giữa quần xã sinh vật với quần thể sinh vật
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
Nghiên cứu nội dung bảng 49: trang 147
và quan sát các hình sau đây:
Độ đa dạng
Độ nhiều
Loài đặc trưng
Loài ưu thế
?
Hãy cho biết thế nào là độ đa dạng, độ nhiều, độ thường gặp. Cho ví dụ
Đặc điểm
Các chỉ số
Thể hiện
Thành phần loài trong quần xã
Độ đa dạng
Độ nhiều
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong
quần xã
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài
trong tổng số địa điểm quan sát
Loài đóng vai trò quan trọng trong
quần xã
Loài chỉ có ở một quần xã hoặc có
Nhiều hơn hẳn các loài khác
Số lượng các loài trong quần xã
Các đặc điểm của quần xã
Thế nào là loài ưu thế, loài đặc trưng cho ví dụ minh họa?
II – Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
III – Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
Nghiên cứu thông tin, ví dụ trong sách giáo khoa trang 148
?
Điều kiện ngoại cảnh ảnh hưởng tới số lượng cá thể trong quần xã như thế nào? Cho ví dụ
Sự thay đổi chu kỳ ngày đêm, chu kỳ mùa dẫn đến hoạt động theo chu kỳ của sinh vật
Ví dụ: Các loài động vật như: Chim cú, ếch nhái, muỗi… ít hoạt động vào ban ngày.
Cây rụng lá vào mùa đông…
Ảnh hưởng của ngoại cảnh đến sinh vật
Dơi hoạt động về đêm
Chim cú mèo săn mồi về đêm
Cây rụng lá vào mùa đông
III – Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
?
Gặp điều kiện thuận lợi thì sinh vật phát triển như thế nào? Cho ví dụ
Điều kiện thuận lợi thực vật phát triển→ động vật cũng phát triển.
Số lượng loài sinh vật này khống chế số lượng loài sinh vật khác
Quan sát mối quan hệ sau:
Khi chim ăn hết sâu
Khi cây phát triển
III – Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
?
Tại sao quần xã luôn có cấu trúc ổn định?
Quần xã luôn có cấu trúc ổn định là do sự căn bằng các quần thể trong quần xã
Vậy giữa quần xã và ngoại cảnh có mối quan hệ với nhau như thế nào?
Khi ngoại cảnh thay đổi dẫn tới số lượng cá thể trong quần xã thay đổi và luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với môi trường.
Cân bằng sinh học là trạng thái mà số lượng cá thể mỗi quần thể trong quần xã luôn dao động ở vị trí cân bằng nhờ khống chế sinh học
Những tác động nào của con người gây mất cân bằng
sinh học trong quần xã?
Săn bắn bừa bãi, gây cháy rừng, mua bán động vật
Các hoạt động gây mất cân bằng sinh học
Chặt phá rừng
Đốt rừng
Mua bán động vật hoang dã
Chúng ta phải làm gì để bảo vệ thiên nhiên
Chúng ta phải bảo vệ và tuyên truyền mỗi người tham gia bảo vệ môi trường, thiên nhiên, không chặt phá cây rừng và mua bán động vật hoang dã
Hãy bảo vệ môi trường sống của chúng ta
Củng cố
?
Thế nào là quần xã sinh vật? Quần xã sinh vật khác với quần thể sinh vật như thế nào?
?
Thế nào là sự cân bằng sinh học? Cho ví dụ minh họa về sự cân bằng sinh học.
?
Các em phải làm gì để bảo vệ sự đa dạng sinh học ?
Ghi nhớ:
Thế nào là một quần xã sinh vật:
Quần xã sinh vật là một tập hợp những quần thể sinh vật thuộc nhiều loài
khác nhau, cùng sống trong một khoảng không gian nhấtđịnh. Các sinh vật
trong quần xã có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất và do vậy, quần
xã có cấu trúc tương đối ổn định. Các sinh vật trong quần xã thích nghi với
môi trường sống của chúng.
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã:
Bảng 59: Các đặc điểm của quần xã ( Trang 147 )
III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã:
- Khi ngoại cảnh thay đổi dẫn tới số lượng cá thể trong quần xã thay đổi và
luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với môi trường.
Cân bằng sinh học là trạng thái mà số lượng cá thể mỗi quần xã trong quần
xã dao động quanh vị trí cân bằng nhờ khống chế sinh học.
Hướng dẫn về nhà:
Học bài, trả lời câu hỏi SGK
Trả lời câu hỏi 2 và 4 SGK trang 149
Tìm hiểu trước bài 50: Hệ sinh thái
Bài học đến đây đã hết.
Hẹn gặp lại các em ở tiết học sau!