Bài 49. Quần xã sinh vật

MÔN SINH HỌC
LỚP 9/1
Kiểm tra bài cũ
Vì sao quần thể người lại có một số đặc trưng mà quần thể sinh vật khác không có?
Ý nghĩa của việc phát triển dân số hợp lí của mỗi quốc gia là gì?
Trả lời:
Câu 1:
- Do con người tư duy, có trí thông minh nên có khả năng tự điều chỉnh các đặc trưng sinh thái trong quần thể, đồng thời cải tạo thiên nhiên.
Câu 2: Phát triển dân số hợp lý là điều kiện phát triển bền vững của mỗi Quốc gia, tạo sự hài hòa giữa sự phát triển kinh tế - xã hội với sử dụng hợp lý tài nguyên, môi trường của đất nước.
Tiết 48: Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
I – Thế nào là một quần xã sinh vật ?
? Cho biết rừng mưa nhiệt đới có những quần thể nào?
Các quần thể: cây bụi, cây gỗ, cây ưa bóng, cây leo...
? Rừng ngập mặn ven biển có những quần thể nào?
Các quần thể: Chim, khỉ, cò, rắn, vắt, tôm,cá, cá sấu, và cây...
Quần thể thực vật  Quần thể động vật ăn thực vật  Quần thể động vật ăn động vật
?Thứ tự xuất hiện các quần thể trong rừng, trong ao hồ như thế nào?
Các loài trong quần xã có những mối quan hệ nào ?
Quần xã rừng Nhiệt Đới
Quần xã vườn quốc gia tràm chim
Một quần xã có thể tồn tại trong thời gian bao lâu?
-Quần xã ổn định: vài trăm năm, vài chục năm.
- Quần xã chu kì: vài ngày, vài giờ.
Quần xã sinh vật là tập hợp nhiều quần thể sinh vật thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau.
Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Cho ví dụ về một quần xã mà em biết?
Trong sản xuất mô hình VAC có phải là quần xã sinh vật hay không ?
Mô hình VAC là quần xã nhân tạo
Mô hình VAC
Thảo luận nhóm:
Quần xã sinh vật khác quần thể sinh vật
như thế nào?
Phân biệt quần xã sinh vật và quần thể sinh vật
II - Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
I - Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
Nghiên cứu nội dung thông tin SGK trang 147
Tìm hiểu đặc điểm cơ bản của một quần xã sinh vật
Đặc điểm
Thành phần loài trong quần xã
Số lượng các loài trong quần xã
Các chỉ số
Thể hiện
Độ đa dạng
Phong phú về số loài trong quần xã thể hiện tính chất sinh học:
- Điều kiện môi trường phù hợp thì quần xã có số lượng loài lớn và cá thể trong mỗi loài nhỏ. Ngược lại.
- Độ đa dạng càng cao thì quần xã càng ổn định.
Đặc điểm của quần xã sinh vật
Đặc điểm
Thành phần loài trong quần xã
Số lượng các loài trong quần xã
Các chỉ số
Thể hiện
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Độ nhiều
- Là mật độ quần thể trong quần xã biểu hiện chỉ số giữa số lượng cá thể của từng loài
- Độ nhiều thay đổi theo thời gian, theo mùa, theo năm hay đột xuất.
Đặc điểm của quần xã sinh vật
Đặc điểm
Thành phần loài trong quần xã
Số lượng các loài trong quần xã
Các chỉ số
Thể hiện
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong
quần xã
? Em hãy cho biết độ đa dạng và độ nhiều khác nhau ở điểm cơ bản nào?
Độ đa dạng
Chỉ mức độ phong phú về số lượng loài
Độ nhiều
Chỉ về số lượng cá thể có trong mỗi loài
Độ thường gặp:
Được tính theo công thức:
Trong đó: p = số địa điểm lấy mẫu số loài được nghiên cứu
P = tổng số địa điểm đã lấy mẫu.
Kí hiệu là C
Nếu tính được C > 50% (Loài thường gặp)
25% < C < 50% (Loài ít gặp)
C < 25% (Loài ngẫu nhiên)

Đặc điểm của quần xã sinh vật
Đặc điểm
Thành phần loài trong quần xã
Số lượng các loài trong quần xã
Các chỉ số
Thể hiện
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong
quần xã
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài
trong tổng số địa điểm quan sát
Loài ưu thế
Đóng vai trò quan trọng trong quần xã:
- Số lượng, cỡ lớn...hoạt động các loài tác động tới các loài khác, tới môi trường
- Quần xã trên cạn, thực vât có hạt là loài ưu thế hơn vì là sinh vật tự dưỡng cung cấp thức ăn, nơi ở cho động vật, ảnh hưởng tới khí hậu.
Đặc điểm của quần xã sinh vật
Đặc điểm
Thành phần loài trong quần xã
Số lượng các loài trong quần xã
Các chỉ số
Thể hiện
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong
quần xã
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Loài đóng vai trò quan trọng trong
quần xã
Là loài chỉ có 1 quần xã hoặc có nhiều hơn hẳn so với các loài khác.
Đặc điểm
Các chỉ số
Thể hiện
Thành phần loài trong quần xã
Độ đa dạng
Độ nhiều
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Mật độ cá thể của từng loài trong
quần xã
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài
trong tổng số địa điểm quan sát
Loài đóng vai trò quan trọng trong
quần xã
Loài chỉ có ở một quần xã hoặc có
Nhiều hơn hẳn các loài khác
Số lượng các loài trong quần xã
Các đặc điểm của quần xã
Quần xã có các đặc điểm cơ bản về số lượng và thành phần các loài sinh vật.
II – Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
I - Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
III - Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
I - Thế nào là một quần xã sinh vật ?
II - Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
Nghiên cứu thông tin, ví dụ trong sách giáo khoa trang 148
Chu kỳ ngày đêm và mùa thay đổi ảnh hưởng tới sinh vật trong quần xã như thế nào? Cho ví dụ
Ngoại cảnh ảnh hưởng đến sinh vật
Chim cú mèo săn mồi về đêm
Cây rụng lá vào mùa đông
Dơi hoạt động về đêm
Sự thay đổi chu kỳ ngày đêm, chu kỳ mùa dẫn đến sinh vật cũng hoạt động theo chu kỳ.
- Điều kiện thuận lợi thực vật cũng phát triển làm cho động vật cũng phái triển, số lượng của loài động vật này khống chế số lượng của loài khác.
Điều kiện thuận lợi
Số lượng sâu tăng
Số lượng chim ăn sâu tăng
Khi số lượng chim tăng cao,chim ăn hết nhiều sâu
Số lượng sâu giảm
III - Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
Khi nào có sự cân bằng sinh học trong quần xã?
?
Khi số lượng cá thể của mỗi quần thể trong quần xã được khống chế ở mức phù hợp với khả năng của môi trường, tạo nên sự cân bằng sinh học trong quần xã
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
III – Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
Số lượng cá thể của mỗi quần thể trong quần xã luôn luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với khả năng của môi trường, tạo nên sự cân bằng sinh học trong quần xã.
I – Thế nào là một quần xã sinh vật ?
II – Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
Những tác động nào của con người gây mất cân bằng sinh học trong quần xã?
Các hoạt động gây mất cân bằng sinh học
Chặt phá rừng
Mua bán động vật hoang dã
Đốt rừng
Chúng ta phải làm gì để bảo vệ thiên nhiên?
Bản thân phải bảo vệ và tuyên truyền mỗi người không chặt phá cây rừng và mua bán động vật hoang dã
Hãy bảo vệ môi trường sống của chúng ta
Hãy bảo vệ môi trường sống của chúng ta
Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Nêu các dấu hiệu điển hình của một quần xã ?
Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã ?
Chúc quý thầy cô và các em thành công