Bài 49. Quần xã sinh vật

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy, cô giáo
về dự giờ thăm lớp
Bài giảng sinh học 9
Giáo viên dạy : Chu Thu Hường
Ngày dạy : 20/02/2012
Bài 49 : Quần xã sinh vật
Thế nào là một quần thể sinh vật ? Cho ví dụ ?
Trả lời
Trả lời
Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể cùng loài , sinh sống trong một khoảng không gian nhất định, ở một thời điểm nhất định. Những cá thể trong quần thể có khả năng sinh sản tạo thành những thế hệ mới.
Quan hệ giữa các cá thể trong quần thể sinh vật là mối quan hệ gì?
Quan hệ giữa các cá thể trong quần thể sinh vật là quan hệ cùng loài.
Gồm 2 mối quan hệ :
- Quan hệ hỗ trợ : sinh vật được bảo bệ nhiều hơn, kiếm ăn được tốt hơn.
- Quan hệ cạnh tranh :dẫn đến hiện tượng cách ly để ngăn ngừa sự gia tăng số lượng cá thể và sự cạn kiệt nguồn thức ăn.
Ví dụ : Các cá thể chuột đồng sống trên một cánh đồng.

Trong một đầm lầy có những
quần thể sinh vật nào sinh sống?
Thứ tự xuất hiện các quần thể sinh
vật đó trong đầm lầy như thế nào ?
Các quần thể sinh vật trong đầm lầy
có mối quan hệ như thế nào ?
Những quần thể trong đầm lầy : tảo, cỏ, dong,vi khuẩn, giáp xác, cá, tôm, ếch, rắn, sáo, vịt, sếu, đại bàng…
Quần thể thực vật xuất hiện trước, quần thể động vật xuất hiện sau.
Quan hệ khác loài : Hỗ trợ và đối địch ( cộng sinh, hội sinh, cạnh tranh, sinh vật ăn sinh vật khác, kí sinh nửa kí sinh…)
Đầm lầy
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Quan hệ cùng loài : Hỗ trợ và cạnh tranh
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một khoảng không gian xác định, có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tạo cho quần xã một cấu trúc tương đối ổn định.
Trong sản xuất nông nghiệp, mô hình VAC có được gọi là một quần xã sinh vật không? Tại sao ?
Một bể cá cảnh có nhiều loài cá khác nhau có được gọi là một quần xã sinh vật không ? Tại sao?
Mô hình VAC là một quần xã nhân tạo.
Đây không phải là một quần xã sinh vật vì các sinh vật không có mối quan hệ gắn bó mà chỉ là ngẫu nhiên thả chung.
Ví dụ : Quần xã rừng mưa nhiệt đới.
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Quần xã sinh vật là gì ?
Một số quần xã sinh vật
Quần xã hoang mạc
Quần xã rừng hàn đới
Quần xã rừng ôn đới
Quần xã đồng cỏ, savan
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Một quần xã sinh vật có những đặc điểm cơ bản nào ?
Số lượng các loài
Thành phần loài
Độ nhiều
Độ đa dạng
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một khoảng không gian xác định, có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tạo cho quần xã một cấu trúc tương đối ổn định.
Lấy ví dụ về độ đa dạng và độ nhiều ?
Độ đa dạng
Đa dạng sinh học cao
Đa dạng sinh học thấp
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Số lượng các loài
Thành phần loài
Độ nhiều
Độ đa dạng
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong quần xã
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một khoảng không gian xác định, có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tạo cho quần xã một cấu trúc tương đối ổn định.
Độ nhiều
Ví dụ : Số lượng cá thể từng loài /1 đơn vị diện tích của quần xã
Khối lượng cá thể từng loài /1 đơn vị thể tích của quần xã
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Số lượng các loài
Thành phần loài
Độ nhiều
Độ đa dạng
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong quần xã
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài trong tổng số địa điểm quan sát
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một khoảng không gian xác định, có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tạo cho quần xã một cấu trúc tương đối ổn định.
Phân biệt loài ưu thế và loài đặc trưng ?
Trên quần xã thảo nguyên có các loài cỏ thấp, động vật móng guốc,chim ăn thịt, sư tử, linh miêu… loài nào đặc trưng , loài nào chiếm ưu thế?
Loài đặc trưng : Loài cỏ thấp
- Loài ưu thế : Loài móng guốc
II.Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
Đặc điểm
Số lượng
các loài
trong
quần xã
Thành phần
loài trong
quần xã
Các chỉ số
Độ đa dạng
Độ nhiều
Độ thường
gặp
Loài ưu thế
Loài
đặc trưng
Thể hiện
Mức độ phong phú về số lượng
loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài
trong quần xã
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài
trong tổng số địa điểm quan sát
Loài đóng vai trò quan trọng
trong quần xã
Loài chỉ có ở một quần xã hoặc
có nhiều hơn hẳn các loài khác
Bảng 49: Các đặc điểm của quần xã
I. Thế nào là một quần xã sinh vật?
Số lượng các loài
Thành phần loài
Độ nhiều
Độ đa dạng
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
Ngoại cảnh
Nhân tố vô sinh
Nhân tố hữu sinh
Các quần thể
Nhân tố vô sinh ( đất, nước,độ ẩm, ánh sáng..)
Nhân tố hữu sinh ( sinh vật và con người )
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một khoảng không gian xác định, có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tạo cho quần xã một cấu trúc tương đối ổn định.
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Số lượng các loài
Thành phần loài
Độ nhiều
Độ đa dạng
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một khoảng không gian xác định, có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tạo cho quần xã một cấu trúc tương đối ổn định.
Hoạt động nhóm
Chu kì ngày đêm, chu kì mùa ảnh hưởng
như thế nào đến hoạt động sống của sinh vật ?
Cho ví dụ ?
Trước sự thay đổi của ngoại cảnh
sinh vật đã có phản ứng như thế nào?
Cho ví dụ ?
1
2
Sự thay đổi chu kì ngày đêm, chu kì mùa dẫn đến
hoạt động của các sinh vật cũng mang tính chất
chu kì.
1
Trước sự thay đổi của noại cảnh, sinh vật có những
biến đổi dần dần thích nghi với môi trường sống của chúng
2
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Số lượng các loài
Thành phần loài
Độ nhiều
Độ đa dạng
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
- Ngoại cảnh ảnh hưởng tới chu kì sống của sinh vật và hình thành các đặc điểm thích nghi của sinh vật.
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một khoảng không gian xác định, có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tạo cho quần xã một cấu trúc tương đối ổn định.
Số lượng chim sâu tăng
Chim ăn sâu nhiều
H49.3 . Quan hệ giữa số lượng sâu và số lượng chim sâu
Số lượng sâu tăng
Số lượng sâu giảm
Điều kiện thuận lợi
Số lượng sâu tăng
Số lượng chim sâu tăng
Chim ăn sâu nhiều
Số lượng sâu giảm
Số lượng sinh vật này khống chế số lượng sinh vật khác.
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Số lượng các loài
Thành phần loài
Độ nhiều
Độ đa dạng
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
- Ngoại cảnh ảnh hưởng tới chu kì sống của sinh vật và hình thành các đặc điểm thích nghi của sinh vật.
Cân bằng sinh học trong quần xã là trạng thái mà số lượng cá thể của mỗi quần thể luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với khả năng của môi trường.
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một khoảng không gian xác định, có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tạo cho quần xã một cấu trúc tương đối ổn định.
Cân bằng sinh học trong quần xã là gì ?
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Số lượng các loài
Thành phần loài
Độ nhiều
Độ đa dạng
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
- Ngoại cảnh ảnh hưởng tới chu kì sống của sinh vật , số lượng sinh vật và hình thành các đặc điểm thích nghi của sinh vật.
Cân bằng sinh học trong quần xã là trạng thái mà số lượng cá thể của mỗi quần thể luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với khả năng của môi trường.
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một khoảng không gian xác định, có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tạo cho quần xã một cấu trúc tương đối ổn định.
Trong thực tế, con người đã có những tác động nào gây mất cân bằng sinh học trong các quần xã?
Đốt rừng làm nương rẫy
Săn bắt, mua bán động vật hoang dã
Quá trình đô thị hóa quá nhanh,
thiếu quy hoạch
Chặt phá rừng
Trồng cây gây rừng
Nghiêm cấm săn bắt, mua bán động vật hoang dã
Tuần tra bảo vệ rừng
Chúng ta phải làm gì để bảo vệ thiên nhiên?
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Số lượng các loài
Thành phần loài
Độ nhiều
Độ đa dạng
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
- Ngoại cảnh ảnh hưởng tới chu kì sống của sinh vật , số lượng sinh vật và hình thành các đặc điểm thích nghi của sinh vật.
Cân bằng sinh học trong quần xã là trạng thái mà số lượng cá thể của mỗi quần thể luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với khả năng của môi trường.
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật khác loài cùng sống trong một khoảng không gian xác định, có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tạo cho quần xã một cấu trúc tương đối ổn định.

1. Học sinh học bài và hoàn thành các câu hỏi và bài tập sgk tr149
2.Đọc và chuẩn bị nội dung bài 50 : Hệ sinh thái.
Tìm hiểu về lưới thức ăn, chuỗi thức ăn.
Quan hệ cùng loài
Quan hệ khác loài
Quan hệ cùng loài
Quan hệ cùng loài
Quan hệ khác loài
Hệ sinh thái

Chúc các thầy,cô giáo mạnh khỏe, hạnh phúc!
chúc các em chăm ngoan, học giỏi !