Bài 49. Quần xã sinh vật

1
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
TRƯỜNG THCS TÂN TẠO
Giáo viên: Lê Th? Th�y
Kiểm tra bài cũ
1. N�u d?c trung c?a qu?n th? ngu?i. Vì sao quần thể người lại có một số đặc trưng mà quần thể sinh vật khác không có?
2. Tháp dân số trẻ khác với tháp dân số già như thế nào?
http://biquyetgiamcanhieuqua.wordpress.com/
Bài 49: Quần xã sinh vật
I.Thế nào là một quần xã sinh vật?
Quần xã rừng mưua nhiệt đới
Quần xã rừng nhiệt đới
Quần xã vườn quốc gia tràm chim
- Quần xã ổn định: vài trăm năm, vài chục năm.

- Quần xã sinh vật là tập hợp nhiều quần thể sinh vật thuộc các loài khác nhau, cùng sống trong một không gian xác định và chúng có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau.
- Ví dụ:
Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Khái niệm:
Trong sản xuất mô hình VAC có phải là quần xã sinh vật hay không ?
Mô hình VAC là quần xã nhân tạo
Mô hình VAC
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
Nghiên cứu nội dung thông tin SGK trang 147
Tìm hiểu đặc điểm cơ bản của một quần xã sinh vật
Đặc điểm
Thành phần loài trong quần xã
Số lượng các loài trong quần xã
Các chỉ số
Thể hiện
Độ đa dạng
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã thể hiện tính chất sinh học.
Quần xã rừng mưua nhiệt đới
Quần xã rừng ngập mặn ven biển
Đặc điểm của quần xã sinh vật
Đặc điểm
Thành phần loài trong quần xã
Số lượng các loài trong quần xã
Các chỉ số
Thể hiện
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Độ nhiều
- Là mật độ quần thể trong quần xã biểu hiện chỉ số giữa số lượng cá thể của từng loài
- Độ nhiều thay đổi theo thời gian, theo mùa, theo năm hay đột xuất.
Đặc điểm của quần xã sinh vật
Đặc điểm
Thành phần loài trong quần xã
Số lượng các loài trong quần xã
Các chỉ số
Thể hiện
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong
quần xã
? Em hãy cho biết độ đa dạng và độ nhiều khác nhau ở điểm cơ bản nào?
Độ đa dạng
Chỉ mức độ phong phú về số lượng loài
Độ nhiều
Chỉ về số lượng cá thể có trong mỗi loài
Độ thường gặp:
Được tính theo công thức:
Trong đó: p = số địa điểm lấy mẫu có loài được nghiên cứu
P = tổng số địa điểm đã lấy mẫu.
Kí hiệu là C
Nếu tính được C > 50% (Loài thường gặp)
25% < C < 50% (Loài ít gặp)
C < 25% (Loài ngẫu nhiên)

Đặc điểm của quần xã sinh vật
Đặc điểm
Thành phần loài trong quần xã
Số lượng các loài trong quần xã
Các chỉ số
Thể hiện
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong
quần xã
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài
trong tổng số địa điểm quan sát
Loài ưu thế
Đóng vai trò quan trọng trong quần xã.
- Số lượng, cỡ lớn...hoạt động các loài tác động tới các loài khác, tới môi trường
- VD: Quần xã trên cạn, thực vật có hạt là loài ưu thế hơn vì là sinh vật cung cấp thức ăn, nơi ở cho động vật, ảnh hưởng tới khí hậu.
Đặc điểm của quần xã sinh vật
Đặc điểm
Thành phần loài trong quần xã
Số lượng các loài trong quần xã
Các chỉ số
Thể hiện
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong
quần xã
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Loài đóng vai trò quan trọng trong
quần xã
Loài đặc trưng
Là loài chỉ có ở 1 quần xã hoặc có nhiều hơn hẳn so với các loài khác.
Đặc điểm
Các chỉ số
Thể hiện
Thành phần loài trong quần xã
Độ đa dạng
Độ nhiều
Độ thường gặp
Loài ưu thế
Loài đặc trưng
Mật độ cá thể của từng loài trong
quần xã
Mức độ phong phú về số loài trong quần xã
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài trong tổng số địa điểm quan sát
Loài đóng vai trò quan trọng trong
quần xã
Loài chỉ có ở một quần xã hoặc có
nhiều hơn hẳn các loài khác
Số lượng các loài trong quần xã
Các đặc điểm của quần xã
Thảo luận nhóm:
Quần xã sinh vật khác quần thể sinh vật
như thế nào?
Phân biệt quần xã sinh vật và quần thể sinh vật
Gồm nhiều quần thể kh¸c loµi.

Độ đa dạng cao.

- Mối quan hệ giữa các quần thể là quan hệ khác loài chủ yếu là quan hệ dinh dưỡng.
Gồm nhiều cá thể cùng loài.

Độ đa dạng thấp.

- Mối quan hệ giữa các cá thể là quan hệ cùng loài chủ yếu là quan hệ sinh sản và di truyền.
Phân biệt quần xã sinh vật và quần thể sinh vật
- Gồm nhiều quần thể kh¸c loµi.
- Độ đa dạng cao.
- Mối quan hệ giữa các quần thể là quan hệ khác loài chủ yếu là quan hệ dinh dưỡng.
- Có khống chế sinh học.
- Gồm nhiều cá thể cùng loài.
- Độ đa dạng thấp.
- Mối quan hệ giữa các cá thể là quan hệ cùng loài chủ yếu là quan hệ sinh sản và di truyền.
- Không có khống chế sinh học.
Quần xã có các đặc điểm cơ bản về số lưu?ng và thành phần các loài sinh vật. H?c b?ng xanh SGK tr147
II.Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
I.Thế nào là một quần xã sinh vật?
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
I. Thế nào là một quần xã sinh vật ?
II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
Nghiên cứu thông tin, ví dụ trong sách giáo khoa trang 148
Chu kỳ ngày đêm và mùa thay đổi ảnh hưởng tới sinh vật trong quần xã như thế nào? Cho ví dụ
Ngoại cảnh ảnh hưởng đến sinh vật
Chim cú mèo săn mồi về đêm
Cây rụng lá vào mùa đông
Dơi hoạt động về đêm
Sự thay đổi chu kỳ ngày đêm, chu kỳ mùa dẫn đến sinh vật cũng hoạt động theo chu kỳ.
Ví dụ: Thời tiết ẩm -> muỗi phát triển nhiều
-> Dơi và thạch sùng tang s? lu?ng.
? Lấy thêm một ví dụ về ảnh hưuởng giữa ngoại cảnh tới số luợng cá thể của một quần thể trong quần xã
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
Khi nào có sự cân bằng sinh học trong quần xã?
?
Khi số lượng cá thể luôn được khống chế ở mức độ nhất định phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường, tạo nên sự cân bằng sinh học trong quần xã.
III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
Bài 49: QUẦN XÃ SINH VẬT
III – Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
I – Thế nào là một quần xã sinh vật ?
II – Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
Khi số lượng cá thể luôn được khống chế ở mức độ nhất định phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường, tạo nên sự cân bằng sinh học trong quần xã.
Những tác động nào của con người gây mất cân bằng sinh học trong quần xã?
Các hoạt động gây mất cân bằng sinh học
Chặt phá rừng
Mua bán động vật hoang dã
Đốt rừng
Chúng ta phải làm gì để bảo vệ thiên nhiên?
Bản thân phải bảo vệ và tuyên truyền mỗi người không chặt phá cây rừng và mua bán động vật hoang dã
Hãy bảo vệ môi trường sống của chúng ta
Củng cố:
Câu 1: Thế nào là 1 quÇn x· sinh vËt?
Câu 2: QuÇn x· cã c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nào?
Câu 3: Thế nào là cân b»ng sinh häc trong quÇn x·?
Bài tập 1. Đặc trưung nào sau đây chỉ có ở quần xã mà không có ở quần thể?

? Mật độ
? Tỷ lệ tử vong
? Tỷ lệ đực cái
? Tỷ lệ nhóm tuổi
? Độ đa dạng.
Bài tập:
?
Bài tập 2.
Hãy xác định tập hợp nào là quần thể sinh vật, tập hợp nào là quần xã sinh vật?
1.Các cá thể loài tôm càng xanh sống trong hồ
2. Các cá thể cá sống trong ao
3. Các cây trên đồng cỏ
4. Bầy voi sống trong rừng rậm Châu Phi
5. Một đàn chó sói đang săn mồi trong rừng
6. Các sinh vật sống trong rừng
ĐáP áN
1.Các cá thể loài tôm càng xanh sống trong hồ
2. Các cá thể cá sống trong ao
3. Các cây trên đồng cỏ
4. Bầy voi sống trong rừng rậm Châu Phi
5. Một đàn chó sói đang săn mồi trong rừng
6. Các sinh vật sống trong rừng
Quần thể sinh vật
Quần xã sinh vật
*D?N Dề:
- Học bài và làm các bài tập SGK tr 149.
- Đọc truước bài 50, tìm hiểu về lưuới và chuỗi thức ăn.
Giáo viên biên soạn: Lê Th? Th�y

Chúc các em học giỏi