Bài 48. Quần thể người

CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ GIÁO
VÀCÁC EM HỌC SINH
! ! !
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu 1: Thế nào là một quần thể sinh vật? Quần thể sinh vật có những đặc trưng cơ bản nào?
Câu 2: Mật độ các cá thể trong quần thể được điều chỉnh quanh mức cân bằng như thế nào?
Quần thể sinh vật bao gồm các cá thể cùng loài, cùng sống trong một khu vực nhất định, ở một thời điểm nhất định và có khả năng sinh sản tạo thành những thế hệ mới.
Quần thể mang những đặc trưng về tỉ lệ giới tính, thành phần nhóm tuổi, mật độ cá thể…
Số lượng cá thể trong quần thể biến động theo mùa, theo năm, phụ thuộc vào nguồn thức ăn, nơi ở và các điều kiện sống của môi trường.
Khi mật độ cá thể tăng quá cao dẫn tới thiếu thức ăn, chỗ ở, phát sinh nhiều bệnh tật, nhiều cá thể bị chết. Khi đó mật độ quần thể lại được điều chỉnh trở về mức cân bằng.
Câu 2: Mật độ các cá thể trong quần thể được điều chỉnh quanh mức cân bằng như thế nào?
I. Sự khác nhau giữa quần thể người với các QT SV khác
II. Đặc trưng về thành phần nhóm tuổi của mỗi QT người
III. Tăng dân số và phát triển xã hội
I. Sự khác nhau giữa quần thể người với các QT SV khác
 Trong những đặc điểm dưới đây, những đặc điểm nào có ở quần thể người, quần thể sinh vật khác?
Có
Có
Có
Có
Có
Có
Có
Có
Có
Có
Có
Không
Có
Không
Có
Không
Có
Không
Có
Không
I. Sự khác nhau giữa quần thể người với các QT SV khác
Ở quần thể động vật có con đầu đàn và hoạt động của bầy đàn là theo con đầu đàn.
Hiện tượng đó có giống như pháp luật không?
Không giống. Đây chỉ là kết quả của sự cạnh tranh ngôi thứ ở động vật. Khác với luật pháp và những điều quy định ở con người.
Sự khác nhau đó nói lên điều gì?
Tại sao có sự khác nhau giữa quần thể người và quần thể sinh vật khác?
Con người có khả năng lao động và tư duy nên có khả năng tự điều chỉnh các đặc điểm sinh thái trong quần thể và cải tạo thiên nhiên.
Sự khác nhau giữa quần thể người và quần thể sinh vật khác thể hiện sự tiến hoá và hoàn thiện trong quần thể người.
Trong quần thể người, nhóm tuổi được phân chia như thế nào?
I. Sự khác nhau giữa quần thể người với các QT SV khác
- Ngoài các đặc điểm sinh học giống như những QTSV khác, QT người còn có những đặc trưng kinh tế - xã hội: pháp luật, giáo dục, văn hóa…
- Sự khác nhau đó là do con người có LĐ và tư duy nên có khả năng tự điều chỉnh các đặc điểm sinh thái trong QT.

II. Đặc trưng về thành phần nhóm tuổi của mỗi QT người
- Người ta chia dân số thành nhiều nhóm tuổi khác nhau:
+ Nhóm tuổi trước sinh sản: từ sơ sinh đến dưới 15 tuổi
+ Nhóm tuổi sinh sản và lao động: từ 15 đến 64 tuổi
+ Nhóm tuổi hết khả năng lao động nặng nhọc: từ 65 tuổi trở lên

Vai trò của mỗi nhóm tuổi trong quần thể người?
Học sinh quan sát Hình 48. Ba dạng tháp tuổi ( % )
Tháp dân số Ấn Độ 1970
Tháp dân số Thụy Điển 1955
Tháp dân số Việt Nam 1989
a
b
c
Nhóm tuổi
Nhóm tuổi
Nhóm tuổi
Nam
Nữ
4
2
0
0
4
6
6
6
4
2
0
0
2
4
6
4
2
0
0
2
4
8
8
(%)
65
Thảo luận nhóm 
 Hãy cho biết trong ba dạng tháp trên, dạng tháp nào có các biểu hiện ở bảng 48.2/SGK ?
2
X
X
X
X
X
X
X
X
X
? Hãy cho biết thế nào là nước có tháp dân số trẻ, nước có tháp dân số già?
I. Sự khác nhau giữa quần thể người với các QT SV khác
II. Đặc trưng về thành phần nhóm tuổi của mỗi QT người
- Người ta chia dân số thành nhiều nhóm tuổi khác nhau:
+ Nhóm tuổi trước sinh sản: từ sơ sinh đến dưới 15 tuổi
+ Nhóm tuổi sinh sản và lao động: từ 15 đến 64 tuổi
+ Nhóm tuổi hết khả năng lao động nặng nhọc: từ 65 tuổi trở lên
- Các dạng tháp tuổi:
+ Tháp dân số trẻ: Tỉ lệ trẻ sơ sinh nhiều, tỉ lệ người già ít, dân số tăng nhanh
+ Tháp dân số già: Tỉ lệ người già nhiều, tỉ lệ trẻ sơ sinh ít


? Việc nghiên cứu tháp tuổi ở quần thể người có ý nghĩa như thế nào?
- Nghiên cứu tháp tuổi để có kế hoạch điều chỉnh mức tăng giảm dân số.
+ Tháp dân số trẻ: Tỉ lệ trẻ sơ sinh nhiều, tỉ lệ người già ít, dân số tăng nhanh
+ Tháp dân số già: Tỉ lệ người già nhiều, tỉ lệ trẻ sơ sinh ít
I. Sự khác nhau giữa quần thể người với các QT SV khác
II. Đặc trưng về thành phần nhóm tuổi của mỗi QT người
- Người ta chia dân số thành nhiều nhóm tuổi khác nhau:
+ Nhóm tuổi trước sinh sản: từ sơ sinh đến dưới 15 tuổi
+ Nhóm tuổi sinh sản và lao động: từ 15 đến 64 tuổi
+ Nhóm tuổi hết khả năng lao động nặng nhọc: từ 65 tuổi trở lên
- Các dạng tháp tuổi:


III. Tăng dân số và phát triển xã hội
- Tăng dân số tự nhiên là kết quả số người sinh ra nhiều hơn số người tử vong
Nghiên cứu thông tin SGK trang 145 và cho biết: Thế nào là tăng dân số?
- Tăng dân số cơ học là do sự di cư.
Thiếu nơi ở.
Thiếu lương thực.
Thiếu trường học, bệnh viện.
Ô nhiễm môi trường.
Chặt phá rừng.
Chậm phát triển kinh tế.
Tắc nghẽn giao thông
Năng suất lao động tăng.
Theo em, tăng dân số quá nhanh có thể dẫn đến những trường hợp nào trong các trường hợp sau đây?
- Tăng dân số quá nhanh dẫn đến hậu quả:
Việt Nam đã có biện pháp gì để giảm sự gia tăng dân số và nâng cao chất lượng cuộc sống?
- Thực hiện pháp lệnh dân số.
- Tuyên truyền bằng tờ rơi, panô..
Giáo dục sinh sản vị thành niên.
Ý nghĩa của việc phát triển dân số hợp lí của mỗi quốc gia là gì?
- Phát triển dân số hợp lý tạo được sự hài hoà giữa kinh tế và xã hội đảm bảo cuộc sống cho mỗi cá nhân, gia đình và xã hội
I. Sự khác nhau giữa quần thể người với các QT SV khác
II. Đặc trưng về thành phần nhóm tuổi của mỗi QT người
III. Tăng dân số và phát triển xã hội
- Phát triển dân số hợp lý tạo được sự hài hoà giữa kinh tế và xã hội đảm bảo cuộc sống cho mỗi cá nhân, gia đình và xã hội

Sự thay đổi tỉ lệ giới tính theo độ tuổi ở QT Người
Em hãy điền từ thích hợp vào ô trống sau:
Những đặc trưng về tỉ lệ giới tính, thành phần nhóm tuổi, sự tăng, giảm dân số có ảnh hưởng rất lớn tới …………………………… của con người và chính sách …………………… của mỗi quốc gia.
Để có sự phát triển bền vững, mỗi quốc gia cần phải phát triển dân số hợp lí. Không để dân số tăng quá nhanh dẫn tới thiếu ………, nguồn thức ăn, nước uống, …………môi trường, tàn phá ……… và các …………… khác
chất lượng cuộc sống
chỗ ở
kinh tế - xã hội
ô nhiễm
rừng
tài nguyên
Học bài, trả lời các câu hỏi SGK.

Ôn tập: Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật: Quan hệ khác loài.
DẶN DÒ:
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ GIÁO
VÀ CHÚC CÁC EM HỌC SINH
NHIỀU SỨC KHỎE
!!!