Bài 47. Quần thể sinh vật

Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
Câu hỏi: Xác định đâu là quần thể sinh vật, đâu không phải là quần thể sinh vật?
Lấy thêm ví dụ cho phần .* trong bảng:
.
X
X
X
X
X
X
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
Câu hỏi: Thế nào là quần thể sinh vật? Lấy ví dụ .
- Khái niệm: Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể cùng loài, sinh sống trong cùng một khoảng không gian nhất định , ở cùng một thời điểm nhất định . Những cá thể trong quần thể có khả năng sinh sản tạo thành thế hệ mới .
- Ví dụ: Đàn ong, bụi tre, đàn kiến .
Trả lời:
Tiểu kết
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Câu hỏi: Quần thể sinh vật có những đặc trưng cơ bản nào?
Trả lời: Quần thể sinh vật có 3 đặc trưng cơ bản là: Tỷ lệ giới tính, thành phần nhóm tuổi, mật độ quần thể
1) Tỷ lệ giới tính
Câu hỏi: Thế nào là tỷ lệ giới tính?
Trả lời: Tỉ lệ giới tính là số cá thể đực/ cá thể cái
Câu hỏi: Khi xét tỷ lệ giới tính người ta thường xét ở những giai đoạn nào trong sự phát triển của các cá thể?
Trả lời: Người ta thường xét ở giai đoạn trong trứng, con non và giai đoạn trưởng thành.
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Câu hỏi: Tỷ lệ giới tính trong quần thể phụ thuộc vào những yếu tố nào?
Trả lời: Phụ thuộc vào:
Lứa tuổi
Môi trường sống
Loài sinh vật
1) Tỷ lệ giới tính
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính của một số quần thể sinh vật:
Thằn lằn, rắn vào mùa sinh sản có số lượng cá thể cái cao hơn cá thể đực nhưng sau mùa sinh sản, số lượng chúng bằng nhau.
b. Ngỗng, vịt tỉ lệ đực /cái là 60/40.
1) Tỷ lệ giới tính
Câu hỏi: ý nghĩa của tỷ lệ giới tính đối với quần thể sinh vật?
Việc biết đặc điểm tỷ lệ của các quần thể sinh vật có ý nghĩa như thế nào với sản xuất nông nghiệp?
Trả lời: - Tỷ lệ giới tính cho thấy tiềm năng sinh sản của quần thể
- Gieo trồng và chăn thả vật nuôi với tỉ lệ cơ thể đực/ cái cho phù hợp với từng loài cây trồng vật nuôi.
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
1) Tỷ lệ giới tính
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
1) Tỷ lệ giới tính
Tiểu kết
Tỷ lệ giới tính là số cá thể đực số cá thể cái
Tỷ lệ giới tính cho thấy tiềm năng sinh sản của quần thể
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
1) Tỷ lệ giới tính
2) Thành phần nhóm tuổi
Câu hỏi: Quần thể có mấy nhóm tuổi?
ý nghĩa sinh thái của từng nhóm tuổi ?
Nhóm tuổi trước sinh sản
Nhóm tuổi sinh sản
Nhóm tuổi sau sinh sản
Các cá thể lớn nhanh, do vậy nhóm này có vai trò chủ yếu làm tăng khối lượng và kích thước của quần thể
Khả năng sinh sản của các cá thể quyết định mức sinh sản của quần thể
Các cá thể không còn khả năng sinh sản nên không ảnh hưởng tới sự phát triển của quần thể
Bài 47: Quần thể sinh vật
A
B
C
Các dạng biểu đồ hình tháp tuổi
Bài 47: Quần thể sinh vật
Tháp tuổi giảm sút của quần thể nai
15 con/ha
50 con/ha
5con/ha
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
1) Tỷ lệ giới tính
2) Thành phần nhóm tuổi
3) Mật độ
625 cây cơm nguội /ha
2 con sâu/m2
2 con chim ưng / 10km2
30g tảo nâu/m3
2 con sâu/m2
2 con chim ưng / 10km2
625 cây cơm nguội /ha
30g tảo nâu/m3
Mật độ quần thể là gì?
Mật độ quần thể: là số lượng hay khối lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích.
2 con sâu/m2
2 con chim ưng / 10km2
625 cây cơm nguội /ha
30g tảo nâu/m3
Em có nhận xét gì về mật độ của các quần thể khác nhau?
Trả lời: Các quần thể khac nhau có mật độ khác nhau
2 con sâu/m2
2 con chim ưng / 10km2
625 cây cơm nguội /ha
30g tảo nâu/m3
Trả lời:
Mật độ quần thể thay đổi phụ thuộc vào mùa, năm và chu kì sống của sinh vật
Mật độ quần thể thay đổi đột ngột khi có sự cố bất thường xảy ra như lũ lụt, hạn hán, cháy rừng.
Câu hỏi: Dựa vào hiểu biết về mật độ quần thể ta cần có những biện pháp nào để nâng cao năng suất trong trồng trọt và chăn nuôi?
Trả lời:
Tỉa cây những đám cây gieo trồng quá dày
Loại bỏ những cá thể xấu trong đàn vật nuôi.
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
III) ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
Thảo luận nhóm (2 phút): Trả lời các câu hỏi - SGK.141
(?) Khi thời tiết ấm áp và độ ẩm không khí cao (ví dụ các tháng mùa mưa trong năm) số lượng muỗi nhiều hay ít?
(?) Số lượng ếch nhái tăng cao vào mùa mưa hay mùa khô?
(?) Chim cu gáy xuất hiện nhiều vào thời gian nào trong năm?
(?) Hãy cho 2 ví dụ về sự biến động số lượng các cá thể trong quần thể.
- Từ tháng 3 đến tháng 6, thời tiết nóng ẩm nên số lượng muỗi tăng.
- Mùa mưa số lượng ếch, nhái tăng cao.
Những tháng có lúa chín, số lượng chim cu gáy (ăn hạt) xuất hiện nhiều.
Ví dụ: + Mùa xuân khi cây cối nảy lộc thì các loài sâu ăn lá cũng phát triển mạnh làm tăng nhanh về số lượng
+ Mùa hè ve xuất hiện rất nhiều kêu râm ran, sau mùa hè ta không thấy ve nữa do chúng đã làm kén ở trong đó đợi đến mùa hè năm sau
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
III) ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
Trả lời:
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Trả lời: Khi điều kiện môt trường thay đổi sẽ
ảnh hưởng đến số lượng cá thể trong quần thể.
ảnh hưởng đến tỷ lệ giới tính trong quần thể.
III) ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
Khi số lượng cá thể tăng cao vượt quá khả năng của môi trường thì giữa các cá thể sẽ hình thành mối quan hệ nào?
Kết quả của mối quan hệ đó?
III) ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
Bài 47: Quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
III) ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Bài 47: Quần thể sinh vật
Trả lời:
Khi số lượng cá thể trong quần thể tăng lên quá khả năng của môi trường thì giữa các cá thể trong quần thể hình thành quan hệ cạnh tranh
Kết quả của mối quan hệ đó là làm số lượng các cá thể trong quần thể luôn giao động quanh vị trí cân bằng
III) ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
I) Thế nào là quần thể sinh vật
II) Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Bài 47: Quần thể sinh vật
Củng cố
Câu 1: Thế nào là quần thể sinh vật ? Lấy ví dụ minh họa.
Câu 2: Nêu những đặc trưng cơ bản của quần thể sinh vật ? Theo em đặc trưng nào là quan trọng nhất đối với quần thể?
Ô chữ kỳ diệu
HD
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
Có 11 chữ cái:
Khi trời giá rét, các sinh vật cùng loài quần tụ bên nhau. Chúng có mối quan hệ gì?
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
2. Có 7 chữ cái:
Là dạng tháp tuổi mà số lượng cá thể của quần thể biến đổi theo hướng giảm dần.
G I A M S U T
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
3. Có 5 chữ cái:
Đặc trưng này của quần thể cho biết số lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
4. Có 6 chữ cái:
Là một dạng tháp tuổi mà số lượng cá thể của quần thể ít thay đổi.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
5. Có 9 chữ cái:
Là một dạng tháp tuổi mà số lượng cá thể của quần thể biến đổi theo hướng tăng lên.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
6. Có 9 chữ cái:
Trong điều kiện bất lợi (thiếu thức ăn, nơi ở.), các sinh vật trong tự nhiên có mối quan hệ này.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
C A N H T R A N H
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
7. Có 12 chữ cái:
Đặc trưng này giúp ta đánh giá được tiềm năng sinh sản của quần thể.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
C A N H T R A N H
T I L Ê G I Ơ I T I N H
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
C A N H T R A N H
T I L Ê G I Ơ I T I N H
Dặn dò
Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài
Xem trước nội dung bài 48: Quần thể người
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo
và các em học sinh!