Bài 47. Quần thể sinh vật

chào
các em học sinh lớp 9b


Trường ptdtnt tHpt
huyện điện biên



Điện Biên, ngày 26/02/2010






Lối sống quần tụ giữa những cá thể cùng loài có ý nghĩa gì?
Quần tụ động vật giúp bảo vệ nhau chống lại sinh vật kí sinh
Quần tụ thực vật giúp nhau chống lại bọ rầy
Quần tụ động vật giúp nhau săn thú lớn
Quần tụ thực vật giúp nhau chống lại gió bão
Chọn những đáp án đúng:
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49
Bài 47. QUẦN THỂ SINH VẬT
Tiết 49: Quần thể sinh vật
Quần thể chim cánh cụt
Quần thể chim hồng hạc
I/ Thế nào là một quần thể sinh vật?
Tiết 49: quần thể sinh vật
Quần thể cò
? Em hiểu thế nào là một quần thể sinh vật ?
Tiết 49: quần thể sinh vật
I/ Thế nào là một quần thể sinh vật?
Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thể cùng loài, cùng sống trong một khu vực nhất định, ở một thời điểm nhất định và có khả năng sinh sản tạo thành những thế hệ mới.
x
x
x
x
x
Hãy đánh dấu (x) vào ô trống trong bảng sau để xác định đâu là quần thể, đâu không phải là quần thể.
Tiết 49: quần thể sinh vật
Một lồng gà, một chậu cá chép có phải là quần thể hay không ? Tại sao?
Tiết 49: quần thể sinh vật
I/ Thế nào là một quần thể sinh vật
Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thể cùng loài, cùng sống trong một khu vực nhất định, ở một thời điểm nhất định và có khả năng sinh sản tạo thành những thế hệ mới
II/ Những đặc trưng cơ bản của quần thể
1. Tỉ lệ giới tính.
Nghiên cứu thông tin sách giáo khoa, cho biết tỉ lệ giới tính là gì ? Đặc điểm tỉ lệ giới tính ở đa số động vật?
- Tỉ lệ giới tính là tỉ lệ giữa số lượng cá thể đực và cái
- Tỉ lệ giới tính ở đa số động vật là 50 con đực/ 50 con cái.
Theo em, tỉ lệ giới tính thay đổi phụ thuộc vào yếu tố nào?
Thay đổi theo:
Nhóm tuổi
Sự tử vong không đồng đều giữa cá thể đực và cái.
Tỉ lệ giới tính
Tỉ lệ giới tính ở lứa tuổi trưởng thành ở các loài:
- Người: 50 / 50
Vịt, Ngỗng: 60 / 40
Gà, Dê, Hươu, Nai: cá thể cái gấp 2 – 10 lần cá thể đực
Ong, Mối: cá thể đực gấp 2 – 10 lần so với cá thể cái
Vậy tỉ lệ giới tính ở lứa tuổi trưởng thành của một
quần thể sinh vật có ý nghĩa gì?
* Tỉ lệ giới tính ở lứa tuổi trưởng thành cho thấy:
Tiềm năng sinh sản của quần thể.
Tiết 49: quần thể sinh vật
I/ Thế nào là một quần thể sinh vật
II/ Những đặc trưng cơ bản của quần thể
1.Tỉ lệ giới tính.
2. Thành phần nhóm tuổi
Trong quần thể có những nhóm tuổi nào ?
Dựa vào khả năng sinh sản, chia quần thể thành những nhóm tuổi nào?


- Nhóm tuổi trước sinh sản
- Nhóm tuổi sinh sản
- Nhóm tuổi sau sinh sản
Bảng 47.2. Ý nghĩa sinh thái của các nhóm tuổi
Nhóm tuổi nào ảnh hưởng nhiều tới sự phát triển của quần thể?
Các nhóm tuổi được biểu diễn như thế nào?

BiÓu diÔn b»ng biÓu ®å th¸p tuæi:
- Gåm nhiÒu h×nh thang nhá hoÆc h×nh ch÷ nhËt xÕp chång lªn nhau
+ Mçi h×nh ®ã thÓ hiÖn sè l­îng c¸ thÓ cña mét nhãm tuæi.
? Thảo luận theo nhóm bàn hoàn thành bài tập sau để so sánh 3 dạng tháp tuổi:
Điền những từ sau " cao, không cao, thấp, rất rộng, vừa phải, hẹp, tăng mạnh, ổn định, giảm dần" vào chỗ trống (...) cho phù hợp với các dạng tháp tuổi:

Dạng phát triển: Đáy tháp (1)..............., chứng tỏ tỉ lệ sinh (2)............... , số lượng cá thể của quần thể(3)...................
Dạng ổn định: Đáy tháp (4).............., tỉ lệ sinh (5).................., số lượng cá thể (6)..................
Dạng giảm sút: Đáy tháp (7).................., tỉ lệ sinh (8)..............., số lượng cá thể (9).............
So sánh 3 dạng tháp tuổi:
Dạng phát triển: Đáy tháp (1) rất rộng, chứng tỏ tỉ lệ sinh (2) cao, số lượng cá thể của quần thể(3) tăng mạnh.
Dạng ổn định: Đáy tháp (4) rộng vừa phải, tỉ lệ sinh (5) không cao, số lượng cá thể (6) ổn định.
Dạng giảm sút: Đáy tháp (7) rất rộng, tỉ lệ sinh (8) thấp, số lượng cá thể (9) giảm dần.
? Mật độ quần thể là gì ?
Mật độ quần thể là số lượng sinh vật hay khối lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích

 Mật độ quần thể không cố định mà thay đổi theomùa, theo năm …phụ thuộc vào điều kiện sống và nguồn thức ăn của môi trường
Mật độ quần thể phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
Trong các đặc trưng của quần thể, đặc trưng nào là đặc trưng cơ bản nhất? Vì sao?
Mật độ quần thể là đặc trưng cơ bản nhất vì mật độ quần thể ảnh hưởng đến: + Mức sử dụng nguồn sống
+Tần số gặp nhau giữa con đực và cái
+ Sức sinh sản và sự tử vong
+ Trạng thái cân bằng của quần thể …
Tiết 49: quần thể sinh vật
I/ Thế nào là một quần thể sinh vật
II/ Những đặc trưng cơ bản của quần thể
1, Tỉ lệ giới tính.
2, Thành phần nhóm tuổi
3, Mật độ quần thể
III/ ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
Tiết 49: quần thể sinh vật
Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sau:
Khi thời tiết ấm áp và độ ẩm không khí cao số lượng muỗi nhiều hay ít ?
Số lượng ếch nhái tăng cao vào mùa mưa hay mùa khô ?
Chim cu gáy xuất hiện nhiều vào thời gian nào trong năm?
Hãy cho 2 ví dụ về sự biến động số lượng các cá thể trong quần thể
- Từ tháng 3 đến tháng 6, thời tiết nóng ẩm nên số lượng muỗi tăng.
ảnh hưởng của điều kiện môi trường đến quần thể :
Các điều kiện sống của môi trường luôn thay đổi sẽ dẫn đến làm thay đổi số lượng cá thể trong quần thể (sự biến động số lượng cá thể trong quần thể).
- Mùa mưa số lượng ếch, nhái tăng cao.
- Những tháng có lúa chín, số lượng chim cu gáy (ăn hạt) xuất hiện nhiều.
Các điều kiện sống của môi trường luôn thay đổi ảnh hưởng như thế nào đến quần thể?
 Mật độ cá thể trong quần thể luôn được điều chỉnh trở về mức cân bằng
Trò chơi ô chữ
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
Có 11 chữ cái:
Khi trời giá rét, các sinh vật cùng loài quần tụ bên nhau. Chúng có mối quan hệ gì?
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
2. Có 7 chữ cái:
Là dạng tháp tuổi mà nhóm tuổi trước sinh sản chiếm tỉ lệ nhỏ hơn nhóm tuổi sinh sản.
G I A M S U T
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
3. Có 5 chữ cái:
Đặc trưng này của quần thể cho biết số lượng sinh vật trên một đơn vị diện tích
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
4. Có 6 chữ cái:
Là một dạng tháp tuổi mà tỉ lệ nhóm tuổi trước sinh sản và sinh sản ngang nhau
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
5. Có 9 chữ cái:
Là một dạng tháp tuổi có nhóm tuổi
trước sinh sản cao nhất.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
6. Có 9 chữ cái:
Trong điều kiện bất lợi (thiếu thức ăn, nơi ở.), các sinh vật trong tự nhiên có mối quan hệ này.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
C A N H T R A N H
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
7. Có 12 chữ cái:
Đặc trưng này giúp ta đánh giá được tiềm năng sinh sản của quần thể.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
C A N H T R A N H
T I L Ê G I Ơ I T I N H
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
C A N H T R A N H
T I L Ê G I Ơ I T I N H
HU?NG D?N V? NH�
1. HỌC THUỘC CÁC NỘI DUNG TRONG BÀI.
2. TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI 1, 2 & 3 SGK/TRANG 142.
3. ĐỌC VÀ CHUẨN BỊ TRƯỚC NỘI DUNG
BÀI 48 - QUẦN THỂ NGƯỜI
4. BIẾT LIÊN HỆ THỰC TẾ VÀ CÓ Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG