Bài 47. Quần thể sinh vật

CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49: QUẦN THỂ SINH VẬT
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
Quan sát các hình minh họa sau đây
Các cây lúa trong ruộng lúa
Các cây thông trong rừng thông
Tập hợp các con cá chép trong suối
Tập hợp các con cò trắng trong rừng tràm
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
? Thế nào là một quần thể sinh vật .
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
- Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thể cùng loài, cùng sinh sống trong một không gian nhất định, ở một thời điểm nhất định,có khả năng sinh sản tạo thế hệ mới.
Các ví dụ về quần thể và không phải quần thể
Tập hợp các cá thể rắn hổ mang, cú mèo và lợn rừng sống trong một rừng mưa nhiệt đới.
Rừng cây thông nhựa phân bố ở vùng núi Đông Bắc Việt Nam.
Tập hợp các cá thể cá chép, cá mè, cá rô phi sống chung trong một ao.
Các cá thể rắn hổ mang sống ở 3 hòn đảo cách xa nhau.
Các cá thể chuột đồng sống trên một đồng lúa. Các cá thể chuột đực và cái có khả năng giao phối với nhau sinh ra chuột con. Số lượng chuột phụ thuộc nhiều vào lượng thức ăn có trên cánh đồng.
Một lồng gà chọi gồm những con gà chọi được mua về từ những nơi khác nhau
X
X
X
X
X
X
Một số ví dụ về quần thể khác:
Một lồng gà, một chậu cá chép có phải là quần thể hay không ? Tại sao?
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
- Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thể cùng loài, cùng sinh sống trong một không gian nhất định, ở một thời điểm nhất định,có khả năng sinh sản tạo thế hệ mới.
II.Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính.
- Tỉ lệ giới tính là tỉ lệ giữa số cá thể đực và cá thể cái .
Tỉ lệ giới tính phụ thuộc vào lứa tuổi của cá thể và sự tử vong không đồng đều giữa cá thể đực và cái .
Tỉ lệ giới tính cho thấy tiềm năng sinh sản của quần thể
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
- Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thể cùng loài, cùng sinh sống trong một không gian nhất định, ở một thời điểm nhất định,có khả năng sinh sản tạo thế hệ mới.
II.Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính.
- Tỉ lệ giới tính là tỉ lệ giữa số cá thể đực và cá thể cái .
Tỉ lệ giới tính phụ thuộc và lứa tuổi của cá thể và sự tử vong không đồng đều giữa cá thể đực và cái .
Tỉ lệ giới tính cho thấy tiềm năng sinh sản của quần thể
2. Thành phần nhóm tuổi.
Ý nghĩa sinh thái của các nhóm tuổi
Nhóm tuổi trước sinh sản
Các cá thể lớn nhanh , do vậy nhóm này có vai trò chủ yếu làm tăng trưởng khối lượng và kích thước của quần thể
Nhóm tuổi sinh sản
Khả năng sinh sản của các cá thể quyết định mức sinh sản của quần thể
Nhóm tuổi sau sinh sản
Các cá thể không còn khả năng sinh sản nên không ảnh hưởng tới sự phát triển của quần thể
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
- Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thể cùng loài, cùng sinh sống trong một không gian nhất định, ở một thời điểm nhất định,có khả năng sinh sản tạo thế hệ mới.
II.Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính.
- Tỉ lệ giới tính là tỉ lệ giữa số cá thể đực và cá thể cái .
Tỉ lệ giới tính phụ thuộc vàO lứa tuổi và sự tử vong không đồng đều giữa cá thể đực và cái .
Tỉ lệ giới tính cho thấy tiềm năng sinh sản của quần thể
2. Thành phần nhóm tuổi.
-Quần thể được chia làm 3 nhóm tuổi chính:
* Nhóm tuổi trước sinh sản.
* Nhóm tuổi sinh sản.
* Nhóm tuổi sau sinh sản.
- Người ta dùng các biểu đồ tháp tuổi để biểu diễn thành phần nhóm tuổi

CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
- Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thể cùng loài, cùng sinh sống trong một không gian nhất định, ở một thời điểm nhất định,có khả năng sinh sản tạo thế hệ mới.
II.Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính.
2. Thành phần nhóm tuổi.
-Quần thể được chia làm 3 nhóm tuổi chính:
* Nhóm tuổi trước sinh sản.
* Nhóm tuổi sinh sản.
* Nhóm tuổi sau sinh sản.
-Người ta dùng các biếu đồ tháp tuổi để biểu diễn thành phần nhóm tuổi. Có 3 dạng tháp tuổi:
* Dạng phát triển
* Dạng ổn định
* Dạng giảm sút


CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
II.Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính.
2. Thành phần nhóm tuổi.
3. Mật độ quần thể
Quan sát các hình sau:
625 cây/ ha đồi
10 con chim sẻ /ha đồng lúa
2 con sâu rau /1m2
2 g tảo xoắn / 1m3 nước ao
? Mật độ quần thể là gì ?
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
II.Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính.
2. Thành phần nhóm tuổi.
3. Mật độ quần thể
Mật độ quần thể là khối lượng hay số lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích.
VD : Mật độ cây bạch đàn là 625 cây /ha đồi
Mật độ quần thể phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
II.Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính.
2. Thành phần nhóm tuổi.
3. Mật độ quần thể
Mật độ quần thể là khối lượng hay số lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích.
VD : Mật độ cây bạch đàn là 625 cây /ha đồi
Mật độ quần thể thay đổi theo mùa, năm, chu kì sống , nguồn sống và các yếu tố khác.
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
II.Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính.
2. Thành phần nhóm tuổi.
3. Mật độ quần thể
III. Ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật.
Khi thời tiết ấm áp độ ẩm không khí cao số lượng muỗi nhiều hay ít ?
Số lượng ếch nhái tăng cao và mùa mưa hay mùa khô?
Chim cu gáy xuất hiện nhiều vào thời gian nào trong năm?
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49:Quần thể sinh vật
I.Thế nào là một quần thể sinh vật?
II.Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính.
2. Thành phần nhóm tuổi.
3. Mật độ quần thể
III. Ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật.
Số lượng cá thể của quần thể tăng khi các điều kiện sống của môi trường phù hợp.
Số lượng cá thể của quần thể giảm khi các điều kiện sông của môi trường không đủ đáp ứng.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. HỌC THUỘC CÁC NỘI DUNG TRONG BÀI.
2. TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI 1, 2 & 3 SGK/TRANG 142.
3. ĐỌC VÀ CHUẨN BỊ TRƯỚC NỘI DUNG
BÀI 48 - QUẦN THỂ NGƯỜI
4. BIẾT LIÊN HỆ THỰC TẾ VÀ CÓ Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
Trò chơi ô chữ
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
Có 11 chữ cái:
Khi trời giá rét, các sinh vật cùng loài quần tụ bên nhau. Chúng có mối quan hệ gì?
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
2. Có 7 chữ cái:
Là dạng tháp tuổi mà nhóm tuổi trước sinh sản chiếm tỉ lệ nhỏ hơn nhóm tuổi sinh sản.
G I A M S U T
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
3. Có 5 chữ cái:
Đặc trưng này của quần thể cho biết số lượng sinh vật trên một đơn vị diện tích
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
4. Có 6 chữ cái:
Là một dạng tháp tuổi mà tỉ lệ nhóm tuổi trước sinh sản và sinh sản ngang nhau
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
5. Có 9 chữ cái:
Là một dạng tháp tuổi có nhóm tuổi
trước sinh sản cao nhất.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
6. Có 9 chữ cái:
Trong điều kiện bất lợi (thiếu thức ăn, nơi ở.), các sinh vật trong tự nhiên có mối quan hệ này.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
C A N H T R A N H
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
7. Có 12 chữ cái:
Đặc trưng này giúp ta đánh giá được tiềm năng sinh sản của quần thể.
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
C A N H T R A N H
T I L Ê G I Ơ I T I N H
Q U A N H Ê H Ô T R Ơ
G I A M S U T
M Â T Đ Ô
Ô N Đ I N H
P H A T T R I Ê N
C A N H T R A N H
T I L Ê G I Ơ I T I N H
Sự thay đổi tỉ lệ giới tính theo độ tuổi ở QT Người