Bài 47. Quần thể sinh vật

Quần xã sinh vật
Quần thể sinh vật
HỆ SINH THÁI
Cá thể
MÔI TRƯỜNG
Quần xã ao hồ
Quần thể: sen, súng, bèo, rong...
Quần thể cá trắm, chép, tôm, cua, ốc.
Sơ đồ thể hiện cấu trúc của quần xã ao hồ
Quần thể bèo
Quần thể châu chấu
Quần thể cỏ
Quần thể cá
SINH CẢNH
Quần xã sinh vật
Các sinh vật trong quần xã có quan hệ gắn bó như một thể thống nhất và tương đối ổn định
Các sinh vật trong quần xã có quan hệ gắn bó như một thể thống nhất và tương đối ổn định
Quần xã vùng đầm lầy
Quần xã rừng ngập mặn
Quần xã rừng mưa nhiệt đới
Một số quần xã sinh v?t
Quần xã hoang mạc
Quần xã rừng hàn đới
Quần xã rừng ôn đới
Quần xã đồng cỏ, savan
Mô hình kinh tế VAC
Bể cá cảnh
- Quần xã sinh vật là tập hợp những quần thể sinh vật thu?c cỏc loài khỏc nhau, cùng sống trong một không gian xỏc định v� chúng có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất tương đối ổn định
Quần xã sinh vật là gì ?
- Ví dụ:
+ Quần xã rừng mưa nhiệt đới
+ Quần xã rừng ngập mặn ven biển
Các đặc điểm của quần xã:
Độ đa dạng

Độ nhiều
Độ thường gặp
Loài ưu
thế
Loài đặc trưng
ĐÆc ®iÓm về số lượng các loài sinh vật trong quÇn x·:
Độ đa dạng

Độ nhiều
Độ thường gặp
Mức độ phong phú về số lượng loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong quần xã
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài trong tổng số địa điểm quan sát





Số lượng các loài
Thể hiện
Đặc điểm
Chỉ số
Phân biệt độ đa dạng và độ nhiều
Rừng mưa nhiệt đới
Rừng thông Phương Bắc
Quan sát rừng mưa nhiệt đới và rừng thông Phương Bắc. Thảo luận nhóm 2 em, tìm sự khác nhau giữa 2 quần xã này.
ĐÆc ®iÓm về thành phần các loài sinh vật trong quÇn x·
Loài đóng vai trò quan trọng trong quần xã
Loài chỉ có ở một quần xã hoặc có nhiều hơn hẳn các loài khác
Phân biệt loài ưu thế và loài đặc trưng.
Xác định loài đặc trưng của quần xã sau:
Qu?n xó rừng Đước Cà Mâu
Trên thảo nguyên có các loài cỏ thấp, động vật móng guốc, chim ăn thịt, sư tử, linh miêu……….. Loài nào chiếm ưu thế,Loài nào đặc trưng?
-Loài ưu thế : Loài móng guốc
- Loài đặc trưng : Loài cỏ thấp
Các đặc điểm của quần xã


Thành phần loài





Số lượng các loài
Thể hiện
Chỉ số
Đặc điểm
Độ đa dạng

Độ nhiều
Độ thường gặp
Loài ưu
thế
Loài đặc trưng
Mức độ phong phú về số lượng loài trong quần xã
Mật độ cá thể của từng loài trong quần xã
Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài trong tổng số địa điểm quan sát
Loài đóng vai trò quan trọng trong quần xã
Loài chỉ có ở một quần xã hoặc có nhiều hơn hẳn các loài khác
Điều kiện thuận lợi
Số lượng sâu tăng
Số lượng chim sâu tăng
Chim ăn nhiều sâu
Số lượng sâu giảm
Rút ra nhận xét về quan hệ giữa ngoại cảnh với quần xã cũng như quan hệ khác loài trong quần xã
Thảo luận nhóm 4 em, hoàn thành 2 câu hỏi sau:
Ngoài các ví dụ trong sách giáo khoa, hãy lấy thêm
một ví dụ về quan hệ giữa ngoại cảnh ảnh hưởng
tới số lượng cá thể của một quần thể trong quần xã.
2) Theo em, khi nào có sự cân bằng sinh học
trong quần xã?
Cân bằng sinh học trong quần xã biểu hiện khi số lượng cá thể sinh vật trong quần xã được khống chế ở mức độ nhất định phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường.
Bài tập :
- Phân biệt quần xã sinh vật với quần thể sinh vật ?
Nhiều loài
Tỷ lệ giới tính, nhóm tuổi, mật độ
Số lượng, thành phần loài
Quan hệ khác loài về nơi ở, sinh sản và sinh dưỡng
(Hỗ trợ và đối đich)
Quan hệ cùng loài chủ yếu là quan hệ sinh sản
Một loài
Quan sát đoạn phim, tìm các mối
quan hệ sinh thái trong quần xã.
Bài tập vận dụng
Luật chơi: Có 3 hộp quà khác nhau, trong mỗi hộp quà chứa một câu hỏi và một phần quà hấp dẫn. Nếu trả lời đúng câu hỏi thì món quà sẽ hiện ra. Nếu trả lời sai thì món quà không hiện ra. Thời gian suy nghĩ cho mỗi câu là 15 giây.
hộp quà may mắn


Hộp quà màu vàng
B
C
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
A
D
Đặc trưng nào sau đây chỉ có ở quần xã mà không có ở quần thể
A. Mật độ C. Tỉ lệ nhóm tuổi
B.Tỉ lệ đực cái D. Độ đa dạng
Phần thưởng là:
Một tràng pháo tay!
Hộp quà màu xanh
Ví dụ nào sau đây không phải là quần xã sinh vật
C
B
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
A. Các bầy voi sống trong rừng rậm Châu Phi
B. Các con chó nhà
C. Các con chó sói sống trong rừng
Đ. Các cá thể chim sống trong rừng

A
D
Phần thưởng là:
điểm 10
Hộp quà màu tím
B
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Vai trò của khống chế sinh học trong sự tồn tại của quần xã là:

Làm tăng số lượng cá thể trong quần xã
Làm giảm số lượng cá thể trong quần xã
Đảm bảo sự cân bằng trong quần xã.
C
A
Phần thưởng là một số hình ảnh " Đặc biệt" để giải trí.
Phân biệt độ đa dạng và độ nhiều
Độ đa dạng và độ nhiều có quan hệ thuận nghịch: Số loài càng cao thì số lượng cá thể của mỗi loài giảm đi hoặc ngược lại.