Bài 47. Quần thể sinh vật

Quần xã sinh vật
Quần thể sinh vật
HỆ SINH THÁI
Cá thể
MÔI TRƯỜNG
Thứ hai, ngày 8, tháng 11, năm 2010
CHƯƠNG II: HỆ SINH THÁI
Tiết 49 - Bài 47: QUẦN THỂ SINH VẬT
Thế nào là một quần thể sinh vật?
Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể cùng loài, cùng sống trong một khu vực nhất định, ở một thời điểm nhất định. Những cá thể trong quần thể có khả năng sinh sản tạo thành những thế hệ mới
II. Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính
- Tỉ lệ giới tính là tỉ lệ giữa số lượng cá thể đực trên số lượng cá thể cái.
- Tỉ lệ đực/cái có ý nghĩa quan trong, nó cho thấy tiềm năng sinh sản của quần thể.
2. Thành phần nhóm tuổi
Tiết 49 – Bài 47: QUẦN THỂ SINH VẬT
I. Thế nào là một quần thể sinh vật?
II. Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính
Thành phần nhóm tuổi
Bảng 47.2/ 140 SKG

3. Mật độ quần thể
Mật độ quần thể là số lượng hay khối lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích

III. Ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
- Môi trường hay các nhân tố sinh thái (như khí hậu, thổ nhưỡng, nguồn thức ăn, nơi ở…) sẽ ảnh hưởng tới số lượng cá thể trong quần thể.
- Mật độ cá thể trong quần thể được điều chỉnh ở mức cân bằng.

kt
Tiết 49 – Bài 47: QUẦN THỂ SINH VẬT
Thế nào là một quần thể sinh vật?

▼ HS đọc  /139 SGK
Thảo luận (2’): Hãy đánh dấu x vào ô trống trong bảng 47.1 những ví dụ về quần thể sinh vật và tập hợp các cá thể không phải là quần thể sinh vật
Tiết 49 – Bài 47: QUẦN THỂ SINH VẬT
X
X
X
X
X
Đọc thông tin mục I và làm bài tập sau: chọn những cụm từ thích hợp điền vào chổ trống
Quần thể sinh vật là tập hợp ………………………, cùng sống trong một …………………………….., ở một …………………………… Những cá thể trong quần thể có khả năng …………………tao thành những thế hệ mới.
1
4
3
2
Các cá thể cùng loài
Khoảng không gian nhất định
Sinh sản
Thời điểm nhất định
Hãy cho biết những hình ảnh sau đâu là một quần thể sinh vật?
Rừng sú ven đê
Voi và người
Chim hút mật và hoa
Đàn sếu đầu đỏ
1 con Gấu trúc
Những cây lúa
Quần thể cây thông
Quần thể cây súng
(trong ao, hồ)
Quần thể bò rừng
Quần thể cò trắng

II. Những đặc trưng cơ bản của quần thể
Tỉ lệ giới tính

▼ HS đọc SGK/ 140

Tỉ lệ giới tính là gì?
Tỉ lệ giới tính là tỉ lệ giữa số lượng cá thể đực trên số lượng cá thể cái.
2. Ý nghĩa của tỉ lệ đực/cái?
Tỉ lệ đực/cái có ý nghĩa quan trong, nó cho thấy tiềm năng sinh sản của quần thể.
Tiết 49 – Bài 47: QUẦN THỂ SINH VẬT
2. Thành phần nhóm tuổi
Tiết 49 – Bài 47: QUẦN THỂ SINH VẬT
Người ta dùng cách nào để biểu diển thành phần các nhóm tuổi?
Dùng biểu đồ tháp tuổi
2. Có mấy dạng tháp tuổi?
Thảo luận: Hãy chọn những từ, cụm từ thích hợp điền vào chổ trống
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Rộng
cao
Trung
bình
Hẹp
Vừa
Phải
Thấp
ổn định
Giảm
Tăng
3. Mật độ quần thể
2 con chim ưng / 10km2
625 cây cơm nguội /ha
2 con sâu/m2
625 cây cơm nguội /ha
625 cây bạch đàn/ha đồi
Quan sát một số hình
3. Mật độ quần thể
Mật độ quần thể là gì?
 Mật độ quần thể là số lượng hay khối lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích.

2. Mật độ quần thể phụ thuộc những yếu tố nào?
 Phụ thuộc vào nguồn thức ăn, nơi ở, các điều kiện của môi trường
III. Ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
Thảo luận trả lời các câu hỏi sau:
Tiết 49 – Bài 47: QUẦN THỂ SINH VẬT
Khi tiết trời ấm áp và độ ẩm không khí cao (ví dụ, vào các tháng
mùa mưa trong năm) số lượng muỗi nhiều hay ít?
Số lượng ếch nhái tăng cao vào mùa mưa hay mùa khô?
Chim cu gáy xuất hiện nhiều vào thời gian nào trong năm?
- Vào những tháng nóng ẩm muỗi sinh sản mạnh nên số lượng muỗi tăng cao
- Mùa mưa là mùa sinh sản của ếch, nhái nên vào mùa mưa số lượng ếch nhái tăng cao
- Chim cu gáy là loại chim ăn hạt xuất hiện nhiều vào những tháng có lúa chín
Môi trường ảnh hưởng đến quần thể như thế nào?
Môi trường thay đổi  số lượng cá thể của quần thể thay đổi

Khi số lượng cá thể vượt quá khả năng của môi trường
thì giữa các cá thể hình thành mối quan hệ nào?
Khi số lượng cá thể vượt quá khả năng của môi trường thì giữa các cá thể hình thành mối quan hệ cạnh tranh
III. Ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
L
Ỉ
T
I
Ệ
G
N
Ớ
C
Ạ
Á
T
H
T
T
P
I
R
Ị
N
Đ
Đ
I
M
Ổ
N
T
Ậ
G
M
Ả
Ú
S
T
Ợ
H
Q
U
H
Ệ
Q
U
Ầ
Ể
H
T
N
6
5
4
7
1
2
3
TRò CHƠI Ô CHữ
TỪ CHÌA KHOÁ GỒM 7 CHỮ CÁI
CÓ 12 CHỮ CÁI
Đặc trưng giúp ta đánh giá tiềm năng sinh sản của quần thể
CÓ 9 CHỮ CÁI
Trong trường hợp bất lợi về thức ăn, chỗ ở... các sinh vật có mối quan hệ này
CÓ 9 CHỮ CÁI
Đây là dạng tháp tuổi mà số lượng cá thể trong quần thể biến đổi theo hướng tăng lên
CÓ 6 CHỮ CÁI
Đây là một dạng tháp tuổi mà số lượng cá thể của quần thể ít thay đổi
CÓ 5 CHỮ CÁI
Đặc trưng này cho biết số lượng, khối lượng cá thể trên một đơn vị diện tích hay thể tích
CÓ 7 CHỮ CÁI
Là một dạng tháp tuổi mà số lượng cá thể trong quần thể biến đổi theo hướng giảm dần?
CÓ 11 CHỮ CÁI
Khi trời giá rét các sinh vật cùng loài quần tụ bên nhau. Chúng có mối quan hệ gì?
I
Í
N
H
R
A
N
H
H
Ể
N
H
Ộ
R
Ỗ
T
N
A
T
Dặn dò
Học bài 47: Quần thể sinh vật
Làm bài tập 2/142 SGK
Chuẩn bị bài 48: Quần thể người