Bài 47. Quần thể sinh vật

Chào mừng quí Thầy Cô
đến dự giờ môn Sinh học
lớp 9/1
Trường THCS Long Khánh
Quần xã sinh vật
HỆ SINH THÁI
Cá thể
Tập hợp những cá thể Cä ở Phú Thọ
Tập hợp những cá thể lúa
Tập hợp những cá thể voi
Tập hợp những cá thể thông
Chương ii: hệ sinh tháI
BÀI 47: quÇn thÓ sinh vËt
I- Thế nào là một quần thể sinh vật ?
x
x
x
x
x
I- Thế nào là một quần thể sinh vật ?
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
- Ví dụ: Rừng cọ, đồi chè, đàn chim én.
Nghiên cứu thông tin và hoàn thành bảng 47.1.
- Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thể cùng loài, cùng sinh sống trong một khoảng không gian nhất định, ở một thời điểm nhất định v� có khả năng sinh sản, tạo thành những thế hệ mới.
Không phải là một quần thể sinh vật, vì lồng gà và chậu cá chép chỉ có dấu hiệu bên ngoài của quần thể. Để nhận biết 1 quần thể sinh vật cần có dấu hiệu bên ngoài và dấu hiệu bên trong.
Một lồng g�, một chậu cá chép có phải l� một quần thể sinh vật hay không?
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
I- Thế nào là một quần thể sinh vật ?
II- Những đặc trưng cơ bản của quần thể:
1. TØ lÖ giíi tÝnh
- TØ lÖ giíi tÝnh lµ tØ lÖ gi÷a sè l­îng c¸ thÓ ®ùc/c¸ thÓ c¸i
Tỉ lệ giới tính là gì?
Ở Vích: + Ấp trứng ở t0 < 150C sè c¸ thÓ ®ùc në ra nhiÒu h¬n c¸ thÓ c¸i.
+Ấp trứng ở t0 > 340C cá thể cái në ra nhiều hơn cá thể đực.
- ë ®a sè ®éng vËt tØ lÖ ®ùc/ c¸i lµ 50/50
- Vịt, Ngỗng tØ lÖ ®ùc/ c¸i lµ 60 / 40
Gà, Dê, Hươu, Nai: cá thể cái gấp 2 – 10 lần cá thể đực
Ong, Mối: cá thể đực gấp 2 – 10 lần so với cá thể cái
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
I- Thế nào là một quần thể sinh vật ?
II- Những đặc trưng cơ bản của quần thể:
1. TØ lÖ giíi tÝnh
- TØ lÖ giíi tÝnh lµ tØ lÖ gi÷a sè l­îng c¸ thÓ ®ùc/c¸ thÓ c¸i.
- ý nghĩa: cho thấy tiềm năng sinh sản của quần thể .
- Tỉ lệ giới tính phụ thuộc đặc điểm di truyền của loài và điều kiện sống của môi trường.
Tỉ lệ giới tính phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
Tỉ lệ giới tính có ý nghĩa gì trong quần thể?
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
I- Thế nào là một quần thể sinh vật ?
II- Những đặc trưng cơ bản của quần thể:
1. TØ lÖ giíi tÝnh:
2. Thành phần nhóm tuổi:
Nhóm tuổi
trước sinh sản
Nhóm tuổi
sinh sản
Nhóm tuổi
sau sinh sản
Các cá thể lớn nhanh, do vậy nhóm này có vai trò chủ yếu làm tăng trưởng khối lượng và kích thước của quần thể
Khả năng sinh sản của các cá thể quyết định mức sinh sản của quần thể
Các cá thể không còn khả năng sinh sản nên không ảnh hưởng tới sự phát triển của quần thể
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
I- Thế nào là một quần thể sinh vật ?
II- Những đặc trưng cơ bản của quần thể
1. TØ lÖ giíi tÝnh
2. Thành phần nhóm tuổi
+ Nhóm tuổi trước sinh sản.
+ Nhóm tuổi sinh sản.
+ Nhóm tuổi sau sinh sản.
- Qu?n th? g?m nhi?u nhúm tu?i:
- Thành phần nhóm tuổi của quần thể được biểu diễn bởi các biểu đồ tháp tuổi.
Quần thể sinh vật gồm những nhóm tuổi nào?
Thành phần nhóm tuổi của quần thể được biểu diễn như thế nào ?
Các dạng tháp tuổi
A. Dạng phát triển
B. Dạng ổn định
C. Dạng giảm sút
Phát triển
Ổn định
Giảm sút
Chọn những từ, những cụm từ thích hợp điền vào ô trống:
Rộng
Cao
Tăng
Trung bình
Hẹp
Ổn định
Thấp
Vừa phải
Giảm
Chiều dài cạnh đáy
Tỉ lệ sinh
Số lượng cá thể biến đổi
Dạng tháp
1
2
3
4
5
6
7
8
9













Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
2. Thành phần nhóm tuổi
?
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
2. Thành phần nhóm tuổi
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
I- Thế nào là một quần thể sinh vật ?
II- Những đặc trưng cơ bản của quần thể:
1. TØ lÖ giíi tÝnh
2. Thành phần nhóm tuổi
3. MËt ®é quÇn thÓ
625 cây cơm nguội /ha
2 con sâu/m2
2 con chim ưng / 10km2
30g tảo nâu/m3
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
I- Thế nào là một quần thể sinh vật ?
II- Những đặc trưng cơ bản của quần thể
1. TØ lÖ giíi tÝnh
2. Thành phần nhóm tuổi
3. MËt ®é quÇn thÓ
- Mật độ quần thể là số lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích.
- Ví dụ: Mật độ muỗi 10 con/1m2
Mật độ tảo nâu 30g/1m3
- Mật độ thay đổi ph? thu?c: chu kì sống của sinh vật v� cỏc di?u ki?n s?ng c?a mụi tru?ng.
Mật độ quần thể là gì ? Cho Ví dụ ?
Mật độ quần thể phụ thuộc vào những yếu tố nào?
Quần thể sinh vật có những đặc trưng cơ bản gì?
Trả lời:
Thành phần nhóm tuổi
Mật độ quần thể
Tỉ lệ giới tính
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 49: quần thể sinh vật
I- Thế nào là một quần thể sinh vật ?
II- Những đặc trưng cơ bản của quần thể:
1. TØ lÖ giíi tÝnh :
2. Thành phần nhóm tuổi :
3. MËt ®é quÇn thÓ :
III- ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật:
III. Ảnh hưởng của môi trường tới mật độ quần thể.
1. Khi thời tiết ấm áp và độ ẩm không khí cao, số lượng muỗi nhiều hay ít?
Khi thời tiết ấm áp và độ ẩm không khí cao, số lượng muỗi nhiều.
2. Số lượng ếch nhái tăng cao vào mùa mưa hay mùa khô?
Số lượng ếch, nhái tăng cao vào mùa mưa.
3. Chim cu gáy xuất hiện nhiều vào thời gian nào trong năm?
Chim cu gáy xuất hiện nhiều vào những tháng có lúa chín.
4. Hãy cho 2 ví dụ về sự biến động số lượng các cá thể trong quần thể.
- VD1 : Vào mùa mưa số lượng cá thể trong quần thể sâu ăn lá tăng cao.
- VD2 : Vào mùa khô, số lượng cá thể trong quần thể ếch nhái giảm.
Nghiên cứu thông tin SGK tr.141, trả lời câu hỏi mục SGK
Chương ii: hệ sinh tháI
B�I 47: quần thể sinh vật
I- Thế nào là một quần thể sinh vật ?
II- Những đặc trưng cơ bản của quần thể :
1. TØ lÖ giíi tÝnh
2. Thành phần nhóm tuổi
3. MËt ®é quÇn thÓ
III- ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật :
- Khi mật độ cá thể tăng quá cao dẫn tới thiếu thức ăn, chổ ở, phát sinh nhiều bệnh tật, nhiều cá thể sẽ bị chết. Khi đó mật độ quần thể lại được điều chỉnh về mức cân bằng.
Môi trường ảnh hưởng tới quần thể sinh vật như thế nào ?
- Điều kiện sống của môi trường thay đổi dẫn tới thay đổi số lượng cá thể trong quần thể.
Khi mật độ cá thể tăng cao ảnh hưởng tới quần thể như thế nào?
L
Ỉ
T
I
Ệ
G
N
Ớ
C
Ạ
Á
T
H
T
T
P
I
R
Ị
N
Đ
Đ
I
M
Ổ
N
T
Ậ
G
M
Ả
Ú
S
T
Ợ
H
Q
U
H
Ệ
Q
U
Ầ
Ể
H
T
N
6
5
4
7
1
2
3
TRò CHƠI Ô CHữ
TỪ CHÌA KHOÁ GỒM 7 CHỮ CÁI
CÓ 12 CHỮ CÁI
Đặc trưng giúp ta đánh giá tiềm năng sinh sản của quần thể
CÓ 9 CHỮ CÁI
Trong trường hợp bất lợi về thức ăn, chỗ ở... các sinh vật có mối quan hệ này
CÓ 9 CHỮ CÁI
Đây là dạng tháp tuổi mà số lượng cá thể trong quần thể biến đổi theo hướng tăng lên
CÓ 6 CHỮ CÁI
Đây là một dạng tháp tuổi mà số lượng cá thể của quần thể ít thay đổi
CÓ 5 CHỮ CÁI
Đặc trưng này cho biết số lượng, khối lượng cá thể trên một đơn vị diện tích hay thể tích
CÓ 7 CHỮ CÁI
Là một dạng tháp tuổi mà số lượng cá thể trong quần thể biến đổi theo hướng giảm dần?
CÓ 11 CHỮ CÁI
Khi trời giá rét các sinh vật cùng loài quần tụ bên nhau. Chúng có mối quan hệ gì?
I
Í
N
H
R
A
N
H
H
Ể
N
H
Ộ
R
Ỗ
T
N
A
T
* Ô chữ gồm 7 hàng ngang, mỗi hàng ngang ẩn chứa một chữ cái trong từ chìa khoá.
* Từ chìa khoá chỉ được mở khi có ít nhất 4 từ hàng ngang được mở.
* Mỗi từ hàng ngang trả lời đúng được 10 điểm, thời gian trả lời không quá 10 giây, nếu quá nhóm khác sẽ giành quyền trả lời. Từ hàng ngang trả lời đúng được 5 điểm khi từ chìa khoá đã được mở
* Từ chìa khoá trả lời đúng được 40 điểm,
trả lời sai sẽ mất quyền trả lời tiếp.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Học và trả lời câu hỏi 1,3 SGK.
Hoàn thành bài tập 2 (mục a, c)-SGK.
Đọc trước bài: Quần thể người + kẻ bảng 48.1 và 48.2 vào phiếu học tập .
Chúc các thầy cô giáo mạnh khỏe hạnh phúc
Chúc các em học giỏi chăm ngoan !