Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Dựa vào ảnh hưởng của nhiệt độ lên đồi sống của sinh vật người ta chia sinh vật thành mấy nhóm? Trong các nhóm đó nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt dộ của môi trường?
2. Nêu sự khác nhau giữa hai nhóm cây ưa ẩm và nhóm cây chịu hạn? Cho ví dụ?
H.44.1a : Các cây thông mọc gần nhau trong rừng .
H.44. 1b : cây bạch đàn đứng riêng lẻ bị gió thổi nghiêng về một bên .
H.41.1c : Trâu rừng sống thành bầy
Hãy xác định mối quan hệ giữa các cá thể cùng loài?
Tìm câu trả lời đúng trong các câu sau?
1. Hiện tượng cá thể tách khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể.

2. Hiện tượng cá thể tách khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng.

4. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
Tìm câu trả lời đúng trong các câu sau?
1. Hiện tượng cá thể tách khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể.

2. Hiện tượng cá thể tách khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng.

4. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
X
Quan hệ
Đặc điểm
Hỗ trợ
Đối địch
Cộng sinh
Hội sinh
Cạnh tranh
Kí sinh , nửa kí sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác
Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài sinh vật .
Sự hợp tác giữa hai loài sinh vật , trong đó một bên có lợi còn bên kia không có lợi và cũng không có hại .
Các sinh vật khác loài tranh giành nhau thức ăn , nơi ở và các điều kiện sống khác của môi trường . Các loài kìm hãm sự phát triển của nhau .
Sinh vật sống nhờ trên cơ thể của sinh vật khác , lấy các chất dinh dưỡng , máu . . . từ những sinh vật đó .
Gồm các trường hợp : động vật ăn thịt con mồi , động vật ăn thực vật , thực vật bắt sâu bọ . . .
Trong các ví dụ sau đây ví dụ nào là quan hệ đối địch quan hệ nài là hỗ trợ?
1/ Ở địa y , các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo , tảo hấp thu nước , muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ , nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp(H.44.2 )
2/ Trên một cánh đồng lúa , khi cỏ dại phát triển , năng suất lúa giảm .
3/ Hươu , nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ .
4/ Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu, bò.
5/ Địa y sống bám trên cành cây.
6/ Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.
7/ Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng.
8/ Giun đũa sống trong ruột người.
9/ Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ Đậu ( hình 44.3) .
10/ Cây nắp ấm bắt côn trùng.
(NHÓM 1 - 2)
(NHÓM 3 - 4)
Tảo đơn bào
Sợi nấm
Hình 44.2. Địa y
HỖ TRỢ ( cộng sinh )
2/ Trên một cánh đồng lúa , khi cỏ dại phát triển , năng suất lúa giảm .
ĐỐI ĐỊCH ( cạnh tranh )
LÚA
CỎ DẠI
3/ Hươu , nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ .
ĐỐI ĐỊCH ( sinh vật ăn sinh vật khác )
4/ Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu, bò.
ĐỐI ĐỊCH ( ký sinh)
5/ Địa y sống bám trên cành cây.
HỖ TRỢ ( hội sinh )
Thân cây
Địa y
6/ Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.
HỖ TRỢ (hội sinh)
CÁ ÉP
RÙA BIỂN
7/ Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng.
ĐỐI ĐỊCH (cạnh tranh)
8/ Giun đũa sống trong ruột người.
ĐỐI ĐỊCH (ký sinh)
9/ Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ Đậu ( hình 44.3) .
HỖ TRỢ (cộng sinh)
10/ Cây nắp ấm bắt côn trùng.
ĐỐI ĐỊCH (sinh vật ăn sinh vật khác)
Tiết 46 :
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật
---------- ? ----------
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI :
Quan hệ khác loài
Hỗ trợ
Đối địch
Cộng sinh
Cạnh tranh
Kí sinh và nửa kí sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác
Hội sinh
H? tr?
Cạnh tranh
Hoàn thành bảng sau
Hỗ trợ
Đối địch
Hỗ trợ
Đối địch
Đối địch
Hỗ trợ
2/ Nêu sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch giữa các sinh vật khác loài ?
Quan hệ hỗ trợ
Quan hệ đối địch
- Là quan hệ có lợi ( hoặc ít nhất là không hại )
- 1 bên sinh vật được lợi , còn 1 bên bị hại hoặc cả 2 cùng bị hại .
Kén có ấu trùng sâu
3/ Người ta đã nuôi thả ong mắt đỏ để tiêu diệt sâu ăn lá cây . Em hãy cho biết mối quan hệ giữa 2 loài sinh vật này ?
Cộng sinh.
Hội sinh.
Cạnh tranh.
Sinh vật ăn sinh vật khác.
X
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ :
Học bài ( tập + nội dung bảng 44.)
Trả lời câu 3, 4 / sgk / trang 134.
Đọc mục "Em có biết" .
Xem trước bài 47 ( đọc bảng 47 kết hợp quan sát H.47 ) .