Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG THẦY CÔ
VÀ CÁC EM
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN CAM LÂM
TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRÃI
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN : PHAN THANH PHƯƠNG
1/ Hoàn thành các nội dung trong bảng sau đây :
2/ Trong 2 nhóm sinh vật hằng nhiệt và biến nhiệt, sinh vật thuộc nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường ? Tại sao ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Có nhiệt độ cơ thể phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường.
Có nhiệt độ cơ thể không phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường.
Chim, thú và con người
Vi sinh vật, nấm, thực vật, ếch, cá, thằn lằn …
TIẾT 46: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Rừng cây thông
Trâu rừng sống thành bầy
Đàn linh dương đầu bò
TIẾT 46: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I – QUAN HỆ CÙNG LOÀI
Hình 44.1b: Cây bạch đàn đứng riêng lẻ
Hình 44.1a: Các cây thông mọc gần nhau trong rừng
Bầy kiến làm tổ
Quan sát các hình trên và trả lời các câu hỏi sau :
- Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với sống riêng rẽ ?
- Trong tự nhiên động vật sống thành bầy đàn có lợi gì ?
Khỉ chăm sóc cho nhau
TIẾT 46: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I – QUAN HỆ CÙNG LOÀI
+ Quan hệ hỗ trợ : Các cá thể được bảo vệ tốt hơn, kiếm được nhiều thức ăn …
Hình 44.1a Rừng cây thông
Hãy tìm câu đúng trong số các cây sau :

- Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể.

- Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng.

- Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
- Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
TIẾT 46: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I – QUAN HỆ CÙNG LOÀI
+ Quan hệ hỗ trợ : Các cá thể được bảo vệ tốt hơn, kiếm được nhiều thức ăn …
+ Quan hệ cạnh tranh : Ngăn ngừa gia tăng số lượng cá thể và cạn kiệt nguồn thức ăn
TIẾT 46: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I – QUAN HỆ CÙNG LOÀI
II – QUAN HỆ KHÁC LOÀI
BẢNG 44. CÁC MỐI QUAN HỆ KHÁC LOÀI
TIẾT 46 : ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I – QUAN HỆ CÙNG LOÀI
II – QUAN HỆ KHÁC LOÀI
+ Hỗ trợ
Cộng sinh
Hội sinh
+ Đối địch
Cạnh tranh
Kí sinh,
nửa kí sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác
PHIẾU HỌC TẬP
Trong các ví dụ sau quan hệ nào là hỗ trợ quan hệ nào là đối địch?
Câu 1: Ở địa y, các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thu nước, muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ, nấm và tảo đều sử dụng sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp.
Câu 2: Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển, năng suất lúa giảm.
Câu 3: Hươu, nai và hổ cùng sống trong một cánh đồng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ.
Câu 4: Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu bò
Câu 6: Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.
Câu 5: Địa y sống bám trên cành cây.
Câu 8: Giun đũa sống trong ruột người.
Câu 7: Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng
Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch của các sinh vật
khác loài là gì ?
Câu 9: Vi khuẩn sống trong nuốt sần ở rễ cây họ Đậu. (hình 44.3)
Câu 10: Cây nắp ấm bắt côn trùng.
Câu 1: Ở địa y, các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thu nước, muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ, nấm và tảo đều sử dụng sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp.
Trong các ví dụ sau đây, quan hệ nào là hỗ trợ và đối địch?
1;
9
6
4;
7
8
3;
5;
2;
10
Câu 2: Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển, năng suất lúa giảm.
Câu 3: Hươu, nai và hổ cùng sống trong một cánh đồng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ.
Câu 4: Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu bò
Câu 5: Địa y sống bám trên cành cây.
Câu 6: Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.
Câu 7: Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng
Câu 8: Giun đũa sống trong ruột người.
Câu 9: Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ Đậu. (hình 44.3)
Câu 10: Cây nắp ấm bắt côn trùng.
Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch của các sinh vật khác loài là gì ?
BẢNG 44. CÁC MỐI QUAN HỆ KHÁC LOÀI
TIẾT 45 : ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I – QUAN HỆ CÙNG LOÀI
II – QUAN HỆ KHÁC LOÀI
+ Hỗ trợ
Cộng sinh
Hội sinh
+ Đối địch
Cạnh tranh
Kí sinh,
nửa kí sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác
Có lợi cho sinh vật
(hoặc ít nhất không có hại)
Một bên lợi một bên hại hoặc cả hai bên cùng bị hại
Kiến và cây keo
Mèo bắt mồi
Cây phong lan
Dây tơ hồng
Bệnh chân voi
Linh dương đầu bò và ngựa vằn
(Cộng sinh)
(Sv ăn sv khác)
(Hội sinh)
(Kí sinh)
(Nửa kí sinh)
(Cạnh tranh)
Một số câu hỏi trắc nghiệm (đúng, sai)
QUAN HỆ GIỮA CÁC SINH VẬT
Cộng sinh
Hội sinh
Cạnh tranh
Kí sinh,
nửa kí sinh
Sinh vật ăn
SV khác
Hai bên
cùng bị hại
Đối địch
Hỗ trợ
Hai bên
có lợi
Một bên lợi,
một bên hại
Một bên lợi,
một bên
không bị hại
Học bài (phần ghi + sách giáo khoa) và làm bài tập 3,4 / 134
Chuẩn bị bài mới
+ đọc trước nội dung bài thực hành
+ Chuẩn bị mẫu vật : mỗi bàn hs chuẩn bị sẵn các mẫu lá lấy từ nhiều môi trường khác nhau (mỗi bàn chuẩn bị ít nhất 10 mẫu lá hoặc mẫu lá ép khô)
DẶN DÒ VỀ NHÀ
CHÚC THẦY CÔ
VÀ CÁC EM SỨC KHỎE
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN CAM LÂM
TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRÃI
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN : PHAN THANH PHƯƠNG