Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO & CÁC EM HỌC SINH
SINH HỌC 9
LÊ THANH HOÀI LINH
Hãy kể tên mười loài động vật thuộc hai nhóm động vật ưa ẩm và ưa khô
Động vật ưa ẩm
Giun đất, ếch, gián, ốc sên, sâu rau
Động vật ưa khô
Rắn, rùa, cá sấu, Lạc đà, chim
BÀI MỚI
TIẾT 46
ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
TIẾT 46: ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Lời mở đầu : Không có một sinh vật nào trên hành tinh này sống riêng lẻ với nhau. Mọi sinh vật sống dều có mối quan hê trực tiếp hoặc gián tiếp với các sinh vật khác ở xung quanh
Các sinh vật cùng loài sống cùng nhau, liên hệ với nhau, hình thành nên nhóm cá thể
em hãy cho ví dụ
I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI
VD: Nhóm cây thông, nhóm cây bạch đàn, đàn ong, đàn mối……
Các cây thông mọc gần nhau trong rừng
Trâu rừng sống thành bầy có khả năng tự vệ tốt hơn
- Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với sống riêng rẻ?
- Trong tự nhiên động vật sống thành bầy đàn có lợi gì?


TIẾT 46: ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Khi có gió bão thực vật sống thành nhóm sẽ giúp cản bớt sức gió, bảo vệ cho cây tránh bị ngã đổ
Trong tự nhiên, động vật sống thành bầy đàn sẽ hỗ trợ nhau trong việc tìm thức ăn, chống kẻ thù…
* Khi gặp điều kiện thuận lợi các cá thể hỗ trợ nhau: Tìm thức ăn, chống kẻ thù, chống chịu các bất lợi của môi trường
- Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với sống riêng rẻ?

- Trong tự nhiên động vật sống thành bầy đàn có lợi gì?
Vậy khi gặp điều kiện bất lợi các cá thể trong nhóm xảy ra như thế nào?
Khi gặp điều kiện bất lợi các cá thể trong nhóm cạnh tranh gay gắt dẫn tới một số cá thể phải tách ra khỏi nhóm
Qua những đặc điểm trên quan hệ cùng loài hỗ trợ nhau như thế nào?
TIẾT 46 ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT

Hãy tìm câu đúng trong các câu sau:
a . Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể
b . Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng
C . Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt thức ăn trong vùng
* Khi gặp điều kiện bất lợi các cá thể trong nhóm cạnh tranh nhau: Môi trường sống chật chội, thiếu thức ăn….
II. Quan hệ khác loài :
Ngoài quan hệ cùng loài ra thì còn có quan hệ khác loài. Quan hệ khác loài có thể là hỗ trợ hoặc đối địch nhau cá mối quan hệ khác loài ấy có thể tóm tắt theo sơ đồ sau:
o
TIẾT 46: ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
CỘNG SINH
Cộng sinh là sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài sinh vật
Quan hệ cộng sinh giữa hai loài thực vật
Ở địa y , các sợi nấm hút nước và muối khoáng
từ môi trường cung cấp cho tảo . Tảo hấp thu nước,
Muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời
Tổng hợp nên chất hữu cơ, nấm và tảo đều
sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp.
Hai loài cùng có lợi
Quan hệ cộng sinh giữa động vật và thực vật
Mối quan hệ giữa kiến và cây keo, loài cây bụi đầy gai này
Đã trở nên thành nguồn cung cấp thức ăn, và nơi trú ẩn
Cho những chú kiến, còn kiến thì bảo vệ cây khỏi những
Động vật muốn ăn lá cây
TIẾT 46: ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
TIẾT 46: ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
HỘI SINH
Là sự hợp tác giữa hai loài sinh vật. Trong đó một bên có lợi
Còn bên kia không có lợi và cũng không có hại.
Cho ví dụ
Ví dụ: Cá ép bám
Vào rùa biển, nhờ
Đó cá được đưa đi
xa
TIẾT 46: ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
CẠNH TRANH
Các sinh vật khác loài tranh giành nhau thức ăn, nơi ở
Và các điều kiện sống khác của môi trường . Các loài
Kìm hãm sự phát triển của nhau
Cho ví dụ
-Cỏ dại phát triển
Năng xuất lúa giảm
- Dê và bò cùng ăn
cỏ trên một cánh
đồng
TIẾT 46: ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
KÝ SINH VÀ
NỬA KÝ SINH
Sinh vật sống nhờ trên cơ thể của sinh vật khác lấy chất
Dinh dưỡng, Máu… từ sinh vật đó
Cho ví dụ
Sán ký sinh trong ruột người, giun đũa ký sinh trong ruột người
- Rận và bét sống bám và hút máu trên da trâu bò
TIẾT 46: ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Sinh vật ăn
sinh vật khác
Gồm các trường hợp động vật ăn thực vật, động vật ăn thịt
Con mồi, động vật bắt sâu bọ …..
Cho ví dụ
Động vật ăn thực vật
Động vật ăn thịt con mồi
Thực vật bắt sâu bọ
Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch của các sinh vật khác loài là gì?
-Quan hệ hỗ trợ là: Quan hệ có lợi hoặc không có hại cho sinh vật
-Quan hệ đối địch là: quan hệ mà một bên sinh vật có lợi, còn bên kia bị hại
TIẾT 46: ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
III. KẾT LUẬN:
Trong tự nhiên, thường không có sinh vật nào sống tách biệt với các sinh vật khác thông qua các mối quan hệ cùng loài và khác loài, các sinh vật luôn hỗ trợ hoặc cạnh tranh lẫn nhau. Đó là một quy luật tự nhiên đảm bảo sự cân bằng sinh thái để loài có thể tồn tại được
TIẾT 46: ẢNH HƯỎNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
IV. CỦNG CỐ
Hãy sắp xếp các quan hệ giữa các sinh vật tương ứng với từng mối quan hệ khác loài vào bảng dưới đây
a
d
b,g
i, k
e, h
CHÀO TẠM BIỆT CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH