Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH
sinh học 9
Giáo viên:NGUYỄN NGỌC MINH
Tiết 46
Tuần 23
BÀI 44
BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI
Hình 1: Các cây thông mọc gần nhau trong rừng
Quan sát các hình sau và trả lời các câu hỏi sau:
Hình 2: Trâu sống thành bầy trong rừng
Hình 3: Cậy sống môt mình
Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với sống riêng rẽ ?
Trong tự nhiên, động vật sống thành bầy đàn có lợi gì ?
=>Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có tác dụng giảm bớt sức thổi của gió, làm
cây không bị đổ�. Còn cây sống một mình dễ bị đổ, gãy và nghiêng ngã về 1 bên
=>Động vật sống thành bầy đàn có lợi trong việc tìm kiếm được nhiều thức ăn hơn,
phát hiện kẻ thù nhanh hơn và tự bảo vệ tốt hơn
BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI
Hãy tìm câu đúng trong các câu sau :
1. Hiện tượng các cá thể tách tách khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể.
2. Hiện tượng các cá thể tách tách khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh
chóng.
3. Hiện tượng các cá thể tách tách khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá
thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
Các sinh vật cùng loài có những mối quan hệ nào ? Mối quan hệ đó có ý
nghĩa như thế nào ?
Em có kết luận gì về mối quan hệ cùng loài ?
=> Các sinh vật cùng loài sống gần nhau, liên hệ với nhau, hình thành thành lên nhóm
cá thể
Trong một nhóm có 2 mối quan hệ :
+ Hổ trợ : Sinh vật được bảo vệ tốt hơn, kiếm được nhiều thức ăn hơn, phát hiện kẻ thù nhanh hơn
+ Cạnh tranh : Ngăn ngừa gia tăng số lượng cá thể và sự cạn kiệt nguồn thức ăn
BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Các sinh vật cùng loài luôn có xu hướng quần tụ bên nhau như thực vật và động vật như ( Hình 2, 4, 5, 6 ) Như vậy còn có lợi gì ?
+ Ở thực vật nếu quy tụ bên nhau còn có khã năng chống mất nước, xói mòn
+ Ở động vật còn có tác dụng bảo vệ� các con non, chịu được nồng độ độc cao hơn
khi sống 1 mình, cùng sưởi ấm cho nhau
I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI
BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Trong chăn nuôi con người đã lợi dụng mối quan hệ cùng loài như thế nào ?
Nuôi vịt đàn, lợn theo đàn, bò theo đàn => để tranh nhau ăn và sẽ nhanh lớn hơn
I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI
BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
II. QUAN HỆ KHÁC LOÀI
Các sinh vật khác loài có
những mối quan hệ nào ?
CẠNH TRANH
ĐỐI ĐỊCH
Quan sát tranh, phân tích và gọi tên quan hệ của các sinh vật trong tranh
1
1
BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Hãy nêu một vài ví du về mối quan hệ khác loài mà em biết ?
II. QUAN HỆ KHÁC LOÀI
BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
II. QUAN HỆ KHÁC LOÀI
Mối quan hệ nào thuộc mối quan hệ hổ trợ ?
Mối quan hệ nào thuộc mối quan hệ đối địch ?
Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch
của các sinh vật khác loài là gì ?
Cộng sinh và hội sinh
HS : Quan sa�t bạng 44
Cạnh tranh, kí sinh nửa kí sinh và sinh vật ăn sinh vật khác
Quan hệ hỗ trợ là mối quan hệ có lợi( hoặc ít nhất không có hại)
cho tất cả các sinh vật
Trong quan hệ đối địch thì một bên sinh vật được lợi còn bên kia
bị hại hoặc cả 2 bên cùng bị hại
BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Giải thích: Việc dùng SV có tích cực tiêu diệt SV có hại còn gọi
là biện pháp sinh học
=> không gây ô nhiệm môi trường
+ Một số sinh vật tiết ra chất đặc biệt kìm hãm sự phát triển của sinh vật xung quanh gọi là mối quan hệ ức chế - cảm nhiễm
+ SV ăn thịt làm ảnh hưởng tới số lượng sinh vật bị ăn thịt
( có tác dụng chọn lọc những con non yếu ra khỏi đàn )
Trong nông nghiệp và lâm nghiệp con người đã lợi dụng mối quan hệ giữa các sinh vật khác loài để làm gì ?
Điều này có ý nghĩa như
thế nào?
Bài tập
Câu 1:Sinh vật cùng loài có những mối quan hệ nào ?
Mối quan hệ đó có ý nghĩa như thế nào ?
Câu 2 : Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan
hệ đối địch của các sinh vật khác loài là gì ?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK. trang 134.
Xem tröôùc baøi thöïc haønh, keû tröôùc baûng 45.1 vaø baûng 45.2

Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo và các em học sinh đã cộng tác cùng tôi trong tiết học này
Mối quan hệ : Sinh vật ăn sinh vật khác
Mối quan hệ : kí sinh nửa kí sinh
Mối quan hệ : Công sinh
Mối quan hệ : Hội sinh
Mối quan hệ : kí sinh nửa kí sinh
Mối quan hệ : kí sinh nửa kí sinh
Mối quan hệ : kí sinh nửa kí sinh
Mối quan hệ : Cộng sinh
Mối quan hệ : Hội sinh
Mối quan hệ : Cộng sinh
Mối quan hệ : Cạnh tranh
Mối quan hệ : Cạnh tranh
Mối quan hệ : Sinh vật ăn sinh vật khác
BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
II. QUAN HỆ KHÁC LOÀI
Các sinh vật khác loài có những mối quan hệ nào?
Quan hệ
Đặc điểm
Hổ trợ
Đối địch
Cộng sinh
Cạnh tranh
Hội sinh
Kí sinh
nửa kí sinh
Sinh vật ăn
sinh vật khác
Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài sinh vật
Sự hợp tác giữa 2 loài sinh vật, trong đó 1 bên có lợi
bên kia không có lợi cũng không có hại
Các sinh vật khác loài tranh giành nhau thức ăn ,nơi
ở và các điều kiện sống khác của môi trường.
các loại kìm hãm sự phát triển của nhau
Sinh vật sống nhờ trên cơ thể của sinh vật khác, lấy
các chấtdinh dưỡng, máu .. từ sinh vật đó
Gồm các trường hợp: động vật ăn thịt con mồi, động
vật ăn, thực vật bắt sâu bọ
BÀI 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
II. QUAN HỆ KHÁC LOÀI
Các sinh vật khác loài có những mối quan hệ nào?
Quan hệ
Đặc điểm
Hổ trợ
Đối địch
Cộng sinh
Cạnh tranh
Hội sinh
Kí sinh
nửa kí sinh
Sinh vật ăn
sinh vật khác
Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài sinh vật
Sự hợp tác giữa 2 loài sinh vật, trong đó 1 bên có lợi
bên kia không có lợi cũng không có hại
Các sinh vật khác loài tranh giành nhau thức ăn ,nơi
ở và các điều kiện sống khác của môi trường.
các loại kìm hãm sự phát triển của nhau
Sinh vật sống nhờ trên cơ thể của sinh vật khác, lấy
các chấtdinh dưỡng, máu .. từ sinh vật đó
Gồm các trường hợp: động vật ăn thịt con mồi, động
vật ăn, thực vật bắt sâu bọ