Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

CHÀO MÙNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
TIẾT SINH HỌC 9
GV : TRẦN THỊ CẨM ANH
1.Nhiệt độ của môi trường có ảnh hưởng
như thế nào tới sinh vật ? Cho VD ?
2. Kể tên 1 số động vật hằng nhiệt ,biến nhiệt ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Nhiệt độ của môi trường có ảnh hưởng tới hình
thái, hoạt động sinh lí, tập tính của sinh vật.
- ĐV hằng nhiệt: voi, gấu , thỏ, chó,người,...
- ĐV biến nhiệt : Rắn, ếch, thằn lằn,...
VD : Gấu bắc cực có bộ lông dày. Nhiệt độ quá
cao hoặc quá thấp thực vật ngừng quang hợp.
Một số động vật có tập tính ngủ hè, ngủ đông...
? Khi nào các sinh vật c�ng lồi hình thành nên nhóm cá thể ?
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.
---------- ? ----------
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
- Các sinh vật cùng loài sống gần nhau và liên hệ với nhau tạo thành nhóm cá thể .
H.44.1a : Các cây thông mọc gần nhau trong rừng .
H.44. 1b : cây bạch đàn đứng riêng lẻ bị gió thổi nghiêng về một bên .
1/ Khi có gió bão , thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với sống riêng lẻ ?
* Thực vật sống thành nhóm cản bớt sức thổi của gió nên cây không bị ngả đ?.
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.
---------- ? ----------
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
Trâu rừng sống thành bầy có khả năng tự vệ chống lại kẻ thù tốt hơn.
H41.1c:
Bầy
Trâu
rừng
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
---------- ? ----------
?.Trong thiên nhiên động vật sống thành bầy,
đàn có lợi gì ?
H : Hãy xác định mối quan hệ giữa các cá thể cùng loài?
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.
---------- ? ----------
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
- Các sinh vật cùng loài sống gần nhau và liên hệ với nhau tạo thành nhóm cá thể .
---------- ? ----------
-Trong 1 nhĩm c� th? c�ng lồi cĩ c�c m?i quan h?:
+ H? tr?:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.
Tăng khả năng tự vệ, kiếm mồi
Hãy tìm câu đúng trong số các câu sau :
Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể .
Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng.
- Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể , hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng .
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
- Các sinh vật cùng loài sống gần nhau và liên hệ với nhau tạo thành nhóm cá thể .
---------- ? ----------
-Trong 1 nhĩm c� th? c�ng lồi cĩ c�c m?i quan h?:
+ H? tr?: Tang kh? nang t? v?, ki?m m?i.
+ C?nh tranh:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.
Ngăn ngừa gia tăng số lượng
cá thể và cạn kiệt nguồn thức ăn, dẫn đến 1 số cá
thể tách khỏi nhóm.
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
---------- ? ----------
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI :
GIỮA CÁC SINH VẬT KHÁC LOÀI CĨ NHỮNG MỐI QUAN HỆ GÌ ?
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.
? Trong các ví dụ sau đây , quan hệ nào là hỗ trợ và đối địch ? ( Thảo luận nhóm : 5 phút )
1/ Ở địa y , các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo , tảo hấp thu nước , muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ , nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp ( H.44.2 ) .
2/ Trên 1 cánh đồng lúa , khi cỏ dại phát triển , năng suất lúa giảm .
3/ Hươu , nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ .
4/ Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu, bò.
5/ Địa y sống bám trên cành cây.
6/ Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.
7/ Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng.
8/ Giun đũa sống trong ruột người.
9/ Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ Đậu ( hình 44.3) .
10/ Cây nắp ấm bắt côn trùng.
1/ Ở địa y , các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo , tảo hấp thu nước , muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ , nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp ( H.44.2 ) .
Tảo đơn bào
Sợi nấm
Hình 44.2. Địa y
HỖ TRỢ ( cộng sinh )
2/ Trên một cánh đồng lúa , khi cỏ dại phát triển , năng suất lúa giảm .
ĐỐI ĐỊCH ( cạnh tranh )
LÚA
CỎ DẠI
3/ Hươu , nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ .
ĐỐI ĐỊCH ( sinh vật ăn sinh vật khác )
4/ Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu, bò.
ĐỐI ĐỊCH ( ký sinh)
5/ Địa y sống bám trên cành cây.
HỖ TRỢ ( hội sinh )
Thân cây
Địa y
6/ Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.
HỖ TRỢ (hội sinh)
CÁ ÉP
RÙA BIỂN
7/ Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng.
ĐỐI ĐỊCH (cạnh tranh)
8/ Giun đũa sống trong ruột người.
ĐỐI ĐỊCH (ký sinh)
9/ Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ Đậu ( hình 44.3) .
HỖ TRỢ (cộng sinh)
10/ Cây nắp ấm bắt côn trùng.
ĐỐI ĐỊCH (sinh vật ăn sinh vật khác)
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
---------- ? ----------
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI :
Quan hệ khác loài
Hỗ trợ
Đối địch
Cộng sinh
Cạnh tranh
Kí sinh và nửa kí sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác
Hội sinh
(Bảng 44 sgk)
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT.
Quan hệ
Đặc điểm
Hỗ trợ
Đối địch
Cộng sinh
Hội sinh
Cạnh tranh
Kí sinh , nửa kí sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác
Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài sinh vật .
Sự hợp tác giữa hai loài sinh vật , trong đó một bên có lợi còn bên kia không có lợi và cũng không có hại .
Các sinh vật khác loài tranh giành nhau thức ăn , nơi ở và các điều kiện sống khác của môi trường . Các loài kìm hãm sự phát triển của nhau .
Sinh vật sống nhờ trên cơ thể của sinh vật khác , lấy các chất dinh dưỡng , máu . . . từ những sinh vật đó .
Gồm các trường hợp : động vật ăn thịt con mồi , động vật ăn thực vật , thực vật bắt sâu bọ . . .
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI :
BÀI TẬP
Kén có ấu trùng sâu
Người ta đã nuôi thả ong mắt đỏ để tiêu di?t s�u d?c th�n cây . Em hãy cho biết mối quan hệ giữa 2 loài sinh vật này ?
Cộng sinh.
Kí sinh.
Cạnh tranh.
Sinh vật ăn sinh vật khác.
X
Chọn câu trả lời đúng nhất:
Giữa các cá thể cùng loài thường có những
mối quan hệ nào sau đây ?
a ) Hỗ trợ và cạnh tranh
b ) Cá thể này ăn cá thể khác, kí sinh
c ) Cộng sinh và cạnh tranh
d ) Cả b và c
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ :
Học bài ( tập + nội dung bảng 44.)
Trả lời câu 3, 4 / sgk / trang 134.
Đọc mục "Em có biết" .
Xem trước bài 45 - 46
Hồn th�nh b?ng 45.1, 45.2 , 45.3
Suu t?m c�c lo?i l� c�y s?ng ? c�c MT kh�c nhau