Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

PHÒNG GD QUẬN BÌNH THẠNH
TRƯỜNG THCS TRƯƠNG CÔNG ĐỊNH
NHÓM SINH THỰC HIỆN
NĂM HỌC : 2007 - 2008
SINH 9
BÀI GIẢNG
KIỂM TRA BÀI CŨ:

Câu 1: Hãy xếp các cặp ý tương ứng về môi trường sống của các thực vật chịu hạn:
Trả lời: 1......2...............3......4.....
b
c
d
a

Câu 2: Nhiệt độ của môi trường có ảnh hưởng tới đặc điểm hình thái và sinh lý của sinh vật như thế nào ?
Nhiệt độ ảnh hưởng tới các đặc điểm hình thái như thực vật rụng lá, có lớp bần dày, động vật có lông dày.Nhiệt độ ảnh hưởng tới họat động sinh lý của thực vật như quang hợp, hô hấp.Nhiệt độ ảnh hưởng tới tập tính của động vật như ngủ hè, ngủ đông.

Câu 3: Hãy chọn từ thích hợp trong ngoặc (tiêu giảm, mỏng, phát triển, hẹp, gai, mọng nước, rộng, kém phát triển) để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
-Cây sống nơi ẩm ướt, thiếu ánh sáng, có phiến lá.......,bản lá.......mô giậu............
-Cây sống nơi ẩm ướt, ánh sáng nhiều, có phiến lá.........,mô giậu..............
-Cây sống nơi khô hạn, cơ thể............,hoặc lá � và thân cây..........., lá biến thành........
mỏng
rộng
kém phát triển
hẹp
phát triển
mọng nước
tiêu giảm
gai
Đàn bò
Đàn trâu
Rừng thông
Rừng tre
Những bức tranh này cho em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa các sinh vật ?
Hổ đang ăn mồi
Ngỗng và lợn
Tiết 46 - Bài 44:
ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT


I- Quan hệ cùng loài:
Thảo luận nhóm:
1 - Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với sống riêng rẽ ?
2 - Trong tự nhiên , động vật sống thành bầy đàn có lợi gì ?
Trả lời :
1 - Khi có gió bão, cây sống thành nhóm ít bị đỗ gãy hơn sống lẻ.
2 - Động vật sống bầy đàn bảo vệ được nhau.

Hãy chọn câu trả lời đúng trong các câu sau :
a - Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể.
b- Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng .
c- Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng .
Thảo luận nhóm :
1-Sinh vật cùng lòai có những mối quan hệ nào ?
2-Mối quan hệ đó có ý nghĩa như thế nào ?
Trả lời:
1- Sinh vật cùng lòai có 2 mối quan hệ : Hỗ trợ và cạnh tranh
2- Quan hệ hỗ trợ: Sinh vật được bảo vệ tốt hơn, kiếm được nhiều thức ăn.
- Quan hệ cạnh tranh: Ngăn ngừa gia tăng số lượng cá thể và sự cạn kiệt nguồn thức ăn
Đàn gà, đàn lợn đang ăn
Tiết 46 - Bài 44:
ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I - Quan hệ cùng loài:
- Các sinh vật cùng lòai sống gần nhau, liên hệ với nhau, hình thành lên nhóm cá thể.
Trong một nhóm có những mối quan hệ:
+ Hỗ trợ: Sinh vật được bảo vệ tốt hơn, kiếm được nhiều thức ăn.
+ Cạnh tranh:Ngăn ngừa gia tăng số lượng cá thể và sự cạn kiệt nguồn thức ăn
Tiết 46 - Bài 44
ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I - Quan hệ cùng lòai:
II - Quan hệ khác lòai:
Cây bắt mồi
Hổ ăn mồi
Bò đang ăn cỏ
Bảng 44: Các mối quan hệ khác lòai
Dựa vào bảng 44 hãy nêu tên mối quan hệ trong các ví dụ sau:
1-Ở địa y, sợi nấm hút nước và muối khóang từ môi trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thu nước, muối khóang và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp chất hữu cơ, nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp.
2-Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển, năng suất lúa giảm
3-Hươu, nai, hỗ cùng sống trong một cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hỗ.
Cộng sinh
Cạnh tranh
Sinh vật ăn sinh vật khác
4- Địa y sống bám trên cành cây.
5- Rận, bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu, bò.
6- Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.

7- Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng.

8- Giun đũa sống trong ruột người
9- Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ đậu.
10- Cây nắp ấm bắt côn trùng.
Hội sinh
Kí sinh
Hội sinh
Cạnh tranh
Kí sinh
Cộng sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác
Thảo luận:
Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch của các sinh vật khác lòai là gì ?
Quan hệ hỗ trợ là mối quan hệ có lợi hoặc không có hại cho tất cả các sinh vật.
Quan hệ đối địch là một bên sinh vật được lợi, còn bên kia bị hại hoặc hai bên cùng bị hại.
Tiết 46 - Bài 44:
ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I - Quan hệ cùng lòai:
II - Quan hệ khác lòai:
Trong mối quan hệ khác lòai, các sinh vật hoặc hỗ trợ hoặc đối địch với nhau.
Quan hệ hỗ trợ là mối quan hệ có lợi hoặc không có hại cho tất cả sinh vật.
Quan hệ đối địch là một bên sinh vật được lợi còn bên kia bị hại hoặc cả hai bên cùng bị hại.
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:
1-Hãy xếp các cặp ý tương ứng về đặc điểm của các mối quan hệ
Trả lời: 1......2......3......4..... 5.....
c
e
b
d
a
2- Hãy chọn từ thích hợp trong ngoặc (cạnh tranh, hỗ trợ, thiếu thốn, hợp lý) để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
+ .............khi sinh vật sống thành nhóm ở
nơi có diện tích..............và thức ăn đầy đủ

+............... .khi số lượng cá thể quá đông,
thức ăn..............và chỗ ở khan hiếm.
Hỗ trợ
hợp lý
Cạnh tranh
thiếu thốn
3 - Đánh dấu x vào câu có ý là sai :
Khi động vật sống thành bầy đàn thì :
a - Tự vệ tốt hơn.
b - Khả năng kiếm sống cao.
c - Phát hiện kẻ thù nhanh.
d - Khi số lượng quá đông, một số cá thể tách bầy sẽ làm nguồn thức ăn mau cạn kiệt.
e - Khi số lượng quá đông, một số cá thể tách bầy sẽ hạn chế sự cạnh tranh về dinh dưỡng và chỗ ở
d
DẶN DÒ :
Học bài và trả lời câu hỏi trang 134 SGK
Đọc mục "Em có biết"
Tiết sau thực hành, HS mang theo phiếu thực hành , mỗi nhóm sưu tầm 3 tranh ảnh về sinh vật sống ở các môi trường và 5 lọai lá cây khác nhau
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT