Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ HỘI THẢO MÔN SINH HỌC
TTVG 14/2/2017
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Sinh vật sống trong môi tru?ng chịu ảnh
hu?ng bởi những nhân tố sinh thái nào ?
Trả lời:
Sinh vật sống trong môi tru?ng chịu ảnh hu?ng bởi:
+ Nhân tố vô sinh: ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm.
+ Nhân tố hữu sinh: Nhân tố sinh vật
Nhân tố con người
VIDEO
Dùng kiến diệt sâu
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
Các cây thông mọc gần nhau trong rừng .

b. Cây bạch đàn sống riêng lẻ bị gió thổi nghiêng về một bên .

c. Trâu rừng sống trong bầy có khả năng tự vệ chống lại kẻ thù tốt hơn .
VIDEO
Đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết
VIDEO
Gà con tranh ăn
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Các sinh vật cùng loài ……………. lẫn nhau trong các nhóm cá thể. Tuy nhiên, khi gặp điều kiện bất lợi các cá thể cùng loài ………………. nhau dẫn tới một số cá thể sống tách ra khỏi nhóm
hỗ trợ
cạnh tranh
Hãy tìm câu đúng trong số các câu sau:
Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể
2. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng
3. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
Trong trồng trọt và chăn nuôi cần phải làm gì để tránh sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể sinh vật, làm giảm năng suất vật nuôi cây trồng?
Trong trồng trọt: Trồng cây với mật độ thích hợp, kết hợp tỉa thưa cây, chăm sóc đầy đủ, tạo điều kiện cho cây trồng phát triển tốt, năng suất cao.
Đối với chăn nuôi: Khi đàn quá đông nhu cầu về thức ăn, chỗ ở trở nên thiếu thốn, môi trường bị ô nhiễm, ta cần tách đàn, cung cấp đầy đủ thức ăn cho chúng, kết hợp vệ sinh môi trường sạch sẽ, tạo điều kiện cho vật nuôi phát triển tốt.
Các nhóm báo cáo kết quả
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bảng 44: Các mối quan hệ khác loài
Hỗ trợ
Đối địch
Cộng sinh
Cạnh tranh
Hội sinh
Kí sinh nửa kí sinh
Sinh vật ăn sinh vật
Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài sinh vật
Các sinh vật khác nhau tranh giành thức ăn, nơi ở và các điều kiện sống khác của môi trường. Các loài kìm hãm sự phát triển của nhau.
Sự hợp tác giữa hai loài sinh vật, trong đó một bên có lợi còn bên kia không có lợi và cũng không có hại.
Sinh vật sống nhờ trên cơ thể sinh vật khác, lấy các chất dinh dưỡng, máu….. từ sinh vật đó.
Gồm các trường hợp: động vật ăn thịt con mồi, động vật ăn thực vật, thực vật bắt sâu bọ.
THẢO LUẬN NHÓM ( 4 phút )
Nội dung thảo luận:
Trong các ví dụ ở SGK/132.Em hãy cho biết quan hệ nào là quan hệ hỗ trợ, quan hệ nào là quan hệ đối địch ?(Chỉ rõ kiểu quan hệ)
Tiết 45 :ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Mối quan hệ giữa các sinh vật
1/ Ở địa y, các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thụ nước, muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ, nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp (H 42.2).
HỖ TRỢ (Cộng sinh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Tiết 45: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
:Tảo đơn bào
:Sợi nấm
2/ Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển năng suất lúa giảm.
Lúa
Cỏ dại
ĐỐI ĐỊCH (Cạnh tranh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Tiết 45: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
3/ Hươu, nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng.
Số lượng hươu,
nai bị khống chế
bởi số lượng hổ.
ĐỐI ĐỊCH (Sinh vật ăn sinh vật khác)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Tiết 45: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Rận
4/ Rận và bét sống bám trên da trâu, bò.
Chúng sống được nhờ hút máu của trâu, bò.


Đối địch (Kí sinh)
5/ Địa y
sống bám
trên cành cây
Hỗ trợ (Hội sinh)
6/ Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.
CÁ ÉP
RÙA BIỂN
HỖ TRỢ (Hội sinh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Tiết 45: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
7/ Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng
Đối địch (Cạnh tranh)
8/ Giun đũa sống trong ruột người.
ĐỐI ĐỊCH (Kí sinh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Tiết 45: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
9/ Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ Đậu
HỖ TRỢ (Cộng sinh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Tiết 45: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
10/ Cây nắp ấm bắt côn trùng
Đối địch (Sinh vật ăn sinh vật khác)
Bảng 44: Các mối quan hệ khác loài
Hỗ trợ
Đối địch
Cộng sinh
Cạnh tranh
Hội sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác
Kí sinh, nửa kí sinh
+ : CÓ LỢI
0 : KHÔNG HẠI, KHÔNG LỢI
- : CÓ HẠI
Bảng 44: Các mối quan hệ khác loài
Hỗ trợ
Đối địch
Cộng sinh
Cạnh tranh
Hội sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác
Kí sinh, nửa kí sinh
+ : CÓ LỢI
0 : KHÔNG HẠI, KHÔNG LỢI
- : CÓ HẠI
+ +
+ 0
- -
+ -
+ -
- Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch của các sinh vật khác loài là gì?
Quan hệ hỗ trợ là mối quan hệ có lợi (hoặc ít nhất không hại) cho tất cả các sinh vật.
Quan hệ đối địch, một bên sinh vật được lợi còn bên kia bị hại họăc hai bên cùng bị hại.
Em hãy chỉ ra mối quan hệ giữa các sinh vật trong bức tranh sau:
Cỏ
Chim
Trâu
Rận, bét
Giun, sán
Em hãy chỉ ra mối quan hệ giữa các sinh vật trong bức tranh sau:
Cỏ
Chim
Trâu
Rận, bét
Giun, sán
Động vật ăn thực vật
Hợp tác
Kí sinh, nửa kí sinh
Động vật ăn thịt con mồi
Kí sinh
Đó là mối quan hệ nào ?


Mối quan hệ giữa tò vò và nhện được mô tả trong câu ca dao :
Tò vò mà nuôi con nhện
Đến khi nó lớn nó quện nhau đi
Tò vò ngồi khóc tỉ ti.
Nhện ơi nhện hỡi ! Mày đi đằng nào ?
Cộng sinh
Hội sinh
Kí sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác


Khi tò vò xây tổ xong nó sẽ đi kiếm nhện và đốt cho chúng sống dở chết dở. Sau đó tò vò mang nhện về tổ rồi lấp đất lại . Không phải tò vò nuôi nhện mà nó bắt, nhốt nhện vào tổ, đẻ trứng trong đó chờ khi ấu trùng tò vò nở ra thì có sẵn nguồn thức ăn dự trữ . Ấu trùng tò vò lớn lên thì nhện cũng bị ăn thịt hết . Đây chính là tập tính sống của tò vò.

1
Hiện tượng ấu
trùng
bướm ở trong
tổ kiến
3
AI NHANH HƠN?
2
4
Ong mắt đỏ diệt sâu đục thân lúa
Bọ rùa ăn sâu cuốn lá
Kiến vống tiêu diệt sâu hại lá cam
Chồn ăn chuột
CỦNG CỐ :
Tiết 45: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Tìm tòi, mở rộng

- Đọc em có biết ( SGK)
-Tìm hiểu thêm về các mối quan hệ giữa các sinh vật
Tìm hiểu thêm một số thiên địch có ích cho cây trồng
Trả lời câu hỏi SGK
Chuẩn bị trước bài thực hành