Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

clip
ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU
GIỮA CÁC SINH VẬT
II. Quan hệ khác loài :
I. Quan hệ cùng loài :
I. Quan hệ cùng loài
Đàn voi rừng
Rừng thông
Nhóm cá thể
Nhóm 1:
Câu hỏi : Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với sống riêng lẻ?
Nhóm 2:
Câu hỏi: Trong tự nhiên, động vật sống theo bầy đàn có lợi gì?
Nhóm 3:
Câu hỏi: Hoàn thành bài tập: Hãy tìm câu đúng trong số các câu sau:
a. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể.
b. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng.
c. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
Nhóm 4:
1. Khi các nhóm đưa ra đáp án - Đối chiếu thông tin trong phiếu chuẩn, nhận xét và đánh giá đúng, sai – Nếu sai thì hãy đọc đáp án đúng.
2. Cho biết: các sinh vật cùng loài có những mối quan hệ nào?
Các nhóm ghi đáp án vào phiếu. Khi cô gọi đến nhóm nào thì nhóm đó đọc câu hỏi và đáp án của nhóm mình

Thời gian thảo luận 1 phút
Rừng cây ( sống thành nhóm)
Sống riêng lẻ
Chồn đồng cỏ quan sát kẻ thù
Đàn kiến tha mồi
Trâu rừng sống thành bầy
Đàn trâu rừng tấn công sư tử để bảo vệ đồng loại
Câu hỏi: Hãy tìm câu đúng trong số các câu sau:
a. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể.
b. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng.
c. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
2 con voi đực đánh nhau để tranh giành con cái
Nuôi vịt đàn
Nuôi lợn
II. Quan hệ khác loài
Quan hệ
Đặc điểm
Hỗ trợ
Cộng sinh
Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài sinh vật
Hội sinh
Sự hợp tác giữa hai loài sinh vật , trong đó một bên có lợi còn bên kia không có lợi và cũng không có hại .
Đối địch
Cạnh tranh
Các sinh vật khác loài tranh giành nhau thức ăn , nơi ở và các điều kiện sống khác của môi trường . Các loài kìm hãm sự phát triển của nhau .
Kí sinh , nửa kí sinh
Sinh vật sống nhờ trên cơ thể của sinh vật khác , lấy các chất dinh dưỡng , máu . . . từ những sinh vật đó .
Sinh vật ăn sinh vật khác
Gồm các trường hợp : động vật ăn thịt con mồi , động vật ăn thực vật , thực vật bắt sâu bọ . . .
1 phút
HÃY QUAN SÁT CÁC VÍ DỤ SAU VÀ DỰ ĐOÁN ĐÂU LÀ QUAN HỆ HỖ TRỢ VÀ ĐÂU LÀ QUAN HỆ ĐỐI ĐỊCH:

Nhóm 1: dự đoán mối qua hệ ví dụ 1,2,3
Nhóm 2: dự đoán mối qua hệ ví dụ 4,5,6
Nhóm 3: dự đoán mối qua hệ ví dụ 7,8
Nhóm 4: dự đoán mối qua hệ ví dụ 9,10
Ở địa y, các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thụ nước, muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ, nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp (H 42.2).
Tảo đơn bào
Sợi nấm
VD 1
Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển năng suất lúa giảm.
Lúa
Cỏ dại
VD 2
Hươu, nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng.
Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ.
VD 3
Rận và ve bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu, bò.
VD 4
Địa y sống bám trên cành cây.
Địa y
Thân cây
VD 5
Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.
CÁ ÉP
RÙA BIỂN
VD 6
Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng.
VD 7
Giun đũa sống trong ruột người.
VD 8
Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ đậu (H43.3)
VD 9
Cây nắp ấm bắt côn trùng.
VD 10
1 phút
Nhóm 2 : So sánh sự khác nhau giữa mối quan hệ cộng sinh và mối quan hệ hội sinh.
Nhóm 3 : So sánh sự khác nhau giữa mối quan cạnh tranh và mối quan hệ kí sinh, nửa kí sinh.
Nhóm 4 : Sinh vật ăn sinh vật khác gồm những trường hợp nào?
Nhóm 1 : Sau khi các nhóm đưa ra đáp án - Đọc đáp án của từng nhóm - Đối chiếu thông tin trong phiếu chuẩn và nhận xét đúng, sai – nếu sai thì đọc đáp án đúng.
1 phút 30 giây
Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống?
- Trong tự nhiên, thường không có sinh vật nào sống tách biệt với các sinh vật khác. Thông qua các mối quan hệ(1)……………
và(2) ………… , các sinh vật luôn hỗ trợ hoặc cạnh tranh nhau.
Các sinh vật cùng loài hỗ trợ lẫn nhau trong các nhóm cá thể. Tuy nhiên khi gặp điều kiện bất lợi các cá thể cùng loài ( 3) …………….dẫn tới một số cá thể sống tách ra khỏi nhóm.
Trong mối quan hệ khác loài, các sinh vật hoặc(4)…………
Hoặc(5)…………với nhau. Quan hệ hỗ trợ là mối quan hệ có lợi(hoặc ít nhất không có hại) cho tất cả các sinh vật. Trong quan hệ đối địch, một bên sinh vật được lợi còn bên kia bị hại hoặc cả hai bên cùng bị hại.
cùng loài
khác loài
đối địch
hỗ trợ
cạnh tranh
Dùng các từ cho dưới đây để điền vào chỗ trống: