Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

Câu:Sinh vật có những đặc điểm gì dưới ảnh hưởng độ ẩm của môi trường?Dựa vào đó người ta chia thực ật,động vật thành mấy nhóm?Cho ví dụ mỗi nhóm?
Kiểm tra bài củ:
Câu 1:Nhiệt độ của môi trường ảnh hưởng tới đặc điểm hình thái và sinh lí của thực vật như thế nào?Cho ví dụ?Dựa vào đó người ta chia sinh vật thành mấy nhóm?Cho ví dụ mỗi nhóm?
I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
TIẾT46:ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Khi nào các sinh vật hình thành nên nhóm cá thể? Cho vài ví dụ?
 - Caùc sinh vaät cuøng loaøi soáng gaàn nhau vaø lieân heä vôùi nhau ,hình thaønh nhoùm caù theå.
Víd?:Nhĩm c�y b?ch d�n,d�n ki?n,b?y tr�u..
TIẾT46:ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
Quan sát H44.1 SGK: Thảo luận, trả lời các câu hỏi sau?
- Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với sống riêng rẽ?
- Trong tự nhiên, động vật sống thành bầy đàn có lợi gì?
Đàn cừu
Đàn trâu rừng
Cây thông mọc gần nhau
Cây bạch đàn đứng riêng lẻ bị gió thổi nghiêng.
Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với sống riêng lẻ ?
H.44.1a : Các cây thông mọc gần nhau trong rừng.
H.44. 1b : Cây bạch đàn đứng riêng lẻ bị gió thổi nghiêng về một bên .
* Thực vật sống thành nhóm cản bớt sức thổi của gió, l�m cây không bị đ?.
Trong tự nhiên, động vật sống thành bầy đàn có lợi trong việc tìm kiếm được nhiều thức ăn hơn, phát hiện kẻ thù nhanh hơn và tự vệ tốt hơn.
Trong tự nhiên,động vật sống thành bầy đàn có lợi gì?
Hãy tìm câu đúng trong số các câu sau v? quan h? c�ng lồi:
a. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể .
b. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng.
c. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng .
I. QUAN HỆ CÙNG LOÀI :
-Trong moät nhoùm caù theå coù nhöõng moái quan heä:
+Hoã trôï:Sinh vaät ñöôïc baûo veä toát hôn,kieám ñöôïc nhieàu thöùc aên hôn.
+Caïnh tranh:Ngaên ngöøa gia taêng soá löôïng giöõa caùc caù theå vaø söï caïn kieät nguoàn thöùc aên.
TIẾT46:ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
- Caùc sinh vaät cuøng loaøi soáng gaàn nhau vaø lieân heä vôùi nhau,hình thaønh neân nhoùm caù theå.
+Víduï:Nhoùm caây baïch ñaøn,ñaøn kieán,baày traâu…

Câu hỏi:Vậy trong một nhóm cá thể có những mối quan hệ nào?
II. QUAN HỆ KHÁC LOÀI :
1. Ở địa y, các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thu nước, muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ, nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp (H.44.2)
2. Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển, năng suất lúa giảm .
3. Hươu, nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ .
4. Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu, bò.
5. Địa y sống bám trên cành cây.
6. Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.
7. Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng.
8. Giun đũa sống trong ruột người.
9. Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ Đậu (hình 44.3).
10. Cây nắp ấm bắt côn trùng.
Trong các ví dụ sau đây,quan hệ nào là hỗ trợ và đối địch?
1) Ở địa y, các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thu nước, muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ , nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp (H.44.2) .
Tảo đơn bào
Sợi nấm
Hình 44.2. Địa y
cộng sinh (Hỗ trợ)
2)Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển, năng suất lúa giảm .
Cạnh tranh (d?i d?ch)
LÚA
CỎ DẠI
3/ Hươu , nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ .
ĐỐI ĐỊCH ( sinh vật ăn sinh vật khác )
4) Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu của trâu, bò.
Ký sinh (d?i d?ch)
5) Địa y sống bám trên cành cây.
Hội sinh (H? tr?)
Thân cây
Địa y
6) Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa.
Hội sinh (Hỗ trợ)
CÁ ÉP
RÙA BIỂN
7) Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng.
Cạnh tranh (D?i d?ch)
8) Giun đũa sống trong ruột người.
Ký sinh (D?i d?ch)
9) Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ Đậu (hình 44.3) .
Cộng sinh (Hỗ tr?)
10/ Cây nắp ấm bắt côn trùng.
ĐỐI ĐỊCH (sinh vật ăn sinh vật khác)
Quan hệ
Đặc điểm
Hỗ trợ
Đối địch
Cộng sinh
Hội sinh
Cạnh tranh
Kí sinh, nửa kí sinh
Sinh vật ăn sinh vật khác
Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài sinh vật .
Sự hợp tác giữa hai loài sinh vật, trong đó một bên có lợi còn bên kia không có lợi và cũng không có hại.
Các sinh vật khác loài tranh giành nhau thức ăn, nơi ở và các điều kiện sống khác của môi trường. Các loài kìm hãm sự phát triển của nhau .
Sinh vật sống nhờ trên cơ thể của sinh vật khác, lấy các chất dinh dưỡng, máu . . . từ những sinh vật đó.
Gồm các trường hợp : động vật ăn thịt con mồi, động vật ăn thực vật, thực vật bắt sâu bọ . . .
Các sinh vật khác loài cùng chung sống với nhau có những mối quan hệ nào?

- Thực chất của mối quan hệ khác loài là quan hệ về mặt dinh dưỡng, nơi ở hay quan hệ sinh sản?
- Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch của các sinh vật khác loài là gì?
Câu hỏi củng cố:
Câu 1:Các sinh vật cùng loài hỗ trợ hoặc cạnh tranh lẫn nhau trong những điều kiện nào?
Câu 2:Quan hệ giữa các cá thể tự tỉa thưa ở thực vật là mối quan hệ gì?Trong điều kiện nào hiện tượng tự tỉa diễn ra mạnh mẽ?
Câu 3: Ngöôøi ta ñaõ nuoâi thaû ong maét ñoû ñeå tieâu dieät saâu aên laù caây. Em haõy cho bieát moái quan heä giöõa 2 loaøi sinh vaät naøy?
Hội sinh.
Cộng sinh.
Cạnh tranh.
Sinh vật ăn sinh vật khác.
Học bài + nội dung (bảng 44).
Trả lời câu 3, 4 / sgk / trang 134.
Đọc mục "Em có biết" .
Xem trước bài 45 (k? bảng 45.1, 45.2 v� 45.3 v�o v? b�i t?p, k?t h?p suu t?m m?u v?t d? �p).
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
xin chân thành cảm ơn