Bài 43. Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
MÔN SINH HỌC LỚP 9
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Hồng Sơn

Bài 43
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ
ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH
KIỂM TRA BÀI CŨ
H1: Em hãy cho biết điểm khác nhau cơ bản giữa thực vật ưa sáng và thực vật ưa bóng
ĐÁP ÁN
Mọc xen nhau trong rừng
Mọc riêng rẽ, nơi quang đãng
Cao, thẳng
Thấp, thẳng
Tập trung ở phần ngọn, cành phía dưới sớm rụng
Bình thường
Tán hẹp
Tán rộng
Nhạt màu, lá to
Sậm màu, lá nhỏ
theo bảng dưới đây
Em hãy cho biết điều kiện sống của chim cánh cụt?
Chúng có thể sống ở vùng khí hậu nhiệt đới không?
Vậy sự thích nghi của chim cánh cụt gợi cho ta suy nghĩ gì?
H
Bài 43
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
Nội dung ghi bảng
Hãy cho biết những động vật trên sống ở những vùng khí hậu nào và cho biết đặc điểm nổi bật của mỗi con vật?
H
Hãy nêu đặc điểm của thực vật trong các tranh trên?
H
CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM
Sinh vật sống được ở nhiệt độ như thế nào?
Nhiệt độ ảnh hưởng tới cấu tạo cơ thể và hoạt động sinh lý của sinh vật như thế nào?
H1
H2
Bài 43
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
Sinh vật sống được ở nhiệt độ như thế nào?
H1
ĐÁP ÁN
Phạm vi nhiệt độ mà sinh vật sống được là 0oC đến 50oC
Bài 43
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
O
50C
420C
300C
Điểm gây chết
Điểm gây chết
Điểm cực thuận
t0C
Mức độ sinh trưởng
Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam
00C
560C
320C
Điểm gây chết
Điểm gây chết
Điểm cực thuận
t0C
Mức độ sinh trưởng
Giới hạn nhiệt độ của xương rồng sa mạc
Nhiệt độ ảnh hưởng tới cấu tạo cơ thể và hoạt động sinh lý của sinh vật như thế nào?
H2
ĐÁP ÁN
Nhiệt độ ảnh hưởng tới:
Thực vật có tầng cuticun dày,
Động vật có lông dày, kích thước lớn.
Quang hợp,
Hô hấp
và thoát hơi nước ở thực vật
rụng lá.
Bài 43
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
Thực vật chỉ quang hợp tốt nhiệt độ 20 - 30oC, cây ngừng quang hợp và hô hấp ở nhiệt độ quá thấp (0oC) hoặc quá cao (hơn 40oC)
Cây rụng lá vào mùa đông
Gấu Bắc cực có bộ lông rất dày, cơ thể lớn hơn gấu trúc Mỹ
Sinh vật
Sinh vật biến nhiệt
Sinh vật hằng nhiệt
H
Em hãy cho biết thế nào là sinh vật biến nhiệt? Sinh vật hằng nhiệt?
Sinh vật biến nhiệt có thân nhiệt thay đổi theo nhiệt độ của môi trường.
Sinh vật hằng nhiệt có thân nhiệt ổn định so với nhiệt độ của môi trường
Bảng 43.1: Các sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt
Chim bồ câu
Vi khuẩn cố định đạm
Cây lúa
Bò
Cá voi
Ếch
Rễ cây họ đậu
Ruộng lúa
Ao hồ, ruộng lúa
Vườn cây
Biển
Đồng cỏ
Chó
Trong nhà
Hãy sắp xếp tên các sinh vật dưới đây vào vị trí thích hợp và ghi môi trường sống cụ thể của từng sinh vật
Yêu cầu
HÃY HOẠT ĐỘNGNHÓM
link
Vậy nhiệt độ môi trường ảnh hưởng lên đời sống sinh vật như thế nào?
Bài 43
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
- Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng tới hình thái, hoạt động sinh lý của sinh vật
Nội dung ghi bảng
- Hình thành hai nhóm sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt
Bài 43
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
Nội dung ghi bảng
II. Ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật
Bảng 43.2: Các nhóm sinh vật thích nghi với độ ẩm khác nhau của môi trường
Cây lúa nước
Cây khoai môn
Cây xương rồng
Ếch
Thằn lằn
Cây phi lao
Ruộng lúa nước
Dưới tán rừng
Sa mạc, cồn cát
Bãi cát ven biển
Hồ ao
Trong đất
Giun đất
Vùng cát khô, đồi
Lạc đà
Sa mạc
Hãy sắp xếp tên các sinh vật dưới đây vào vị trí thích hợp và ghi nơi sống cụ thể của từng sinh vật
Yêu cầu
HÃY HOẠT ĐỘNG NHÓM
CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM
Nơi sống ảnh hưởng tới đặc điểm của sinh vật như thế nào?
H1
Bài 43
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
ĐÁP ÁN
Ảnh hưởng tới hình thái: phiến lá, mô giậu, da, vẩy
Ảnh hưởng tới sự thoát hơi nước, giữ nước
Ảnh hưởng tới sinh trưởng và phát triển
Độ ẩm cao thực vật sinh trưởng và phát triển tốt
Độ ẩm thấp thực vật thưa thớt, cằn cỗi
link
Vậy em có nhận xét gì về ảnh hưởng của độ ẩm tới đời sống sinh vật?
Bài 43
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
Nội dung ghi bảng
II. Ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật
Sinh vật thích nghi với môi trường sống có độ ẩm khác nhau
Hình thành các nhóm sinh vật.
+ Thực vật: . Nhóm ưa ẩm;
. Nhóm chịu hạn
+ Động vật:. Nhóm ưa ẩm;
. Nhóm ưa khô
Bài 43: ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
CÂU HỎI VẬN DỤNG KIẾN THỨC
Trong sản xuất, người ta có biện pháp, kỹ thuật gì để tăng năng suất cây trồng, vật nuôi?
ĐÁP ÁN
Cung cấp thêm điều kiện sống
Nuôi trồng đúng thời vụ
Gieo trồng đúng thời vụ
cung cấp thêm nước và khí oxi vào ao nuôi
Xây dựng chuồng nuôi hiện đại
Làm các mái che cho vườn cây
BÀI TẬP CỦNG CỐ
3
1
2
a
b
c
d
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
1. Trong 2 nhóm sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt, nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường?
Sinh vật biến nhiệt
Sinh vật hằng nhiệt
Cả hai nhóm có khả năng như nhau
Không nhóm nào có khả năng đó
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
a
b
c
d
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Trong 2 nhóm sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt, nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường?
Sinh vật biến nhiệt
Sinh vật hằng nhiệt
Cả hai nhóm có khả năng như nhau
Không nhóm nào có khả năng đó
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
S
b
c
d
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Trong 2 nhóm sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt, nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường?
Sinh vật biến nhiệt
Sinh vật hằng nhiệt
Cả hai nhóm có khả năng như nhau
Không nhóm nào có khả năng đó
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
S
Đ
S
S
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Trong 2 nhóm sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt, nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường?
Sinh vật biến nhiệt
Sinh vật hằng nhiệt
Cả hai nhóm có khả năng như nhau
Không nhóm nào có khả năng đó
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
a
b
S
d
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Trong 2 nhóm sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt, nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường?
Sinh vật biến nhiệt
Sinh vật hằng nhiệt
Cả hai nhóm có khả năng như nhau
Không nhóm nào có khả năng đó
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
a
b
c
S
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Trong 2 nhóm sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt, nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường?
Sinh vật biến nhiệt
Sinh vật hằng nhiệt
Cả hai nhóm có khả năng như nhau
Không nhóm nào có khả năng đó
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
a
b
c
d
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
2.Ở động vật biến nhiệt, nhân tố sinh thái nào ảnh hưởng rõ rệt đến tốc độ phát triển và số thế hệ trong năm?
A�nh sáng
Nhiệt độ
Độ ẩm
Không khí
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
a
b
c
d
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Ở động vật biến nhiệt, nhân tố sinh thái nào ảnh hưởng rõ rệt đến tốc độ phát triển và số thế hệ trong năm?
A�nh sáng
Nhiệt độ
Độ ẩm
Không khí
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
S
b
c
d
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Ở động vật biến nhiệt, nhân tố sinh thái nào ảnh hưởng rõ rệt đến tốc độ phát triển và số thế hệ trong năm?
A�nh sáng
Nhiệt độ
Độ ẩm
Không khí
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
S
Đ
S
S
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Ở động vật biến nhiệt, nhân tố sinh thái nào ảnh hưởng rõ rệt đến tốc độ phát triển và số thế hệ trong năm?
A�nh sáng
Nhiệt độ
Độ ẩm
Không khí
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
a
b
S
d
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Ở động vật biến nhiệt, nhân tố sinh thái nào ảnh hưởng rõ rệt đến tốc độ phát triển và số thế hệ trong năm?
A�nh sáng
Nhiệt độ
Độ ẩm
Không khí
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
a
b
c
S
HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Ở động vật biến nhiệt, nhân tố sinh thái nào ảnh hưởng rõ rệt đến tốc độ phát triển và số thế hệ trong năm?
A�nh sáng
Nhiệt độ
Độ ẩm
Không khí
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
ĐIỀN VÀO CHỖ TRỐNG
1- Thực vật và động vật biến nhiệt chịu ảnh hưởng ... của nhiệt độ môi trường.
2- Ở động vật biến nhiệt, nhiệt độ môi trường càng cao thì chu kỳ sống của chúng càng ....
3- Cây sống ở nơi .........(khô hạn, ngập nước) thường có lá mọng nước hoặc biến thành gai.
4- Ếch nhái chỉ sống được ở nơi ........(khô hạn, ẩm ướt), còn bò sát lại thích hợp với khí hậu........ (hanh khô, ẩm)
5 -Do sự ......(che chở, lấn át) của các tầng cây lớn, các loài phong lan, dương xỉ..........(không phát triển được, phát triển mạnh)
(trực tiếp,
gián tiếp)
(dài,
ngắn)
trực tiếp
ngắn
khô hạn
hanh khô
che chở
phát triển mạnh
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
ĐIỀN VÀO CHỖ TRỐNG
1- Thực vật và động vật biến nhiệt chịu ảnh hưởng trực tiếp của nhiệt độ môi trường.
2- Ở động vật biến nhiệt, nhiệt độ môi trường càng cao thì chu kỳ sống của chúng càng ngắn
3- Cây sống ở nơi khô hạn thường có lá mọng nước hoặc biến thành gai.
4- Ếch nhái chỉ sống được ở nơi ẩm ướt còn bò sát lại thích hợp với khí hậu hanh khô
5- Do sự che chở của các tầng cây lớn, các loài phong lan, dương xỉ phát triển mạnh
TỔNG KẾT BÀI HỌC
Em hãy đọc phần ghi nhớ trong SGK
Cần chú ý nội dung
Sinh vật
Sinh vật biến nhiệt
Sinh vật hằng nhiệt
Sinh vật
Động vật ưa ẩm
Thực vật ưa ẩm
Động vật ưa khô
Thực vật chịu hạn
Ảnh hưởng của độ ẩm
Ảnh hưởng của nhiệt độ
Học bài
Trả lời câu hỏi số 1,2,3,4/ trang 129
Đọc phần "em có biết" trang 129
Đọc trước bài 44 trang 131 SGK
? Các sinh vật có ảnh hưởng tới nhau như thế nào?
DẶN DÒ - HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
XIN CHÂN THÀNH
CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
See you again