Bài 43. Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật

Bài 43
Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật
I. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
Vi khuẩn ở suối nước nóng chịu được nhiệt độ 70oC – 90oC
Ấu trùng sâu ngô chịu được nhiệt độ - 27oC
1/ Nhiệt độ ảnh hưởng đến đặc điểm hình thái:
I. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
1/ Nhiệt độ ảnh hưởng đến đặc điểm hình thái:
Thực vật: + Ở vùng nhiệt đới trên bề mặt lá có tầng cutin dày hạn chế sự thoát hơi nước.
Chồi cây có các vảy mỏng bao bọc, cách nhiệt để bảo vệ chồi.
Thân và rễ có các lớp bần dày tạo thành những lớp cách nhiệt bảo vệ cây.
1/ Nhiệt độ ảnh hưởng đến đặc điểm hình thái:
+ Ở vùng ôn đới:
+ Sống vùng lạnh: chim, thú có bộ lông dày và dài hơn, kích thước cơ thể lớn hơn
- Động vật:
Thực vật: Nhiệt độ ảnh hưởng đến hoạt động quang hợp, hô hấp, thoát hơi nước,… của thực vật.
+ Vùng ôn đới, lá cây vàng vào thu và rụng về mùa đông để giảm sự thoát hơi nước.
+ Quá trình quang hợp và hô hấp của cây diễn ra bình thường ở nhiệt độ từ 0 - 40oC, diễn ra tốt nhất ở nhiệt độ 20 - 30oC.
2/ Nhiệt độ ảnh hưởng đến hoạt động sinh lí của sinh vật:
- Động vật:
+ Khi nhiệt độ môi trường quá cao: một số động vật có tập tính ngủ hè, chui vào hang để tránh nơi nóng.

+ Hoặc khi nhiệt độ môi trường quá lạnh: môt số có tập tính ngủ đông, di cư để trú đông.
Bảng 43.1 Các sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt
vi sinh vật, nấm, thực vật, động vật không xương sống, cá, lưỡng cư, bò sát.
chim, thú và con người
Ngoài ra, nhiệt độ còn ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính và tập tính của sinh vật
II. Ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật.
- Ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của sinh vật
Ảnh hưởng tới đặc điểm hình thái
…..
Cây phi lao
Cây thuốc bỏng
Cây xương rồng,….
Bãi cát
Vùng đồi, bãi cát
Sa mạc,…..
Ốc sên.
Ếch, nhái
Giun đất,……
Trên thân cây thân vườn
Ven ao, hồ, ruộng lúa
Trong đất,……..
Thằn lằn
Lạc đà,….
Trên đồi cát
Sa mạc, …..
Cây lúa nước
Cây rau bợ
Cây lá lốt,…..
Ruộng lúa nước
Ven bờ ao
Dưới tán cây khác,….
Bảng 43.2. các nhóm sinh vật thích nghi với độ ẩm khác nhau của môi trường
Một số hình ảnh về sự ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống thực vật.
Cây sống nơi khô hạn có cơ thể mọng nước hoặc lá và thân tiêu giảm, lá biến thành gai.
Cây cỏ mọc trên các đụn các ven biển
Xương rồng và cây bụi vùng hoang mạc
Một số hình ảnh về sự ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống thực vật.
- Cây sống nơi ẩm ướt, thiếu ánh sáng như dưới tán rừng có phiến lá mỏng, bản lá rộng, mô giậu kém phát triển.
Một số hình ảnh về sự ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống thực vật.
Một số thực vật ưa ẩm
- Cây sống nơi ẩm ướt, có nhiều ánh sáng như ven bờ ruộng, hồ ao có phiến lá hẹp, mô giậu phát triển.
Một số hình ảnh về sự ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống động vật.
Ếch nhái là động vật sống nơi ẩm ướt. Khi gặp điều kiện khô hạn, lớp da trần của ếch nhái trưởng thành làm cho cơ thể chúng mất nước nhanh.
Bò sát có da phủ vảy sừng nên khả năng chống mất nước có hiệu quả hơn, nhiều loài bò sát thích nghi cao với môi trường có khô ráo của hoang mạc
- Một số động vật ưa ẩm:
Bạch tuộc
Ếch đuôi
Giun đất
Rết
Đỉa
Một số động vật ưa khô:
Một số hình ảnh về sự ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm
Xuân
Xuân
Thu
Hè
Đông
Thanh long
Thực vật xứ nóng
Thực vật xứ lạnh
Bạch dương
Thông
Hoa đá
Cây vùng ôn đới
Cây vùng nhiệt đới
ếch
trăn
Rùa
Rùa
Cá
Cây Ráy
Cây lúa
Cây cói
Cây thài lài
lục bình
sen
Thực vật ưa ẩm
Thực vật chịu hạn
Cây lá bỏng
Cây giao
Hồ ao
- Trên thân cây, trong vườn
- Trong đất
Vùng cát khô. Đồi …
Sa mạc
Cây rụng lá vào mùa đông
Gấu Bắc cực có bộ lông rất dày, cơ thể lớn hơn gấu trúc Mỹ