Bài 43. Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật

?NH HU?NG C?A NHI?T D? V� D? ?M
L�N D?I S?NG SINH V?T
BÀI 43


I/ ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
- Đa số các sinh vật sống trong phạm vi nhiệt độ từ 0 - 500°C
- Tuy nhiên
+ Có một số sinh vậy sống ở nhiệt độ rất cao. Ví dụ
+ Có 1 số sinh vật sống ở nơi có nhiệt độ rất thấp. Ví dụ
Ở thực vật cây chỉ quang hợp và hô hấp ở nhiệt độ từ 20 - 30°C. Nhiệt độ trên 40°C và dưới 0°C cây ngừng quang hợp và hô hấp
Cây sống ở vùng nhiệt đới và ôn đới có đặc diểm về hình thái khác nhau

Động vật ở vùng lạnh và vùng nóng có nhiều đặc diểm khác nhau
+ Lông của thú sống ở vùng lạnh dày hơn so với lông của thú sống ở vùng nóng.
+ Ở chim, thú cùng loài (hoặc loài gần nhau): ở vùng lạnh có kích thước lớn hơn ở vùng nóng.
Ví dụ:
Gấu Bắc Cực có bộ lông dày, cơ thể lớn hơn gấu ngựa ở Việt Nam
Nhiều loại động vật có tập tính lẩn tránh nơi nóng hoặc lạnh quá bằng cách: chiu vào hang, ngủ đông hoặc ngủ hè...
Chuột đào hang tránh nóng
ếch chui v�o h?c bựn ng? dụng
Gấu Bắc Cực ngủ đông
Sư tử tránh nóng trong hang đá
- Dựa vào sự ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật. Người ta chia sinh vật thành 2 nhóm
II/ ẢNH HƯỞNG CỦA ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
Độ ẩm không khí và độ ẩm của đất ảnh hưởng nhiều đến sinh trưởng và phát triển của sinh vật
+ Có những sinh vật thường xuyên sống trong nước hoặc trong môi trường ẩm ướt ven các bờ suối, dưới tán cây rừng rậm
+ Có những sinh vật sống nơi có khí hậu khô như hoang mạc, vùng núi đá
Nhóm thực vật ưa ẩm
Cây sống nơi ẩm ướt, thiếu ánh sáng
Cây sống nơi ẩm ướt nhưng có nhiều ánh sáng
Nhóm thực vật ưa khô
Xương rồng và cây bụi vùng hoang mạc
Cây cỏ mọc trên các đụn cát ven biển
Sinh vật sống ở những vùng có độ ẩm khác nhau có hình thái, cấu tạo khác nhau
+ Cây sống nơi ẩm ướt, thiếu ánh sáng: phiến lá mỏng, bản lá rộng, mô giậu kém phát triển
+ Cây sống nơi ẩm ướt, ánh sáng mạnh: phiến lá hẹp, mô giậu phát triển
+ Cây sống nơi khô hạn: cơ thể mọng nước, lá và thân tiêu giảm, lá biến thành gai.
+ Động vật sống nơi ẩm ướt (ếch, nhái...) khi trời nóng cơ thể mất nước nhanh vì da chúng là da trần. Nhưng bò sát khả năng chống nước hiệu quả hơn vì da có lớp vảy sừng bao bọc
- Dựa vào ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật, người ta chia thực vật thành các nhóm: thực vật ưa ẩm, thực vật chịu hạn, động vật ưa ẩm, động vật ưa khô
Câu 1: Trong hai nhóm sinh vật hằng nhiệt và biến nhiệt, sinh vật thuộc nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường?
Câu 3: Ở động vật biến nhiệt, nhân tố sinh thái nào ảnh hưởng rõ rệt đến tốc độ phát triển và số thế hệ trong năm?
Câu 2: Nhiệt độ của môi trường ảnh hưởng như thế nào đến sinh vật?