Bài 42. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật

Giáo viên hướng dẫn: cô
Người thực hiện:
Lớp : Sinh - KTNN
Khoa: Tự nhiên
Kiểm tra bài cũ:
Môi trường sống là gì? Em hãy nêu các loại môi trường sống của sinh vật?
Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến đời sống của sinh vật.
Có 4 loại môi trường sống:
Câu hỏi:
Trả lời:
- Môi trường sinh vật
- Môi trường trong đất
- Môi trường nước
- Môi trường trên mặt đất- không khí
B�i: 42 ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
Nội dung bài học gồm 2 phần:
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật

Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Em hãy xem đoạn phim sau nêu lên nhận xét:
Trả lời:
Cây có tính hướng sáng, ngọn cây sẽ hướng về phía có ánh sáng mạnh hơn.
Hình 42.1 Tính hướng sáng của cây trồng trong chậu để bên cửa sổ
Hoa hướng dương luôn hướng về phía mặt trời
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
So sánh cây thông mọc trong rừng và cây thông mọc riêng rẽ nơi quang đãng?
Trả lời:
- Cây mọc ở trong rừng thân cao và thẳng, cành chỉ tập trung ở phần ngọn
- Cây mọc ở nơi quang đãng thấp hơn, nhiều cành hơn, tán rộng.
Rừng thông. Cây thông mọc xen trong rừng (a) và cây thông mọc riêng rẽ nơi quang đãng (b)
a
b
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Câu hỏi:
Tại sao các cành phía dưới của cây mọc trong rừng lại sớm rụng?
Gợi ý:
- ánh sáng mặt trời chiếu vào cành cây phía trên và cành cây phía dưới khác nhau như thế nào?
- Khi lá cây bị thiếu ánh sáng thì khả năng quang hợp của lá cây bị ảnh hưởng như thế nào?
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Câu hỏi:
Trả lời:
- Các cành phía dưới tiếp nhận ít ánh sáng nên quang hợp kém tổng hợp được ít chất hữu cơ, tích lũy không đủ bù lượng tiêu hao do hô hấp và kèm theo khả năng lấy nước kém nên cành phía dưới bị khô và héo dần và sớm rụng.
Đó là hiện tượng tỉa cành tự nhiên
Tại sao các cành phía dưới của cây mọc trong rừng lại sớm rụng?
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Em hãy quan sát tranh vẽ và hoàn thành Phiếu học tập sau:
Phiếu học tập:
Cây điều tiết nước:
Cây điều tiết nước:
Em hãy điền vào bảng sau:
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Em hãy quan sát tranh vẽ và hoàn thành Phiếu học tập sau:
Cây sống ở nơi quang đãng
Cây sống trong bóng râm,dưới tán cây khác
Phiếu học tập:
Cây điều tiết nước:
Cây điều tiết nước:
Phiến lá nhỏ, hẹp,màu xanh nhạt
Thân thấp, số cành nhiều
Phiến lá lớn, màu xanh thẫm
Chiều cao bị hạn chế bởi tán cây phía trên
Cường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh
Có khả năng quang hợp khi ánh sáng yếu, cường độ quang hợp yếu khi ánh sáng mạnh
Linh Hoạt
Kém
Em hãy điền vào bảng sau:
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
- ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống thực vật, làm thay đổi những đặc điểm hinh thái, sinh lí của thực vật.
- ánh sáng ảnh hưởng tới quá trình quang hợp, hô hấp... và khả năng hút nước của cây.
ánh sáng ảnh hưởng tới hình thái và sinh lý của cây như thế nào?
Câu hỏi:
Trả lời:
Em hãy giải thích cách xếp lá trên thân của cây lúa và cây lá lốt? Sự khác nhau giữa 2 cách xếp lá này nói lên điều gì?
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Cây lá lốt
Cây lúa
Cây lá lốt: xếp ngang nhận nhiều ánh sáng
Cây lúa: xếp nghiêng tránh tia nắng chiếu thẳng góc
Giúp thực vật thích nghi với môi trường sống
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
? Người ta phân biệt cây ưa bóng và cây ưa sáng dựa vào tiêu chuẩn nào?
Trả lời: Dựa vào khả năng thích nghi của chúng với các điều kiện chiếu sáng khác nhau.
Cây ưa sáng Cây ưa bóng
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
* Thực vật được chia làm 2 nhóm khác nhau tùy theo khả năng thích nghi với điều kiện chiếu sáng của môi trường:
- Nhóm cây ưa sáng: bao gồm những cây sống ở nơi quang đãng
- Nhóm cây ưa bóng: bao gồm những cây sống ở nơi ánh sáng yếu, sống trong bóng râm....
? Em hãy kể tên một số cây ưa bóng mà em biết?
Cây ngải cứu
Cây Gừng
Vạn Niên Thanh
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Cây Cúc Dại
Phong Lan
? Em hãy kể tên một số cây ưa sáng mà em biết?
Cây Ngô
Cây Xà Cừ
Cây Lúa
Cây Phi Lao
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật.
Trồng xen kẽ cây để tăng năng suất và tiết kiệm
Trồng đỗ dưới gốc cây ngô
? Trong nông nghiệp người nông dân đã ứng dụng điều này vào sản xuất như thế nào?
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật.
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
Không lênTrồng lúa dưới gốc tre
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật
Em hãy nghiên cứu thí nghiệm trong sgk trang 123.
+ Kiến sẽ tiếp tục bò theo hướng cũ
+ Kiến sẽ bò theo nhiều hướng khác nhau
+ Kiến sẽ đi theo hướng ánh sáng do gương phản chiếu
? Em hãy chọn khả năng nào trong 3 khả năng trên?
ảnh hưởng đến
động vật như thế nào?
Điều đó chứng tỏ ánh sáng
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật
Nhờ có ánh sáng mà động vật định hướng được trong không gian.
ánh sáng ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, sinh sản của động vật
? Điều đó chứng tỏ ánh sáng ảnh hưởng đến động vật như thế nào?
Trả lời:
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật
Em hãy kể tên một số loài chim kiếm ăn lúc mặt trời mọc?
Chào Mào
Chích Choè
Khướu
? Em hãy kể tên một số loài chim kiếm ăn lúc chập choạng tối hay ban đêm?
Sếu
Chim Diệc
Vạc
Cú Mèo
II- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật
II- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật
? Em hãy kể tên một số loài thú hoạt động vào ban ngày?
Trâu
Bò
Cừu
Dê
II- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật
? Em hãy kể tên một số loài thú hoạt động nhiều vào ban đêm?
Cáo
sóc
Chồn
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật
Động vật được chia thành 2 nhóm thích nghi với điều kiện chiếu sáng khác nhau:
Nhóm động vật ưa sáng: gồm những động vật hoạt động ban ngày.
Nhóm động vật ưa tối: gồm những động vật hoạt động vào ban đêm, sống trong hang, trong đất, hay vùng nước sâu dưới đáy biển.
Bài 42: ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II- ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật
Câu hỏi:
Trong chăn nuôi người ta có biện pháp kĩ thuật gì để tăng năng suất?
- Tạo ngày nhân tạo để gà, vịt đẻ nhiều trứng
- Chiếu sáng để cá đẻ trứng
Trả Lời:
Bài tập củng cố:
Bài 1: Em hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập củng cố:
Bài 2: Sắp xếp các cây sau vào nhóm thực vật ưa bóng và thực vật ưa sáng sao cho phù hợp: Cây Bàng, Cây ổi, Cây ngải cứu, Cây vạn niên thanh, Cây hoa sữa, Cây táo, Cây lúa, Cây phong lan, cây dấp cá
Cây Bàng
Cây ổi
Cây táo
Cây hoa sữa
Cây lúa
Cây ngải cứu
Cây phong lan
Cây vạn niên thanh
Cây dấp cá
DặN Dò.
1. Học bài và trả lời câu hỏi trong SGK

2. Đọc trước bài mới.