Bài 42. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật

Chào mừng thầy cô và các em đến tham dự tiết học
Kiểm tra bài cũ
Môi trường là gì? Có mấy loại môi trường sống của sinh vật?
Đáp án
Môi trường là nơi sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng.
Có 4 loại môi trường là Môi trường nước, môi trường trong đất, môi trường trên mặt Đất, môi trường sinh vật.
Đây là cây vạn niên thanh được trồng trong nhà nếu đưa ra ngoài trời có rất nhiều ánh sáng thì cây vạn niên thanh đó sẽ ra sao?
Để trả lời câu hỏi đó chúng ta sẽ đi nghiên cứu bài hôm nay
Tiết 46 Bài 42. ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Hãy quan sát bức tranh sau
Tại sao cây trồng ở cửa sổ lại bị cong ra phía ngoài ?
Cây trồng có tính hướng sáng nên cong ra ngoài cửa sổ để nhận được nhiều ánh sánh hơn
Cây lá lốt ngoài sáng
Cây lá lốt dưới bóng
Quan sát các bức tranh sau
Cây sao mọc riêng rẽ nơi quang đãng
Rừng Bạch Đàn
Thảo luận 3 nhóm và hoàn thành bảng 42. 1 (Sgk ) thời gian 4p
- Hô hấp
1- Phiến lá nhỏ, hẹp, màu xanh nhạt.
4- Thân cây thấp, số cành nhiều.
2- Phiến lá lớn, màu xanh thẫm.
3- Chiều cao bị hạn chế bởi chiều cao bởi tán cây phía trên, của trần nhà.
5- Cường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh.
6- Cây có khả năng quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, quang hợp yếu trong điều kiện ánh sáng mạnh.
7- Cây điều tiết thoát hơi nước kém: Thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, khi thiếu nước cây dễ bị héo.
8- Cây điều tiết thoát hơi nước linh hoạt: Thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, thoát hơi nước giảm khi cây thiếu nước.
9- Cường độ hô hấp cao.
10- Cường độ hô hấp yếu.
Chọn các nội dung phù hợp mầu xanh để hoàn thành bảng 42.1
Bảng 42.1 Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái sinh lí của cây
1- Phiến lá nhỏ, hẹp, màu xanh nhạt.
4- Thân cây thấp, số cành nhiều.
2- Phiến lá lớn, màu xanh thẫm.
3- Chiều cao bị hạn chế bởi chiều cao bởi tán cây phía trên, của trần nhà.
5- Cường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh.
6- Cây có khả năng quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, quang hợp yếu trong điều kiện ánh sáng mạnh.
7- Cây điều tiết thoát hơi nước kém: Thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, khi thiếu nước cây dễ bị héo.
8- Cây điều tiết thoát hơi nước linh hoạt: Thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, thoát hơi nước giảm khi cây thiếu nước.
9- Cường độ hô hấp cao.
10- Cường độ hô hấp yếu.
Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái và sinh lí của cây
- Hô hấp
Ánh sáng ảnh hưởng đến những đặc điểm nào của cây?
Tiết 46 Bài 42. ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
- Ánh sáng có ảnh hưởng tới hình thái (lá, thân…)và hoạt động sinh lí của cây (quang hợp, hô hấp, thoát hơi nước…)
Tùy theo khả năng thích nghi của thực vật với điều kiện ánh sáng thực vật được chia thành mấy nhóm?
- Tùy theo khả năng thích nghi của thực vật với điều kiện ánh sáng thực vật được chia thành 2 nhóm nhóm cây ưa bóng và nhóm cây ưa sáng
Cây lá lốt thuộc nhóm ưa bóng
Những cây sau thuộc nhóm cây ưa bóng hay ưa sáng ?
Phong lan
Ưa bóng
Dâu tây ưa sáng
Cây tre
Ưa sáng
Ưa sáng
Hãy kể tên một số cây ưa bóng và cây ưa sáng khác mà em biết?
Cây ưa sáng : cây chuối, cây lúa, cây ngô, cây vải, cây nhãn, cây cam, cây bí, cây mướp, cây dưa….
Cây ưa bóng: cây lá lốt, cây vạn niên thanh, cây ráy, ngải cứu, thài lài, rau má…
- Thế nào là cây ưa bóng?
- Thế nào là cây ưa sáng ?
Cây ưa bóng là cây sống ở nơi có ánh sáng yếu, dưới bóng cây khác
Cây ưa sáng là cây sống nơi quang đãng
Quan sát bức tranh sau và giải thích tại sao muốn cây mướp đắng sai quả người ta phải làm giàn?
Làm giàn cho dưa chuột cây sẽ nhận được nhiều ánh sáng nên cây tốt nhiều quả và quả to.
Làm giàn cho cà chua để tất cả các lá cây đều nhận được ánh sáng nên lá xanh từ gốc đến ngọn cây tốt, quả nhiều .
Vì sao khi làm giàn cho cà chua lại rất sai quả?
Lá của cây dưa lê luôn hướng về phía có ánh sáng Mặt trời
Những ruộng lúa cấy dầy thiếu ánh sáng thì bông ngắn nhiều bông bị sâu nhiều hạt lép
Ruộng lúa cấy thưa đủ ánh sáng bông dài hạt mẩy, ít bị sâu bệnh.
Ánh sáng ảnh hưởng rất lớn đến năng suất cây trồng vậy cần làm như thế nào để cây trồng đạt năng suất cao nhất?
Với những cây những cây ưa bóng thì cần trồng những nơi ít ánh sáng để cây phát triển thuận lợi.
Với những cây ưa sáng nên trồng ở nơi nhiều ánh sáng hay trồng thưa hoặc làm giàn để cây có thể sinh trưởng tốt và cho năng suất cao.
Cây phong lan có thể trồng trong nhà vẫn ra hoa rất đẹp
Cây mít, cây sầu riêng trồng ở nơi quang đãng thì rất sai quả
Cây ngô là cây ưa sáng, cây đỗ tương là cây ưa bóng vậy làm thế nào để có thể tạo ra năng suất cao nhất của hai cây trồng này mà vẫn tiết kiệm đất?
Đố bạn biết:
Xen canh
Tiết 46 Bài 42. ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật
Thí nghiệm: Vào đêm có trăng sáng, tìm một tổ kiến và quan sát kiến bò trên đường mòn nhờ ánh sáng mặt trăng. Đặt trên đường đi của kiến một chiếc gương nhỏ để phản chiếu ánh sáng, sau đó theo dõi hướng bò của kiến. Có 3 khả năng sau:
a. Kiến sẽ tiếp tục bò theo hướng cũ.
b. Kiến bò theo nhiều hướng khác nhau.
c. Kiến sẽ bò theo hướng ánh sáng do gương phản chiếu.
 Em hãy chọn khả năng nào trong 3 khả năng trên?
Vậy ánh sáng ảnh hưởng đến động vật như thế nào?
Tiết 46 Bài 42. ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật

- Ánh sáng ảnh hưởng đến khả năng nhận biết các vật và định hướng di chuyển của động vật.
Ánh sáng giúp động vật định hướng di chuyển trong không gian
Ánh sáng giúp ong nhận biết ra hoa để lấy mật
Thằn lằn phơi nắng vào các thời điểm khác nhau trong ngày.
Vào chiều tối và sáng sớm: Thằn lằn phơi nắng, bề mặt cơ thể hấp thụ nhiều năng lượng ánh sáng mặt trời
Vào buổi trưa và đầu giờ chiều: thằn lằn nằm theo hướng tránh bớt ánh nắng vào cơ thể
Ánh sáng giúp thằn lằn điều hòa thân nhiệt.
Ánh nắng có ý nghĩa gì với thằn lằn?
Tiết 46 Bài 42. ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật

- Ánh sáng ảnh hưởng đến khả năng nhận biết các vật và định hướng di chuyển của động vật.
- Ánh sáng giúp động vật điều hòa thân nhiệt.
Em hãy lấy ví dụ chứng minh ánh sáng có ảnh hưởng tới hoạt động của động vật .
Chim bìm bịp
Gà cỏ
Thường đi kiếm ăn trước lúc mặt trời mọc
Chim vạc
Sếu đầu đỏ
Chim diệc
Là những loài chim kiếm ăn vào ban đêm
Trâu
Bò
Dê
Cừu
Là những loài thú hoạt động và kiếm ăn vào ban ngày
Nhím
Sóc
Là những loài thú hoạt động vào ban đêm
Ánh sáng ảnh hưởng tới hoạt động và sự sinh trưởng của động vật
Tiết 46 Bài 42. ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật

- Ánh sáng ảnh hưởng đến khả năng nhận biết các vật và định hướng di chuyển của động vật.
- Ánh sáng giúp động vật điều hòa thân nhiệt.
- Ánh sáng ảnh hưởng đến hoạt động và sinh trưởng của động vật.
Tiết 46 Bài 42. ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật

- Ánh sáng ảnh hưởng đến khả năng nhận biết các vật và định hướng di chuyển của động vật.
- Ánh sáng giúp động vật điều hòa thân nhiệt.
- Ánh sáng ảnh hưởng đến hoạt động và sinh trưởng của động vật.
- Ánh sáng ảnh hưởng đến sự sinh sản của động vật.
Quan sát những bức tranh sau đây cho biết đó là động vật ưa sáng hay ưa tối?
Trâu
Bò
Dê
Cừu
Ưa sáng
Động vật ưa sáng là gì?
Là những động vật hoạt động ban ngày
Động vật ưa tối
Ốc anh vũ
Dế mèn
Ếch đồng
Giun đất
Động vật ưa tối gồm những động vật như thế nào?
Là những động vật thích hoạt động về đêm hay ở nơi có ánh sáng yếu
Dựa vào sự thích nghi với ánh sáng động vật được chia thành mấy nhóm?
Tiết 46 Bài 42. ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II/ Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống động vật

- Ánh sáng ảnh hưởng đến khả năng nhận biết các vật và định hướng di chuyển của động vật.
- Ánh sáng giúp động vật điều hòa thân nhiệt.
- Ánh sáng ảnh hưởng đến hoạt động và sinh trưởng của động vật.
- Ánh sáng ảnh hưởng đến sự sinh sản của động vật.
- Có 2 nhóm động vật nhóm động vật ưa sáng và nhóm động vật ưa tối
Nhím
Sóc
Tại sao khi nuôi nhím, sóc, hay thỏ thì chuồng nuôi thường phải che bớt ánh sáng?
Vì chúng là động vật ưa tối nên nếu che bớt ánh sáng trong chuồng nuôi thì chúng sẽ lớn nhanh hơn.
Tại sao trong chăn nuôi bò, cừu lại làm chuồng trại có nhiều ánh nắng hoặc cho chúng ra ngoài tắm nắng vào buổi sáng?
Vì bò,cừu là động vật ưa sáng được tắm nắng chúng được tổng hợp vitamin D chống còi xương và giảm được một số bệnh cho chúng.
- Về nhà học bài,
- Trả lời các câu hỏi 1,2,3 cuối bài
- Đọc phần em có biết
- Chuẩn bị bài sau
Dặn dò