Bài 42. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật

1
SINH H?C 9

2
3
Kiểm tra bài cũ
Câu 1.
Môi trường là:
A.
Nguồn thức ăn cung cấp cho sinh vật.
B.
Tập hợp tất cả yếu tố bao quanh sinh vật.
C.
Các yếu tố khí hậu tác động lên sinh vật.
D.
Các yếu tố về nhiệt độ, độ ẩm bao quanh sinh vật.
Câu 2.
Những yếu tố dưới đây được xem là nhân tố vô sinh.
A.
Ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm.
B.
Con người và các sinh vật khác.
C.
Đất, nước, và ánh sáng, cỏ.
D.
Ánh sáng và tất cả các sinh vật khác.
Em hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các trường hợp sau ?



4

5
Mọc xen trong rừng, và dưới tán cây khác
Mọc nơi quang đãng

6
Thảo luận nhóm
5 phút
Quan sát hình 42.2, nghiên cứu SGK, hoàn thành bảng 41.2:

7
Mọc xen trong rừng, dưới tán cây khác
Mọc nơi quang đãng

8
- Phiến lá nhỏ, hẹp, màu xanh nhạt.
- Thân cây thấp, số cành nhiều.
- Phiến lá lớn, màu xanh thẫm.
- Chiều cao bị hạn chế bởi chiều cao bởi tán cây phía trên, của trần nhà.
- Cường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh.
- Cây có khả năng quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, quang hợp yếu trong điều kiện ánh sáng mạnh.
- Thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, khi thiếu nước cây dễ bị héo.
- Thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, thoát hơi nước giảm khi cây thiếu nước.
- Cường độ hô hấp cao.
- Cường độ hô hấp yếu.
Bảng 42.1. Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái và sinh lí của cây
9

10
Phong lan
Trồng làm cảnh trong nhà

11
Cây tre
Cây dừa

12

13

14
1. Giải thích cánh xếp lá trên cây lúa và cây lá lốt?
2. Sự khác nhau giữa 2 cách xếp lá này nói lên điều gì?

15
+ Cây lá lốt: lá xếp ngang nhận nhiều ánh sáng.
+ Cây lúa: lá xếp nghiêng tránh các tia nắng chiếu thẳng góc.
Giúp thực vật thích nghi với môi trường sống.
1.
2.

16
Trong nông nghiệp người ta ứng dụng điều này vào trồng trọt như thế nào? Điều đó có ý nghĩa gì?
Trồng xen canh để tăng năng suất và tiết kiệm diện tích

17
Đốt điện vào ban đêm để cây sinh trưởng và sinh sản (ra hoa sớm).

18
ẢNH HƯỞNG của ÁNH SÁNG lên DỜI SỐNG ĐỘNG VẬT

19
Kiến sẽ tiếp tục bò theo hướng cũ.
Kiến sẽ bò theo hướng khác nhau.
Kiến sẽ đi theo hướng ánh sáng do gương
phản chiếu.
Em hãy chọn khả năng nào trong 3 khả năng dưới đây?

20
Điều đó chứng tỏ ánh sáng có vai trò gì đối với đời sống động vật?
Giúp động vật có thể nhận biết hướng đi;
Ảnh huởng của ánh sáng lên đời sống của động vật

21
Ánh sáng giúp động vật định hướng di chuyển trong không gian

22
Ánh sáng giúp động vật định hướng di chuyển trong không gian

23
Chim Chích chòe
Chim chào mào
Những loài kiếm ăn vào lúc mặt trời mọc

24
Chim vạc
Chim diệc
Những loài kiếm ăn vào ban đêm

25
Dơi
Dơi
Chim cú mèo
Tìm kiếm thức ăn vào ban đêm

26
Hãy giải thích tư thế phơi nắng của thằn lằn ở
các thời điểm khác nhau trong ngày ?
Ánh sáng giúp động vật điều hoà thân nhiệt
27

28

29
Trong chăn nuôi người ta có biện pháp kỹ thuật gì để tăng năng xuất ?
+ Chiếu sáng để cá sinh sản.
+ Trong chăn nuôi người ta dùng ánh sáng điện để kéo dài thời gian chiếu sáng trong ngày, kích thích cho gà ăn nhiều, chóng tăng cân và đẻ nhiều trứng.

30
* Nêu vai trò của ánh sáng đối với đời sống con người.
Ánh sáng giúp con người có thức ăn, sưởi ấm, sức khoẻ, cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên....
Em có biết
Ánh sáng Mặt trời chiếu xuống Trái Đất bao gồm nhiều loại tia sáng khác nhau. Trong đó có một loại tia giúp cơ thể tổng hợp vi-ta-min D giúp cho răng và xương cứng hơn, giúp trẻ em tránh được bệnh còi xương. Tuy nhiên cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ tia này. Tia này sẽ trở nên nguy hiểm nếu ta ở ngoài nắng quá lâu.

31
- Thực vật được chia thành 2 nhóm tuỳ theo khả năng thích nghi với điều kiện chiếu sáng của môi trường:
I. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
- Ánh sáng ảnh hưởng tới các hoạt động của động vật: Nhận biết, định hướng di chuyển trong không gian, sinh trưởng, sinh sản..
- Nhóm động vật ưa sáng: Gồm những động vật hoạt động ban ngày
- Nhóm động vật ưa tối: Gồm những động vật hoạt động ban đêm, sống trong hang, hốc đất hay dưới đáy biển.
- Ánh sáng có ảnh hưởng đến hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật như: Quang hợp, Hô hấp và thoát hơi nước …của cây.
II. Ảnh huởng của ánh sáng lên đời sống của động vật
+ Nhóm cây ưa sáng: Bao gồm những cây sống nơi quang đãng.
+ Nhóm cây ưa bóng: Bao gồm những cây sống nơi có ánh sáng yếu, dưới tán cây khác.
*. Kết luận chung: SGK.124

32
Vận dụng kiến thức đã học hãy
hoàn thiện sơ đồ sau
Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
Tính hu?ng sáng
2
1

33
Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
Tính hướng sáng
Hình
thái
Hoạt động sinh lí
Màu
sắc lá
Hình dạng lá
Cách sắp xếp lá
Quang hợp
Hô hấp
Thoát hơi nước
Thực vật
Phân nhóm
Nhóm cây ưa sáng
Nhóm cây ưa bóng
Sinh sản PT
Định hướng
Nhịp ngày đêm
Động vật
Phân nhóm
Nhóm ĐV ưa sáng
Nhóm ĐV ưa tối
SƠ ĐỒ TƯ DUY

34

35
Bài tập.
Hãy khoanh tròn câu trả lời đúng nhất
trong các câu sau:
1. Dãy cây nào toàn cây ưa bóng:
Cây nhãn, cây dừa, cây mít, cây cà phê, cây gừng.
Cây lúa, cây ngô, cây gừng, cây lá lốt, cây na.
Cây cà phê, cây gừng, cây lá lốt, cây mùng tơi.
Cây cà phê, cây nhãn, cây lá lốt, cây mùng tơi.
2. Dãy động vật gồm những loài ưa tối loài ưa tối là:
A. Con trâu, con bò, con cú mèo, con dơi,con chồn.
B. Con nai, con cú mèo, con bò, con gà, con mèo.
C. Con tê giác, con chim lợn, con mèo, con bò.
D.Con cú mèo, con dơi, con sóc, con chồn.
C
D

36
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
- Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK. trang 124.
- Đọc mục “Em có biết”.
Chuẩn bị bài 43 trang 126.
Kẻ bảng 43.1.2 vào vở bài tập.

37
Chào tạm biệt, hẹn gặp lại buổi học sau.

38
Nghiên cứu H. 42 .2 hoàn thành phiếu học tập

GHI NHẬN CÁC ĐẶC ĐIỂM KHÁC NHAU

39
Mọc xen nhau trong rừng
Mọc riêng rẽ, nơi quang đãng
Cao, thẳng
Thấp, thẳng
Tập trung ở phần ngọn, cành phía dưới sớm rụng
Bình thường
Tán hẹp
Tán rộng
Nhạt màu, lá to
Sậm màu, lá nhỏ