Bài 42. Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật

Hình 42.2. Rừng thông. Cây thông mọc xen nhau trong rừng (a) và cây thông mọc riêng rẽ nơi quang đãng (b).
Cây lá lốt mọc nơi nhiều ánh sáng
Cây lá lốt mọc nơi bóng râm
Bảng 42.1. Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái và sinh lí của cây
- Hô hấp
1 - Phiến lá nhỏ, hẹp, màu xanh nhạt.
4 - Thân cây thấp, số cành nhiều.
2- Phiến lá lớn, màu xanh thẫm.
3 - Chiều cao bị hạn chế bởi chiều cao bởi tán cây phía trên, của trần nhà.
5 - Cường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh.
6 - Cây có khả năng quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, quang hợp yếu trong điều kiện ánh sáng mạnh.
7 - Cây điều tiết thoát hơi nước kém: Thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, khi thiếu nước cây dễ bị héo.
8 - Cây điều tiết thoát hơi nước linh hoạt: Thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, thoát hơi nước giảm khi cây thiếu nước.
9 - Cường độ hô hấp cao.
10 - Cường độ hô hấp yếu.
1 - Phiến lá nhỏ, hẹp, màu xanh nhạt.
4 - Thân cây thấp, số cành nhiều.
2 - Phiến lá lớn, màu xanh thẫm.
3 - Chiều cao bị hạn chế bởi chiều cao bởi tán cây phía trên, của trần nhà.
5 - Cường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh.
6 - Cây có khả năng quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, quang hợp yếu trong điều kiện ánh sáng mạnh.
7 - Cây điều tiết thoát hơi nước kém: Thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, khi thiếu nước cây dễ bị héo.
8 - Cây điều tiết thoát hơi nước linh hoạt: Thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, thoát hơi nước giảm khi cây thiếu nước.
9 - Cường độ hô hấp cao.
10 - Cường độ hô hấp yếu.
Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái và sinh lí của cây
- Hô hấp
Nhóm cây ưa sáng
Cây nhãn
Cây dừa
Cây sầu riêng
Cây mít
Cây quýt
Dưa hấu
Cây lúa
Cây bầu
Cây mai vàng
Nhóm cây ưa bóng
Phong lan
Cây lá lốt
Phong lan
Dâu tây
Thơm (Dứa)
Xen canh
Cây thanh long
* Thí nghiệm: Vào đêm có trăng sáng, tìm một tổ kiến và quan sát kiến bò trên đường mòn nhờ ánh sáng mặt trăng. Đặt trên đường đi của kiến một chiếc gương nhỏ để phản chiếu ánh sáng, sau đó theo dõi hướng bò của kiến. Có 3 khả năng sau:
+ Kiến sẽ tiếp tục bò theo hướng cũ.
+ Kiến bò theo nhiều hướng khác nhau.
+ Kiến sẽ bò theo hướng ánh sáng do gương phản
chiếu.
? Em hãy chọn khả năng nào trong 3 khả năng trên ?
+
Ánh sáng giúp động vật định hướng di chuyển trong không gian
Chim bìm bịp
Gà cỏ
Những loài kiếm ăn lúc mặt trời mọc
Chim Chích chòe
Chim chào mào
Chim khướu
Những loài chim ăn sâu bọ thường đi ăn vào lúc mặt trời mọc.
Chim sâu
Chim vạc
Chim diệc
Là những loài chim kiếm ăn vào ban đêm
Chim cú mèo
Dơi
Chim diệc
Dê
Những loài thú hoạt động và ban ngày
Cừu
Dê
Trâu
Bò
Bò
Dê
Chồn chân đen
Sóc
Cáo
Là những loài thú hoạt động vào ban đêm
Mèo
Thằn lằn phơi nắng vào các thời điểm khác nhau trong ngày.
Vào chiều tối và sáng sớm: Thằn lằn phơi nắng, bề mặt cơ thể hấp thụ nhiều năng lượng ánh sáng mặt trời
Vào buổi trưa và đầu giờ chiều: thằn lằn nằm theo hướng tránh bớt ánh nắng vào cơ thể
Ánh sáng giúp động vật điều hòa thân nhiệt.
Động vật ưa sáng
Dê
Cừu
Ngựa
Bò
Dê
Trâu
Động vật ưa tối
Tê giác
Động vật ưa tối
Ốc anh vũ
Dế mèn
Ếch đồng
Cua đồng
Giun đất
Gà đẻ trứng ban ngày
Vịt đẻ trứng ban đêm
Mùa xuân cá chép có thể đẻ sớm hơn nếu cường độ chiếu
sáng được tăng cường.
1. Nhóm cây nào toàn những cây ưa bóng ?
a. Cây phong lan, mai vàng, trường sinh.
b. Cây me tây, cây bàng, cây phượng.
c. Cây lá lốt, cây phong lan, cây gừng
1
2
3
4
5
T
H
C
H
I
G
Trò chơi ô chữ
Ặ
M
T
T
U
R
Ợ
A
N
G
H
I
Ờ
C
Ú
È
O
Á
T
H
I
H
Ì
N
H
M
D
Ơ
I
P
Q
N
Ả
S
H
N
S
I
U
Ấ
G
Ư
A
B
G
Ó
A
Ư
T
Ố
I
N
C 1
Đ.A 1
HÀNG NGANG SỐ 1 (Có 7 chữ cái)
C 2
Đ.A 2
HÀNG NGANG SỐ 2 (Có 8 chữ cái)
C 3
Đ.A 3
HÀNG NGANG SỐ 3 (Có 3 chữ cái)
C 4
Đ.A 4
Tên một loài chim thích ăn chuột vào ban đêm ?
HÀNG NGANG SỐ 4 (Có 5 chữ cái)
C 5
Đ.A 5
HÀNG NGANG SỐ 5 (Có 8 chữ cái)
C 6
Đ.A 6
Từ chỉ nhóm cây sống ở nơi ánh sáng yếu ?
HÀNG NGANG SỐ 6 (Có 6 chữ cái)
C 7
Đ.A 7
Đây là loài động vật thuộc lớp thú, về mùa đông ít ánh sáng,
nhiệt độ môi trường xuống thấp, chúng có hiện tượng ngủ đông ?
HÀNG NGANG SỐ 7 (Có 3 chữ cái)
C 8
Đ.A 8
HÀNG NGANG SỐ 8 (Có 7 chữ cái)
C 9
Đ.A 9
Từ chỉ những loài động vật thường hoạt động vào ban đêm,
trong hang, dưới đáy biển ?
HÀNG NGANG SỐ 9 (Có 5 chữ cái)
T
H
C
H
I
G
Ặ
M
T
T
U
R
Ợ
A
N
G
H
I
Ờ
C
Ú
È
O
Á
T
H
I
H
Ì
N
H
M
D
Ơ
I
P
Q
N
Ả
S
H
N
S
I
U
Ấ
G
Ư
A
B
G
Ó
A
Ư
T
Ố
I
N
KẾT QUẢ
Trò
Chơi
ô
chữ