Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

Phần II - Sinh vật và môi trường
Chương I

Sinh vật và môi trường

Tiết 43- Bài 41
Môi trường và các nhân tố sinh thái
I. Môi trường sống của sinh vật
Thỏ sống trong rừng chịu ảnh hưởng của những yếu tố nào?
Những yếu tố ảnh hưởng đến đời sống của thỏ:
Nhiệt độ ánh sáng


Độ ẩm mưa


Thức ăn Thú dữ
Môi trường sống là gì ?
Môi trường sống : là nơi sinh sống của sinh vật , bao gồm tất cả những gì bao quanh có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên sự sống, phát triển, sinh sản của sinh vật.
Hình 41.1 Các môi trường sống của sinh vật.
Quan sát trong tự nhiên, hãy điền tiếp nội dung phù hợp vào các ô trống trong bảng 41.1 trang 119 SGK.
Bảng 41.1 Môi trường sống của sinh vật
Sinh vật sống trong những môi trường nào ?
Có bốn loại môi trường chủ yếu:
+ Môi trường nước.
+ Môi trường trên mặt đất, không khí.
+ Môi trường trong đất.
+ Môi trường sinh vật.
II. Các nhân tố sinh thái của môi trường
Nhân tố sinh thái là gì?
+ Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.
Có những nhóm nhân tố sinh thái nào ?
-Có hai nhóm nhân tố sinh thái :
+ Nhóm nhân tố sinh thái vô sinh.
+Nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh.
Thế nào là nhân tố vô sinh ?
- Nhóm nhân tố sinh thái vô sinh là nhóm nhân tố không sống.
Thế nào là nhóm nhân tố hữu sinh?
-Nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh là nhóm nhân tố sống.
+Hoàn thành bảng 41.2 SGK tr.119.
+Nhận biết nhân tố vô sinh và nhân tố hữu sinh.
Các nhân tố sinh thái theo từng nhóm.
Trong một ngày ánh sáng mặt trời chiếu lên mặt đất thay đổi như thế nào?
+ ánh sáng trong ngày tăng dần vào buổi trưa rồi lại giảm .
ở nước ta độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau?
+ Mùa hè ngày dài hơn mùa đông.
Sự thay đổi về nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào ?
+ Mùa hè nhiệt độ cao, mùa đông nhiệt độ xuống thấp.

Các em có nhận xét gì về tác động của các nhân tố sinh thái lên sinh vật ?
Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi theo từng môi trường và thời gian
III. Giới hạn sinh thái
Cá rô phi ở VN sống và phát triển ở nhiệt độ nào?
+ Từ 5 độ ? đến 42 độ C.
Nhiệt độ nào cá rô phi sinh trưởng và phát triển tốt nhất ?
+ Từ 20 độ C ? đến 35độ C.
Tại sao ngoài nhiệt độ 5 độ C và 42 độ C thì cá rô phi sẽ chết?
+Vì quá giới hạn chịu đựng.
Ví dụ bổ sung
Cây mắm biển sống và phát triển trong giới hạn độ mặn là từ 0,36%? 0,5% NaCl.
Cây thông đuôi ngựa không sống được ở nơi có nồng độ muối > 0,4%.
* Từ các ví dụ trên em có nhận xét gì về khả năng chịu đựng của sinh vật với mỗi nhân tố sinh thái?

Giới hạn sinh thái là gì ?
Khái niệm : Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhóm nhân tố sinh thái nhất định.
Các sinh vật có giới hạn sinh thái rộng đối với tất cả các nhân tố sinh thái thì khả năng phân bố của chúng như thế nào?
+ Sinh vật có giới hạn sinh thái rộng thường phân bố rộng, dễ thích nghi.
Nắm được ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái và giới hạn sinh thái có ý nghĩa như thế nào với sản xuất nông nghiệp?
+ Gieo trồng đúng thời vụ , tạo điều kiện sống tốt cho vật nuôi cây trồng.
Kiểm tra- đánh giá.
Môi trường là gì ?
Phân biệt nhân tố sinh thái?
Dặn dò
Học bài trả lời câu hỏi SGK.
Ôn lại kiến thức về sinh thái thực vật ở lớp 6.
Kẻ bảng 42.1 SGK trang 123 vào vở.