Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

Sinh vật và môi trường
Chương I: Sinh vật và môi trường
TiÕt 43: M«i tr­êng vµ c¸c nh©n tè sinh th¸i
Môi trường và các nhân tố sinh thái
1.Môi trường sống của sinh vật





Hươu sao
Hươu sao sống trong rừng chịu ảnh hưởng của những yếu tố nào?
Thức ăn
Nhiệt độ
Độ ẩm
Thú dữ
Mưa
ánh sáng

Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm những gì bao quanh có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên sự sống, phát triển, sinh sản của sinh vật.
Môi trường sống là gì?
Hình 41.1:Các môi trường sống của sinh vật
?Quan sát tranh xác định các các môi trường sống của sinh vật?
1. Môi trường nước
4. Môi trường sinh vật
4
4
4
4
2. M«i tr­êng trªn mÆt ®Êt kh«ng khÝ
3.Môi trường trong đất
? Hãy quan sát hình ảnh trong tự nhiên điền nội dung vào ô trống ở bảng 41.1 môi trường sống của sinh vật ?
Trong đất
Trong nước
Đất - không khí
Sinh vật
Đất- không khí
Đất- không khí
? Qua bảng trên em hãy cho biết có những loại môi trường sống chủ yếu nào?
Có 4 loại môi trường :
- Môi trường nước
Môi trường trên mặt đất- không khí
Môi trường trong đất
Môi trường sinh vật
1.Môi trường sống của sinh vật
2.Các nhân tố sinh thái của môi trường

? Nhân tố sinh thái là gì?
Nhân tố sinh thái là là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật
? Có những nhóm nhân tố sinh thái nào?
Có 2 nhóm nhân
tố sinh thái
Nhân tố vô sinh
Nhân tố hữu sinh
Nhân tố sinh thái
sinh vật
Nhân tố sinh thái
con người
I. Môi trường sống của sinh vật:
II. Các nhân tố sinh thái của môi trường:
* Lựa chọn sắp xếp các sinh vật theo từng nhóm. Điền vào bảng 41.2 tên các nhân tố sinh thái của môi trường tự nhiên:
+Ánh sáng
+khai thác thiên nhiên +nhiệt độ
+nước
+Cạnh tranh
+Tàn phá môi trường
+Vi sinh v�t
+chăn nuôi, trồng trọt
+độ ẩm
+Th�c v�t
+Xây dựng cầu đường
+N�m
+ ��ng v�t
ánh sáng

Nhiệt độ

Nước

Độ ẩm

Khai thác thiên nhiên
Tàn phá môi trường
Chăn nuôi, trồng trọt
Xây dựng cầu đường
Vi sinh vật


Thực vật

Nấm

Động vật
? Do đâu mà con người được tách thành một nhóm sinh thái riêng?
Vì hoạt động của con người khác với các sinh vật khác. Con người có trí tuệ biết khai thác và cải tạo thiên nhiên.
1.Môi trường sống của sinh vật
2.Các nhân tố sinh thái của môi trường
Có 2 nhóm nhân tố sinh thái:
- Nhóm nhân tố sinh thái vô sinh (ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm......)
- Nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh: Nhân tố sinh vật ( Động vật, thực vật, vi sinh vật...) và nhân tố con người
Trả lời các câu hỏi lệnh ở SGK: Nhận xét sự thay đổi của các nhân tố sau:
- Trong một ngày từ sáng đến tối ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào?
-ở nước ta độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau?
-Sự thay đổi nhiệt độ trong năm diễn ra như thế nào?
- Trong một ngày ánh sáng mặt trời chiếu lên mặt đất tăng dần từ sáng đến trưa và giảm dần vào buổi chiều cho đến tối
- Độ dài ngày thay đổi theo mùa, mùa hè dài hơn mùa đông
- Trong năm nhiệt độ thay đổi theo mùa:
+ Mùa hè nóng nực
+ Mùa thu mát mẻ
+ Mùa đông lạnh lẻo
+ Mùa xuân ấm áp
Nhận xét
? Qua những nhận xét trên chúng ta rút ra kết luận gì?
=> Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi theo từng môi trường và thời gian
1.Môi trường sống của sinh vật
2.Các nhân tố sinh thái của môi trường
3.Giới hạn sinh thái

Giới hạn sinh thái của cá rô phi Việt Nam
? Cá rô phi sinh trưởng tốt nhất ở nhiệt độ nào, giới hạn chịu đựng nhiệt độ của cá rô phi là bao nhiêu, tại sao ngoài nhiệt độ 5 độ C và 42 độ C thì cá rô phi chết?
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
Khoảng thuận lợi
Điểm gây chết
Điểm gây chết
điểm cực thuận
t0 C
42
5
Giới hạn chịu đựng
Cá rô phi Việt nam chết ở nhiệt độ dưới 5 độ C và trên 42 độ C
Phát triển thuận lợi nhất ở 30 độ C
Nhiệt độ 5 độ C gọi là giới hạn dưới, 42 độ C gọi là giơí hạn trên.
30 độ C là điểm cực thuận của cá rô phi Việt Nam
Từ 5 độ C đến 42 độ C là giới hạn chịu đựng ( Giới hạn sinh thái) về nhiệt độ của cá rô phi Việt nam
Thế nào là giới hạn sinh thái?
Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định
* Hãy sắp xếp các nhóm nhân tố sinh thái sau vào từng nhóm nhân tố sinh thái
Mức độ ngập nước
Kiến
Độ dốc của đất
Nhiệt độ không khí
Cây cỏ
Độ tơi xốp của đất
Gỗ mục
Sâu ăn lá cây
* HÃY CHỌN ĐÁP ÁN ĐÚNG NHẤT TRONG CÂU SAU ĐÂY
CÂU HỎI : Vi khuẩn suối nước nóng có giới hạn nhiệt độ từ 0 �� C ? 90 �� C , có nghĩa là :

A .Giới hạn dưới là 90 �� C , giới hạn trên là O �� C
B . Giới hạn trên là 90 �� C , giới hạn dưới là 0 �� C .
C . Ở nhiệt độ -5 �� C và 95 �� C vi khuẩn đã chết .
D . Cả 2 câu B , C đều đúng .
O
- Học bài
- Làm bài tập số 4/ trang 121
- Đọc bài 42 / trang 122 - 123 -124
? Á�nh sáng có ảnh hưởng đến thực vật và động vật như thế nào ?