Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

sinh vật và môi trường

Chương I: Sinh vật và môi trường
Bài 41. MôI trường và các nhân tố sinh tháI

I. Môi trường sống của sinh vật


Nhiệt độ
ánh sáng
Độ ẩm
Mưa
Thức ăn
Thú dữ
Thỏ rừng
Thỏ sống trong rừng chịu ảnh hưởng của những yếu tố nào?
Chương I: Sinh vật và môi trường
Bài 41. MôI trường và các nhân tố sinh tháI

I. Môi trường sống của sinh vật
Môi trường sống của sinh vật bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
1 .Môi trường nước
2 . Môi trường trên mặt đất - không khí

3. Môi trường trong ��t

4
4
4
4
4. Môi trường sinh vật
H 41.1. Các môi trường sống của sinh vật
Sinh vật
Trong đất
Trên mặt đất-
không khí
Nước
Nước
Trên mặt đất-
không khí
Giun đũa
Giun đất
Cá rô phi
Ngựa
Cây lay ơn
Tôm
Giun đũa
Ngựa
Giun đất
Cá rô phi
Cây lay ơn
Tôm
Bảng 41.1.
Môi trường sống của sinh vật
Chương I: Sinh vật và môi trường
Bài 41. MôI trường và các nhân tố sinh tháI

I. Môi trường sống của sinh vật
- Môi trường sống của sinh vật bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
- Có 4 loại môi trường sống chủ yếu:
+ Môi trường nước.
+ Môi trường trong đất.
+ Môi trường trên mặt đất- không khí (môi trường trên cạn).
+ Môi trường sinh vật.
Chương I: Sinh vật và môi trường
Bài 41. MôI trường và các nhân tố sinh tháI

I. Môi trường sống của sinh vật
II. Các nhân tố sinh thái của môi trường
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.

Các nhóm nhân tố sinh thái
Nhóm nhân tố sinh thái vô sinh(không sống)
Nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh(sống)
Nhóm nhân tố sinh thái con người
Nhóm nhân tố sinh thái các sinh vật khác
Em hãy nghiên cứu thông tin mục II - SGK và nêu khái quát sự phân chia các nhân tố sinh thái của môi trường?
KhÝ hËu: nhiÖt ®é, ¸nh s¸ng, giã...
N­íc: biÓn, ao, hå…
§Þa h×nh: ®é cao, ®é dèc, ®é tròng...
Thæ nh­ìng: ®Êt, ®¸ …
- Tác động tiêu cực: chặt phá rừng, săn bắt động vật.
Tác động tích cực: trồng rừng, xây dựng các khu bảo tồn.
Vi sinh vật
Nấm
Thực vật
Động vật


Bảng Điền các nhân tố sinh thái theo từng nhóm

Bài tập : Hãy điền vào bảng sau tên các nhân tố sinh thái của môi trường tự nhiên, lựa chọn và sắp xếp các nhân tố sinh thái theo từng nhóm?
Chương I: Sinh vật và môi trường
Bài 41. MôI trường và các nhân tố sinh tháI

I. Môi trường sống của sinh vật
II. Các nhân tố sinh thái của môi trường
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.
- Có 2 nhóm nhân tố sinh thái:
+ Nhân tố vô sinh (không sống).
+ Nhân tố hữu sinh (sống): gồm nhân tố con người và nhân tố sinh vật.
Một số hoạt động của con người tác động đến môi trường
Rác thải sinh hoạt
Tràn dầu
Chặt, đốt rừng
Trồng cây gây rừng
Xây đập ngăn lũ
Vớt dầu tràn
?Em hãy nhận xét sự thay đổi của các nhân tố sau:
1. Trong một ngày (từ sáng tới tối), ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào?
3. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào?
- �nh sỏng tang d?n v�o bu?i trua r?i l?i gi?m.
Mùa hè nhiệt độ cao, mùa đông nhiệt độ xuống thấp.
- Mùa hè ngày dài hơn mùa đông.
2. ở nước ta, độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau?
Chương I: Sinh vật và môi trường
Bài 41. MôI trường và các nhân tố sinh tháI

I. Môi trường sống của sinh vật
II. Các nhân tố sinh thái của môi trường
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới
sinh vật.
- Có 2 nhóm nhân tố sinh thái:
+ Nhân tố vô sinh (không sống).
+ Nhân tố hữu sinh (sống): gồm nhân tố con người và nhân tố sinh vật.
- Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi theo từng môi
trường và thời gian.
Chương I: Sinh vật và môi trường
Bài 41. MôI trường và các nhân tố sinh tháI

I. Môi trường sống của sinh vật
II. Các nhân tố sinh thái của môi trường
III. Giới hạn sinh thái



50 C
Điểm gây chết
420 C
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Hình 41.2 Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam
Khoảng thuận lợi
t0 C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
300C
Điểm gây chết
- Giới hạn chịu đựng độ mặn của cây mắm biển là: 0,36 % - 0,5 % .
- Giới hạn chịu đựng nhiệt độ của loài vi khuẩn suối nước nóng là: 00C đến 900C.
- Giới hạn chịu đựng nhiệt độ của cá rô phi là: 50C - 420C
Giới hạn sinh thái
Chương I: Sinh vật và môi trường
Bài 41. MôI trường và các nhân tố sinh tháI

I. Môi trường sống của sinh vật
II. Các nhân tố sinh thái của môi trường
III. Giới hạn sinh thái
Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với
một nhân tố sinh thái nhất định.


Môi trường sống của sinh vật
Môi

trường

nước
Môi trường trên mặt đất - không khí
Môi trường trong đất

Môi trường sinh vật

Các nhóm nhân tố sinh thái
Vô sinh
Hữu sinh
Con người

Các sinh vật khác
Chọn phương án trả lời đúng trong các câu sau
Câu 1: Môi trường sống của sinh vật là :
A. Tập hợp các yếu tố bao quanh sinh vật
B. Nguồn thức ăn cung cấp cho cơ thể sinh vật.
C. Các yếu tố khí hậu tác động lên sinh vật.
D. Các yếu tố về nhiệt độ, độ ẩm quanh sinh vật.
Đ
S
S
S
Câu 2. Yếu tố nào dưới đây được xem là nhân tố h?u sinh
A. ánh sáng, khí hậu, nhiệt độ và độ ẩm.
B. Chế độ khí hậu, nước và ánh sáng.
C. ánh sáng và tất cả các sinh vật.
D. Con người và các dạng sinh vật khác.
Đ
S
S
S
Câu 3: Giới hạn sinh thái là:
B. Giới hạn chịu đựng của cơ thế sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định
A. Giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với nhân tố nhiệt độ.
C. Giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với nhân tố ánh sáng.
D. Giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với tất cả các nhân tố sinh thái.
Đ
S
S
S
Bài tập về nhà:
* Học bài và làm bài tập 1 ,2 , 3 , 4 trang 121 - SGK.
-Hướng dẫn bài 4:Vẽ sơ đồ mô tả giới hạn sinh thái.
00C
550C
t0C
Mức độ sinh trưởng
900C
* Chuẩn bị bài sau :
- Xem lại kiến thức phần sinh thái thực vật lớp 6.
- Quan sát trong thực tế ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật, động vật.
- Mẫu vật : Cây lá lốt, cây lúa, cây vạn niên thanh...
Giáo viên : Trần Thị Kim Sáu
Trường : THCS Mạo Khê 1