Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

Phần II: Sinh vật và môi trường
Chương I: Sinh vật và môi trường
Tiết 43: Môi trường và các nhân tố sinh thái
Em hãy quan sát bức tranh kết hợp với hiểu biết của mình cho biết Hươu sống trong rừng chịu ảnh hưởng của các y?u tố nào dưới đây: Cây cỏ, Thú dữ, Giun đất, �nh sáng, Sâu ăn lá, Con cá, Sán lá gan.
Nhiệt độ
Mưa
Cháy rừng
Đất
Không khí
Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
4
4
4
4
1
2
3
4
Môi trường nước
Môi trường sinh vật
Môi trường trên mặt đất - Không khí
Môi trường trong đất
Điền nội dung thích hợp vào ô trống trong bảng 41.1 sau khi quan sát các bức tranh kết hợp với quan sát trong tự nhiên?
Bảng 41.1. Môi trường sống của sinh vật
Con ngựa
Đất - không khí
Con giun đất
Trong đất
Con cá vàng
Sinh vật
Con giun đũa
Nước
Cây bàng
Đất - không khí
Mưa
Con người
Cây cỏ
Giun đất
ánh sáng
Thú dữ
Hươu rừng
Sâu ăn lá
Sán lá gan
Cháy rừng
Bài tập : Cho các nhân tố sinh thái sau:
Hãy lựa chọn và sắp xếp các nhân tố sinh thái trên theo từng nhóm vào bảng 41.2.
ánh sáng
Xác chết sinh vật
Không khí
Nước ngọt
Núi đá vôi
Đất
Săn bắt cá
Phá rừng
Trồng lúa
Vi khuẩn lam
Cá sấu
Cây Rêu
ánh sáng, trồng lúa, đất, xác chết sinh vật, chặt tỉa cây, nấm rơm, cá sấu, độ ẩm, săn bắt cá, cây rêu, vi khuẩn lam, không khí, nước ngọt, phá rừng, núi đá vôi, bỏ rác vào thùng, cây hoa hồng.
Chặt tỉa cây
Độ ẩm
Bỏ rác vào thùng
Nấm rơm
Cây hoa hồng
Con người trồng trọt (a) và chăn nuôi (b) trong xã hội nông nghiệp
Đốt rừng để
săn thú
Săn bắt thú
Bắt cá
Hái quả
Rác thải sinh hoạt
Tràn dầu
Khí thải, tiếng ồn
Chặt, đốt rừng
Vớt dầu tràn trả lại môi trường sống cho sinh vật
Đắp đập ngăn lũ, tạo năng lượng sạch
Trồng cây gây rừng
Giới hạn chịu đựng
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
Điểm gây chết
Điểm cực thuận
Khoảng thuận lợi
Điểm gây chết
50 C
420 C
300C
t0 C
Hình 41.2 Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam
Cây mắm biển sống và phát triển trong giới hạn độ mặn từ 0,36% - 0,5% NaCl.

Cây thông đuôi ngựa không sống được nơi có nồng độ muối trên 0,4%.
Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với m?t nhân tố sinh thái nhất định. Nằm ngoài giới hạn này sinh vật sẽ yếu dần và chết.
Kiểm tra đánh giá
Bài tập 4/ SGK - 121: Hãy vẽ sơ đồ mô tả giới hạn sinh thái của:
- Loài vi khuẩn suối nước nóng có giới hạn nhiệt độ từ 00C đến + 900C, trong đó điểm cực thuận là +550C.
- Loài xương rồng sa mạc có giới hạn nhiệt độ từ 00C đến +560C, trong đó điểm cực thuận là +320C.
Yêu cầu: Hoạt động nhóm - thời gian 4 phút
- Nhóm 1, nhóm 2: vẽ sơ đồ giới hạn của loài vi khuẩn suối nước nóng.
- Nhóm 3, nhóm 4: vẽ sơ đồ giới hạn của loài xương rồng sa mạc.
Mức độ sinh trưởng
Mức độ sinh trưởng
900C
00C
560C
320C
00C
550C
t0C
t0C
Giới hạn trên
Giới hạn dưới
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
Điểm gây chết
Điểm gây chết
Điểm gây chết
Điểm gây chết
Điểm cực thuận
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Giới hạn chịu đựng
Sơ đồ sinh thái của loài vi khuẩn suối nước nóng
Sơ đồ sinh thái của loài xương rồng sa mạc
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Dãy các nhân tố nào sau đây là các nhân tố hữu sinh?
Rắn hổ mang, áp suất không khí, cây gỗ, gỗ mục.
Cây cỏ, thảm thực vật, đá, cây rêu, nước.
Cây cỏ, thảm thực vật, hổ, cây rêu, vi rút
A
B
C
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 2: Giới hạn sinh thái là:
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với nhân tố sinh thái nhất định.
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với 1 nhân tố sinh thái nhất định.
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với các nhân tố sinh thái nhất định.
A
B
C


Hướng dẫn về nhà:
- Học thuộc bài, làm vở bài tập
- Đọc trước bài ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật.
- Ôn lại kiến thức sinh thái thực vật lớp 6
- Mang lá lốt, vạn niên thanh, lúa.
Chúc các em học tốt
Kính Chúc các thầy cô giáo
Sức khoẻ- hạnh phúc