Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh
Giáo viên soạn dạy: Vũ Thị Hà-Thanh Lương-Văn Chấn-Yên Bái
Phần II: Sinh vật và môi trường
Chương I: Sinh vật và môi trường
Tiết 43: Môi trường và các nhân tố sinh thái
Giáo viên soạn dạy: Vũ Thị Hà-Thanh Lương-Văn Chấn-Yên Bái
Em hãy quan sát bức tranh kết hợp với hiểu biết của mình cho biết Hươu sống trong rừng chịu ảnh hưởng của các y?u tố nào dưới đây: Cây cỏ, Thú dữ, Giun đất, �nh sáng, Sâu ăn lá, Con cá, Sán lá gan.
Nhiệt độ
Mưa
Cháy rừng
Đất
Không khí
? Môi trường sống của sinh vật là gì?
Giáo viên soạn dạy: Vũ Thị Hà-Thanh Lương-Văn Chấn-Yên Bái
4
4
4
4
2
3
Quan sát và chú thích H 41.1
(Điền các môi trường chủ yếu vào bức tranh trên)
4
1
Môi trường nước
Môi trường trên
mặt đất – Không khí
Môi trường trong đất
Môi trường sinh vật
VI SINH VẬT KÍ SINH TRÊN QUẢ BƯỞI
BẠCH TUỘC
GIUN ĐẤT
TRÂU, BÒ
QUAN SÁT CÁC BỨC TRANH SAU
Điền nội dung thích hợp vào bảng 41.1 sau khi quan sát các bức tranh kết hợp với quan sát trong tự nhiên?
1
Trâu, bò
Đất – không khí
Giun đất
Trong đất
2
4
3
Vi sinh vật
Sinh vật
Bạch tuộc
Nước
Bảng 41.1. Môi trường sống của sinh vật
Giáo viên soạn dạy: Vũ Thị Hà-Thanh Lương-Văn Chấn-Yên Bái
Nghiên cứu mục II SGK/119 cho biết:
Nhân tố sinh thái là gì?
Nhân tố sinh thái được chia thành mấy loại là những loại nào?
?
? Tại sao con người được tách thành một nhóm nhân tố sinh thái riêng?
Em hãy quan sát một số hoạt động của con người tác động đến môi trường
Rác thải sinh hoạt
Tràn dầu
Khí thải, tiếng ồn
Chặt, đốt rừng
Vớt dầu tràn trả lại môi trường sống cho sinh vật
Đắp đập ngăn lũ, tạo năng lượng sạch
Trồng cây gây rừng
Chỉ ra nhân tố sinh thái vô sinh, nhân tố sinh thái hữu sinh trong sơ đồ trên?
Mưa
Con người
Cây cỏ
Giun đất
Ánh sáng
Thú dữ
HƯƠU RỪNG
Sâu ăn lá
Sán lá gan
Cháy rừng
Bài tập : Cho các nhân tố sinh thái sau:
Hãy lựa chọn và sắp xếp các nhân tố sinh thái theo từng nhóm
Bài tập : Cho các nhân tố sinh thái sau:
Hãy lựa chọn và sắp xếp các nhân tố sinh thái theo từng nhóm
Ánh sáng
Núi đá vôi
Không khí
Nước ngọt
Săn bắt cá
Bão

Nước chảy
Phá rừng
Trồng lúa
Trùng biến hình
Cá sấu
Rêu
- Trong một ngày cường độ ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất tăng dần từ sáng tới trưa và sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
- ở nước ta, độ dài ngày thay đổi theo mùa: mùa hè ngày dài đêm ngắn, mùa đông ngày ngắn đêm dài.
Trong một năm nhiệt độ thay đổi theo mùa:
+ Mùa xuân: ấm áp
+ Mùa hè: nóng
+ Mùa thu: mát mẻ
+ Mùa đông : lạnh
Qua bài tập em có nhận xét gì về sự thay đổi của các nhân tố sinh thái trên?
- Cá rô phi ở Việt Nam sống và phát triển ở nhiệt độ nào ?
- Nhiệt độ nào cá rô phi sinh trưởng và phát triển thuận lợi nhất ?
- Tại sao dưới 5oC và trên 42oC thì cá rô phi sẽ chết ?
50 C
Điểm gây chết
420 C
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Hình 41.2 Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam
Khoảng thuận lợi
t0 C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
300C
Điểm gây chết
Quan sát hình vẽ và cho biết :
Cây mắm biển sống và phát triển trong giới hạn độ mặn từ 0,36% - 0,5% NaCl.
Cây thông đuôi ngựa không sống được nơi có nồng độ muối trên 0,4%.
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Môi trường sống của sinh vật là:
Là nơi sinh sống của sinh vật.
Là tất cả những gì bao quanh sinh vật.
Là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
A
B
C
Giáo viên soạn dạy: Vũ Thị Hà-Thanh Lương-Văn Chấn-Yên Bái
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 2: Dãy các nhân tố nào sau đây là các nhân tố hữu sinh?
Rắn hổ mang, áp suất không khí, cây gỗ, gỗ mục.
Cây cỏ, thảm thực vật, hổ, cây rêu, đất
Cây cỏ, thảm thực vật, hổ, cây rêu, vi rút
A
B
C
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 3: Giới hạn sinh thái là:
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với nhân tố sinh thái nhất định.
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với 1 nhân tố sinh thái nhất định.
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với các nhân tố sinh thái nhất định.
A
B
C
Hướng dẫn về nhà :
Học thuộc bài
Đọc trước bài ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật.
Làm bài tập : 1, 2 , 3, 4 (Tr 121 – Sgk )
Giáo viên soạn dạy: Vũ Thị Hà-Thanh Lương-Văn Chấn-Yên Bái
Bài tập 4/ SGK - 121: Hãy vẽ sơ đồ mô tả giới hạn sinh thái của:
- Loài vi khuẩn suối nước nóng có giới hạn nhiệt độ từ 00C đến + 900C, trong đó điểm cực thuận là +550C.
- Loài xương rồng sa mạc có giới hạn nhiệt độ từ 00C đến +560C, trong đó điểm cực thuận là +320C.
Yêu cầu: Hoạt động nhóm - thời gian 4 phút
- Nhóm 1, nhóm 2: vẽ sơ đồ giới hạn của loài vi khuẩn suối nước nóng.
- Nhóm 3, nhóm 4: vẽ sơ đồ giới hạn của loài xương rồng sa mạc.
Mức độ sinh trưởng
Mức độ sinh trưởng
900C
00C
560C
320C
00C
550C
t0C
t0C
Giới hạn trên
Giới hạn dưới
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
Điểm gây chết
Điểm gây chết
Điểm gây chết
Điểm gây chết
Điểm cực thuận
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Giới hạn chịu đựng
Sơ đồ sinh thái của loài vi khuẩn suối nước nóng
Sơ đồ sinh thái của loài xương rồng sa mạc
Chúc các em học tốt
Kính Chúc các thầy cô giáo
Sức khoẻ- hạnh phúc
Giáo viên soạn dạy: Vũ Thị Hà-Thanh Lương-Văn Chấn-Yên Bái