Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

Môi trường và các nhân tố sinh thái
Chương I: SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
Tiết 43:
Tất cả những yếu tố đó tạo nên môi trường sống của sinh vật
Thỏ rừng
Nhiệt độ,
ánh sáng,
Địa hình
Nước,
thức ăn
Thú dữ…..
Môi trường sống là gì?
Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật , bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật
I. Môi trường sống của sinh vật
Có mấy loại môi trường sống của sinh vật?
? Quan s�t c�c tranh ?nh sau. X�c d?nh mơi tru?ng s?ng c?a sinh v?t v� hồn th�nh b?ng 40.1:
Trong đất
nước
Sinh vật
Bảng 41.1
Mặt đất- không khí
Mặt đất- không khí
Mặt đất- không khí
Khi nào cơ thể người là môi trường sống của sinh vật khác ?
Mỗi loài có một môi trường sống đặc trưng, sv không thể sống tách khỏi môi trường ( tách khỏi môi trường sinh vật sẽ chết )
? M?i quan h? gi?a sinh v?t v� mơi tru?ng th? hi?n ? di?m n�o?
Ví dụ: Con g� khơng th? s?ng trong mơi tru?ng nu?c
II. Các nhân tố sinh thái của môi trường
Tại sao con ếch, cánh đồng lúa tồn tại được?
?C�y l�a s?ng du?c thì c?n l?y nh?ng gì trong d?t d? t?n t?i v� phat tri?n?
Trong đất có các nhân tố như:Cấu tượng đất, độ ẩm, lượng oxi trong đất, giun đất, lượng muối khoáng hòa tan, các sinh vật phân giải, sâu bệnh hại………..
? Th? n�o l� nh�n t? sinh th�i?
Nh�n t? vơ sinh:
C?u tu?ng d?t,
D? ?m
Lu?ng oxi trong d?t
Mu?i khống hịa tan
Nhân tố hữu sinh
Giun đất
Sinh vật phân giải
Sâu bệnh hại
Nh�n t? sinh th�i l� c�c y?u t? c?a mơi tru?ng cĩ t�c d?ng t?i sinh v?t
Nhân tố sinh thái gồm những nhóm nào?
+ Ánh sáng
+ Khai thác thiên nhiên + Nhiệt độ
+ Nước
+ Vi sinh vật
+ Tàn phá môi trường
+ Thực vật
+ Chăn nuôi, trồng trọt + Độ ẩm
+ Động vật
+ Xây dựng cầu đường
+ Nấm
I. Môi trường sống của sinh vật:
II. Các nhân tố sinh thái của môi trường:
A�nh sáng
nhiệt độ
nước
Độ ẩm
Khai thác
thiên nhiên
Xây dựng
Cầu đường
Chăn nuôi
trồng trọt
Tàn phá
môi trường
Vi sinh vật
Thực vật
Động vật
Nấm
Lựa chọn sắp xếp các nhân tố sinh thái theo từng nhóm. Điền vào bảng 41. 2 tên các nhân tố sinh thái của môi trường tự nhiên.
Tại sao con người được tách ra thành nhân tố riêng?
Hãy quan sát một số hoạt động của con người tác động đến môi trường
Rác thải sinh hoạt
Tràn dầu
Khí thải, tiếng ồn
Chặt, đốt rừng
Vớt dầu tràn trả lại môi trường sống cho sinh vật
Đắp đập ngăn lũ, tạo năng lượng sạch
Trồng cây gây rừng
Một số hình ảnh các nhân tố sinh thái ảnh hưởng tới sinh vật
Nấm ký sinh trên carot
Bọ cánh cứng phá hại TV
Ruộng lúa thiếu nước bị khô hạn.

Em hãy nhận xét về sự thay đổi của các nhân tố sau :
? Trong một ngày (từ sáng tới tối) ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào ?
? Ở� nước ta độ dài ngày về mùa hè và mùa đông có gì khác nhau?
? Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào?
- Trong một ngày ánh sáng mặt trời chiếu lên mặt đất tăng dần từ sáng đến trưa, sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối
- Độ dài ngày thay đổi theo mùa: Mùa hè có ngày dài hơn mùa đông.
- Trong năm nhiệt độ thay đổi theo mùa:
Mùa hè nóng nực
Mùa thu mát mẻ .
Mùa đông lạnh lẽo.
Mùa xuân ấm áp.
NHẬN XÉT
Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở việt nam.
III. Giới hạn sinh thái
Quan sát sơ đồ
và cho biết : Cá rô
phi sinh trưởng tốt
nhất ở khoảng nhiệt
độ nào ? Giới hạn
chịu đựng nhiệt độ
Của cá rô phi là bao
nhiêu ?
BÀI TẬP
Giới hạn về nhiệt độ của cá rô phi và cá chép ở Việt Nam:
Cá rô phi: 5,60C _ 420C
Cá chép: 20C _ 440C
Loài nào phân bố rộng hơn?
Giới hạn về nhiệt độ của cá rô phi: 42 – 5,6 = 36,4
-Giới hạn về nhiệt độ của cá chép: 44 – 2 = 42
=> Cá chép có giới hạn về nhiệt độ rộng hơn nên có vùng phân bố rộng hơn
Nhân tố sinh thái nào có tác động lớn nhất đối với động vật ?
a. Ánh sáng b. Nhiệt độ
c. Độ ẩm d. Muối khoáng
Nhóm nhân tố sinh thái nào là nhân tố sinh thái vô sinh ?
a. Nhiệt độ, thực vật b. Nhiệt độ, độ ẩm
c. Độ ẩm , động vật d. Muối khoáng, Nấm
Xương rồng sa mạc có giới hạn nhiệt độ từ 0 đến 560c, điểm cực thuận là 320c, giới hạn dưới của xương rồng là :
a. Dưới 560c b. Dưới 320c
c. Dưới 50c d. Dưới 00c