Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

TỔ HÓA-SINH -CN
TRƯỜNG THCS BÌNH PHUÙ
Kính chào quý thầy cô
Chào các em
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN
Thái Thể Thu
Sinh Học lớp 9
Ph?n II : Sinh vật và môi trường
Chuong I: Sinh vật và môi trường
Ti?t 43: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I. MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
Em hãy quan sát tranh cho biết Hươu sống trong rừng chịu ảnh hưởng của các y?u tố nào dưới đây:Cây cỏ, Thú dữ, Giun đất, �nh sáng, Sâu ăn lá, D?t, Nu?c, Sán lá gan. .
?
Nhiệt độ
Mưa
Cháy rừng
Đất
Không khí
Môi trường sống của sinh vật là gì?
?
- Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật, có tác dụng trực tiếp hoặc gián tiếp lên sự sống phát triển và sinh sản của sinh vật.
I. MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
4
4
4
4
2
3
4
1. Môi trường nước
Môi trường trên
mặt đất – Không khí
Môi trường trong đất
Môi trường sinh vật
? Quan sát H41.1, cho biết có những sinh vật nào sinh sống ?

 Cá,chim,giun ,chó, cây xanh…
? Chúng sống được ở những môi trường nào ?
CÂY HOA HỒNG
QUAN SÁT CÁC BỨC TRANH SAU
CÁ CHÉP
GIUN SÁN
TRÂU BÒ
GIUN ĐẤT
CÁ CHÉP
CÂY HOA HỒNG
GIUN SÁN
GIUN ĐẤT
TRÂU BÒ
 Điền nội dung thích hợp vào bảng 41.1 sau khi quan sát các bức tranh kết hợp với quan sát trong tự nhiên ?
2
4
Trâu,bò
Sán lá gan
1
3
Cây hoa hồng
Cá chép
5
Giun đất
Trong đất
Đất – không khí
Đất – không khí
Sinh vật
Nước
Bảng 41.1. MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT
- Có 4 loại môi trường sống:
+ Môi trường nước . VD:
+ Môi trường mặt đất -không khí . VD:
+ Môi trường trong đất . VD:
+ Môi trường sinh vật . VD:
Ph?n II : Sinh vật và môi trường
Chuong I: Sinh vật và môi trường
Ti?t 43: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I. MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
II. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI CỦA MÔI TRƯỜNG:
1. Nhân tố sinh thái là gì?
2. Nhân tố sinh thái được chia thành mấy nhóm? Là những nhóm nào?
?
3. Tại sao con người được tách thành một nhóm nhân tố sinh thái riêng?
? Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.
Nghiên cứu mục II SGK/119 cho biết:
 Nh©n tè sinh th¸i ®­îc chia thµnh 2 nhóm:
+ Nhãm nh©n tè sinh th¸i v« sinh
+ Nhãm nh©n tè sinh th¸i h÷u sinh
Em hãy quan sát một số hoạt động của con người tác động đến môi trường
RÁC THẢI SINH HOẠT
TRÀN DẦU
KHÍ THẢI, TIẾNG ỒN
CHẶT RỪNG, ĐỐT RỪNG
VỚT DẦU TRÀN TRẢ LẠI CHO MT SỐNG CỦA SINH VẬT
ĐẮP ĐẬP, NGĂN LŨ,TẠO NĂNG LƯỢNG SẠCH
TRỒNG CÂY,GÂY RỪNG
Bài tập : Cho các nhân tố sinh thái sau:
 Hãy lựa chọn và sắp xếp các nhân tố sinh thái theo từng nhóm
 Hãy lựa chọn và sắp xếp các nhân tố sinh thái theo từng nhóm
Bài tập : Cho các nhân tố sinh thái sau:
2. Ánh sáng
1.Mức độ ngập nước
6. Độ ẩm không khí
4. Độ dốc của đất
12.Đốt rừng
5. Rắn hổ mang
8.Trồng lúa
3.Săn bắt cá
11.Cây cỏ
7. Cây gỗ
9. Sâu ăn lá cây
10.Gỗ mục
Nhận xét gì về sự thay đổi của các nhân tố sau:
1. Trong một ngày (từ sáng tới tối)ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào?
 Tăng dần từ sáng tới trưa và sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
2. Ở nước ta, độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau?
 Hè ngày dài đêm ngắn, Đông ngày ngắn đêm dài.
 Nhiệt độ thay đổi theo mùa:
+ Mùa xuân: ấm áp + Mùa hè: nóng
+ Mùa thu: mát mẻ + Mùa đông : lạnh
3. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra NTN?
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.
- Nh©n tè sinh th¸i ®­îc chia thµnh 2 nhóm:
+ Nhãm nh©n tè sinh th¸i v« sinh. VD
+ Nhãm nh©n tè sinh th¸i h÷u sinh gồm
 Nhân tè con người. VD
 Nhân tố các sinh vật khác. VD
Ph?n II : Sinh vật và môi trường
Chuong I: Sinh vật và môi trường
Ti?t 43: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I. MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
II. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI CỦA MÔI TRƯỜNG:
III.GIỚI HẠN SINH THÁI:
Nghiên cứu mục III SGK/120 cho biết:
1. Giới hạn sinh thái là gì?
 Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định.
?
1. Cá rô phi ở Việt Nam sống và phát triển ở nhiệt độ nào ?
2. Nhiệt độ nào thuận lợi để cá rô phi sinh trưởng và phát triển?
3. Nhiệt độ nào thuận lợi nhất để cá rô phi sinh trưởng và phát triển?
50 C
Điểm gây chết
420 C
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Hình 41.2 Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam
Khoảng thuận lợi
t0 C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
300C
Điểm gây chết
Quan sát hình vẽ và cho biết :
1. Cá rô phi ở Việt Nam sống và phát triển ở nhiệt độ nào ?
2. Nhiệt độ nào thuận lợi để cá rô phi sinh trưởng và phát triển?
Quan sát hình vẽ và cho biết :
?
 50 C  420 C
 200 C  350 C
3. Nhiệt độ nào thuận lợi nhất để cá rô phi sinh trưởng và phát triển?
 300 C
Cây mắm biển sống và phát triển trong giới hạn độ mặn từ 0,36% - 0,5% NaCl.
Cây thông đuôi ngựa không sống được nơi có nồng độ muối trên 0,4%.
- Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định.VD:
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Môi trường sống của sinh vật là:
Là nơi sinh sống của sinh vật.
Là tất cả những gì bao quanh sinh vật.
Là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
A
B
C
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 2: Dãy các nhân tố nào sau đây là các nhân tố hữu sinh?
Rắn hổ mang, áp suất không khí, cây gỗ, gỗ mục.
Cây cỏ, thảm thực vật, hổ, cây rêu, đất
Cây cỏ, thảm thực vật, hổ, cây rêu, vi rút
A
B
C
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 3: Giới hạn sinh thái là:
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với nhân tố sinh thái nhất định.
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với 1 nhân tố sinh thái nhất định.
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với các nhân tố sinh thái nhất định.
A
C
B
Hướng dẫn về nhà :
Học thuộc bài
Đọc trước bài ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật.
Làm bài tập : 1, 2 , 3, 4 (Tr 121 – SGK )
Kính chào quí thầy cô
Chào các em học sinh
CHÚC SỨC KHỎE QUÝ THẦY CÔ

CHÚC CÁC
EM
HỌC TỐT