Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

TỚI DỰ GIỜ SINH HỌC 9
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM

phần II
SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
Chương I: SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG




PHẦN II : SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
CHƯƠNG I: SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
TIẾT 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI

I/ Môi trường sống của sinh vật:


Nhiệt độ
Mưa
phá rừng
Đất
Không khí
Hươu sống trong rừng chựu ảnh hưởng bởi những yếu tố nào ?
Vậy môi trường sống của sinh vật là gì?



PHẦN II : SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
CHƯƠNG I: SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
TIẾT 43: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI

I/ Môi trường sống của sinh vật:


Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng.
Bảng 41.1
Quan sát tranh điền nội dung thích hợp vào bảng 41.1
Trong đất
Trong nước
Mặtđất-không khí
Sinh vật
Mặtđất-không khí
Mặtđất-không khí
Qua bảng môi trường sống của sinh vật- Em hãy cho biết có những loại môi trường sống chủ yếu nào ?
Có 4 loại môi trường chủ yếu:
TRONG ĐẤT
TRONG NƯỚC
MẶT ĐẤT -KHÔNG KHÍ
SINH VẬT
- Môi trường mặt đất- không khí
-Môi trường trong đất
-Môi trường sinh vật
-Môi trường trong nước
MẶT ĐẤT -KHÔNG KHÍ
MẶT ĐẤT -KHÔNG KHÍ
H. 41.1. CÁC MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT
1 .Môi trường nước
2 . Môi trường trên mặt đất - không khí
3. Môi trường trong đất
4
4
4
4
1
2
3
4. Môi trường sinh vật
H : 41.1 Các môi trường sống của sinh vật
* Quan sát và chú thích H.41.1
Vậy thì cơ thể sinh vật được coi là môi trường sống khi nào ?
* Cơ thể sinh vật được coi là môi trường sống khi chúng là nơi ở, nơi lấy thức ăn, nước uống của các sinh vật khác.
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.
I Môi trường sống của sinh vật :
II Các nhân tố sinh thái :
1/ Nhân tố sinh thái là gì ?
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.
I Môi trường sống của sinh vật :
II Các nhân tố sinh thái :
2/ Có mấy nhóm nhân tố sinh thái ?
*Các nhân tố sinh thái được chia thành hai nhóm
- Nhóm nhân tố vô sinh( ánh sáng, nhiệt độ, đá…)
-Nhóm nhân tố hữu sinh:
+Nhân tố sinh vật:VSV,thực vật, động vật.
+Nhân tố con người
Tại sao con người được tách ra thành một nhóm nhân tố sinh thái riêng ?
Vì hoạt động của con người khác với các sinh vật khác. Con người có trí tuệ nên bên cạnh việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, con người còn góp phần cải tạo thiên
Quan sát các bức tranh sau để thấy được những hoạt động của con người tác động vào môi trường ?
Gây ô nhiễm môi truờng
Khí thải, tiếng ồn
Chặt, đốt rừng
Vớt dầu tràn trả lại môi trường sống cho sinh vật
Đắp đập ngăn lũ, tạo năng lượng sạch
-Tác động tích cực:xây dựng,bảo vệ, cải tạo môi trường.
-Tác động tiêu cực: tàn phá ,gây ô nhiễm môi trường,khai thác môi trường một cách cạn kiệt
Hãy cho biết những tác động của con người vào môi trường
BÀI TẬP :
Thỏ sống trong rừng mưa nhiệt đới có thể chịu ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái sau :mức độ ngập nước, ánh sáng, độ ẩm không khí, trồng cây gây rừng,động vật ăn thịt, gió thổi, rắn hổ mang, phá rừng, vi khuẩn, săn bắt, sâu ăn cỏ. Hãy sắp xếp các nhân tố đó váo bảng 41.2 SGK
ĐÁP ÁN
Mức độ ngập nước
Ánh sáng
Độ ẩm không khí
Gió thổi
Phá rừng
Săn bắt
Trồng cây gây rừng
Động vật ăn thị
Rắn Hổ mang
Vi khuẩn
Sâu ăn cỏ
1. Trong một ngày (từ sáng tới tối ) , ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào ?
2. ở nước ta ,độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau ?
? Em h·y nhËn xÐt vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sau :
3. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào ?
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sinh th¸i trªn?

Thảo luận nhóm
1. Trong một ngày (từ sáng tới tối ) , ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào ?
2. ở nước ta ,độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau ?
+ Độ dài ngày thay đổi theo mùa : mùa hè có ngày dài hơn mùa đông.
+ Cường độ ánh sáng tăng dần từ sáng tới trưa và sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
? Em h·y nhËn xÐt vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sau :
3. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào ?
+ Trong năm nhiệt độ thay đổi theo mùa: mùa hè nhiệt độ không khí cao, mùa thu mát mẻ, mùa đông nhiệt độ thấp, mùa xuân ấm áp.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sinh th¸i trªn?

Thảo luận nhóm
Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi theo từng môi trường và thời gian
50 C
Điểm gây chết
Điểm gây chết
420 C
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Hình 41.2 . Giới hạn nhiệt độ của cá Rô phi ở Việt Nam
Khoảng thuận lợi
t0 C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
* Giới hạn sinh thái là gì?
300C
*
III.Giới hạn sinh thái


Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định
CHƯƠNG I : SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
BÀI 41 :
--------*---------*-----------*---------
I/ MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT :
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI .
- Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
- Có 4 loại môi trường chủ yếu : môi trường nước , môi trường trong đất , môi trường trên mặt đất - không khí ( môi trường cạn ) , môi trường sinh vật .
II/ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI CỦA MÔI TRƯỜNG :
- Là những yếu tố của môi trường tác động lên cơ thểsinh vật .
- Có 2 nhóm nhân tố sinh thái :
?Nhóm nhân tố sinh thái vô sinh ( ánh sáng , nhiệt độ , độ ẩm . . )
?Nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh : con người và các nhân tố sinh vật khác ( thực vật , động vật , vi khuẩn . . . )
III/ GIỚI HẠN SINH THÁI :
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể
sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định .VD : xem hình 41.2 .
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Chọn câu trả lời đúng ?
Môi trường sống của GIUN đất là ?
Câu 1
a. Trong đất
b. Trên mặt đất-không khí
c. Sinh vật
Yêú tố ánh sáng thuộc nhóm nhân tố sinh thái
b.Vô sinh
Câu 2
c. Hữu cơ
a.Hữu sinh
d. Vô cơ
Xương rồng sa mạc có giới hạn nhiệt độ từ 0 đến 560c, điểm cực thuận là 320c, giới hạn dưới của xương rồng là :
a. Dưới 560c b. Dưới 320c
Câu 3
c. Dưới 50c
d. Dưới 00c
* HÃY CHỌN ĐÁP ÁN ĐÚNG NHẤT TRONG CÂU SAU ĐÂY :
CÂU HỎI : Vi khuẩn suối nước nóng có giới hạn nhiệt độ từ 00C ? 900C , có nghĩa là :
A .Giới hạn dưới là 900C , giới hạn trên là O0C.
B . Giới hạn trên là 900C , giới hạn dưới là 00C .
C . Ở nhiệt độ -50C và 950C vi khuẩn đã chết .
D . Cả 2 câu B , C đều đúng .
O
Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK.
Làm bài tập số 2, 4 (sgk-Trg 121)
Tìm hiểu bài “ Ẩnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật”
 Kẻ bảng 42.1 vào vở BT.
Hướng dẫn về nhà
Chúc các em chăm goan
học giỏi. Chúc các thầy cô giáo mạnh khỏe hạnh Phúc !