Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY,CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
CHÀO CÁC EM HỌC SINH
SINH HỌC
9
GIÁO ÁN
Giáo viên : Nguyễn Hữu Xuân Lam
sinh vật và môi trường
Chương I : sinh vật và môi trường
Tiết 43
môi trường và các nhân tố sinh thái
I- Môi trường sống của sinh vật
1. Môi trường là gì ?
Có những nhân tố nào tác động lên đời sống
của cây xanh ?
As,t°,CO2, O2...
Nước
Đất
Thực vật
Động vật
Vi sinh vật
Môi trường là gì?
Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
?
I- Môi trường sống của sinh vật
1. Môi trường là gì ?
Các loại môi trường
Môi trường nước
MT không khí và trên mặt đất
MT trong đất
MT sinh vật
Sinh vật sống trong những môi trường nào ?
?
Cú 4 lo?i mụi tru?ng chớnh:
+ Môi trường nước
+ Môi trường trên mặt đất và không khí
+ Môi trường trong đất
+ Môi trường sinh vật
?
2. Các loại môi trường sống :
I- Môi trường sống của sinh vật
1. Môi trường là gì ?
Hãy quan sát trong tự nhiên, điền tiếp nội dung phù hợp vào ô trống trong bảng 41.1:
Xem phim, em hãy cho biết tên của các loài sinh vật trong phim
và môi trường sống của chúng.
Cá heo
Nước
Chó sói
Chim
Đất- K/khí
Trong đất
Chuột
Đất- K/khí
II- Các nhân tố sinh thái của môi trường
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động lên sinh vật.
I- Môi trường sống của sinh vật
?

Thế nào là nhân tố sinh thái?
Có thể chia các nhân tố sinh thái
thành mấy nhóm ?
NTVS
NTHS
Con người
SV khác
Hãy điền vào bảng 41-2 tên các nhân tố sinh thái của môi trường tự nhiên, lựa chọn và sắp xếp các nhân tố sinh thái theo từng nhóm .
Ánh sáng
Nhiệt độ
Nước
Độ ẩm
Khai thác thiên nhiên
Cải tạo thiên nhiên
Chăn nuôi , trồng trọt
Tàn phá thiên niên
Động vật
Thực vật
Nấm
Vi sinh vật
Cải tạo đất
Đốt rừng
Săn bắn
Bảo vệ
1/ Trong một ngày( từ sáng tới tối), ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào ?
2/ Ở nước ta, độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau ?
3/ Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào ?
( 5 phút )
THẢO LUẬN NHÓM :
Em hãy nhận xét về sự thay đổi của các nhân tố sau :
1. Trong một ngày (từ sáng tới tối ) , ánh sáng mặt trời thay đổi như thế nào ?
2. ở nước ta ,độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau ?
+ Độ dài ngày thay đổi theo mùa : mùa hè có ngày dài hơn mùa đông.
+ Cường độ ánh sáng tăng dần từ sáng tới trưa và sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
3. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào ?
+ Trong năm nhiệt độ thay đổi theo mùa: mùa hè nhiệt độ không khí cao, mùa thu mát mẻ, mùa đông nhiệt độ thấp, mùa xuân ấm áp.
Qua bài tập em có nhận xét gì về sự thay đổi của các nhân tố sinh thái trên?
* Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi theo môi trường và thời gian.
?
* Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi theo môi trường và thời gian.
?
II- Các nhân tố sinh thái của môi trường
I- Môi trường sống của sinh vật
III- Giới hạn sinh thái (ghst )

III- Giới hạn sinh thái (ghst )
- Cá rô phi ở Việt Nam sống và phát triển ở nhiệt độ nào ?
- Nhiệt độ nào cá rô phi sinh trưởng và phát triển thuận lợi nhất ?
- Tại sao dưới 5oC và trên 42oC thì cá rô phi sẽ chết ?
50 C
Điểm gây chết
420 C
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Hình 41.2 Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam
Khoảng thuận lợi
t0 C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
300C
Điểm gây chết
Quan sát hình vẽ và cho biết :
III- Giới hạn sinh thái (ghst )
? Khái niệm :
GHST là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định.


Ví dụ : giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam từ 5 – 42 độ C
Cây mắm biển sống và phát triển trong giới hạn độ mặn từ 0,36% - 0,5% NaCl.
Cây thông đuôi ngựa không sống được nơi có nồng độ muối trên 0,4%.
Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
I- Môi trường sống của sinh vật
Cú 4 lo?i mụi tru?ng ch? y?u : Mụi trường nước; Môi trường trên mặt đất và không khí;Môi trường trong đất; Môi trường sinh vật
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động lên sinh vật.
II- Các nhân tố sinh thái của môi trường
- Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi theo môi trường và thời gian.
III- Giới hạn sinh thái (ghst )
GHST là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định.
Luyện tập
Nhân tố sinh thái là những của môi trường tác động tới sinh vật. Các nhân tố sinh thái được chia làm 2 nhóm: và . Nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh bao gồm nhân tố sinh thái và nhân tố sinh thái
1. Chọn các cụm từ thích hợp điền vào ô trống
...
yếu tố
...............
nhóm nhân tố vô sinh
nhóm nhân tố hữu sinh
........
con người
sinh vật khác.
...
.....

Các nhân tố sinh thái
Nhân tố sinh thái vô sinh
Nhân tố sinh thái hữu sinh
Mức độ ngập nước
Kiến
Độ dốc của đất
Nhiệt độ không khí
Cây cỏ
Độ tơi xốp của đất
Sâu ăn lá cây
Gỗ mục
* Hãy sắp xếp các nhân tố sinh thái sau đây vào từng nhóm nhân tố sinh thái .
* HÃY CHỌN ĐÁP ÁN ĐÚNG NHẤT TRONG CÂU SAU ĐÂY :
CÂU HỎI : Vi khuẩn suối nước nóng có giới hạn nhiệt độ từ 00C ? 900C , có nghĩa là :
A .Giới hạn dưới là 900C , giới hạn trên là O0C.
B . Giới hạn trên là 900C , giới hạn dưới là 00C .
C . Ở nhiệt độ -50C và 950C vi khuẩn đã chết .
D . Cả 2 câu B , C đều đúng .
O
1
2
3
4
5
1/ Tên gọi của nhân tố sinh thái không sống
Chìa
khóa
Trò chơi ô chữ
2/ Đây là tên gọi của nhóm NTST sống
3/ Vấn đề nhà nước đang quan tâm để nâng cao cuộc sống
4. Việc làm của tất cả mọi người nhằm phục hồi rừng
5.Ảnh hưởng của các nhà máy nếu không xử lí
rác,khí thải đúng khoa học?
+ Học bài theo nội dung bài ghi và SGK.
+Trả lời các câu hỏi và làm bài tập 2, 3, 4
tr. 121 sgk.
+ Ôn lại kiến thức sinh thái thực vật lớp
6 để tiết tới học bài:Ảnh hưởng của
ánh sáng lên đời sống thực vật.
+ Kẻ sẵn bảng 42.1 vào vở soạn.


DẶN DÒ
kính chúc các thầy giáo, cô giáo mạnh khỏe !
Chúc các em học sinh chăm ngoan - học giỏi